เชื่อว่าเด็กประถม มัธยม จนถึงเด็กมหาวิทยาลัย ที่ได้เคยทำโครงงานวิทยาศาสตร์ หรืองานวิจัย คงจะรู้จักคุ้นเคยกับการกำหนดตัวแปร และคงจะมีหลายคนที่เพิ่งเคยทำเป็นครั้งแรก และยังสับสนอยู่ว่า ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม และตัวแปรควบคุม ต่างกันอย่างไร ควรกำหนดค่าอย่างไร บทความนี้เรามาพร้อมตัวอย่างเข้าใจง่ายมากรู้จักความหมายของตัวแปรตัวแปรต้น หรือ ตัวแปรอิสระ (Independent Variable) หมายถึง สิ่งที่เรากำหนดให้เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดผล หรือสิ่งที่ต้องทดลองเพื่อให้ทราบว่าเป็นสาเหตุของผลที่เกิดขึ้นหรือไม่ เป็นสิ่งที่ต้องจัดให้แตกต่างกัน ไม่ขึ้นอยู่กับสิ่งใด มีความเป็นอิสระ เพื่อทดสอบสมมุติฐาน สรุปโดยง่ายคือสิ่งที่เรากำหนดเพื่อใช้ทดสอบสมมุติฐานตัวแปรตาม หรือ ตัวแปรผล (Dependent Variable) หมายถึง สิ่งที่เกิดตามมาเพราะผลของตัวแปรอื่น เป็นผลจากตัวแปรต้น ในทางวิจัยจึงเป็นตัวแปรที่เป็นเป้าหมายในการศึกษา สรุปโดยง่ายคือผลลัพธ์ของสมมุติฐานตัวแปรควบคุม (Control Variable) หรือ ตัวแปรคงที่ หมายถึง สิ่งอื่น ๆ นอกเหนือจากตัวแปรต้น ที่อาจมีผลกับตัวแปรตาม ทำให้การทดลอง คลาดเคลื่อน จึงจำเป็นต้องจัดให้ตัวแปรนี้เหมือนกันในทุกกรณีเพื่อไม่ให้กระทบต่อผลการทดลอง มักใช้ตัวแปรนี้ในโครงงานวิทยาศาสตร์ ไม่นิยมใช้ในงานวิจัยเพราะมักมีหลายตัวแปรที่ส่งผล สรุปโดยง่ายคือค่าคงที่เพื่อควบคุมไม่ให้กระทบกับผลลัพธ์ตัวอย่างการกำหนดตัวแปรตัวอย่างที่ 1 น้องพลอยศึกษาว่าดินชนิดใดมีผลต่อการเจริญเติบโตของต้นไม้การทดลองน้องพลอยจึงทำการปลูกต้นถั่วเขียว ลงในกระถางที่มีขนาดเท่ากัน และแบ่งใส่ดิน 3 ชนิด คือ ดินร่วน ดินทราย ดินเหนียว รดน้ำเท่ากัน เป็นเวลา 7 วัน การกำหนดตัวแปรในตัวอย่างที่ 1ตัวแปรต้น คือ ชนิดของดินที่เราจงใจกำหนดให้แตกต่างกัน เพื่อดูการเจริญเติบโตของต้นถั่วเขียวว่าต่างกันหรือไม่ตัวแปรตาม คือ ความสูง หรือ ความยาวของต้นถั่วเขียว ซึ่งจะนำไปวิเคราะห์ผลการทดลองตัวแปรควบคุม คือ ชนิดของเมล็ดพันธุ์ถั่วเขียวที่ทดลองปลูก ปริมาณน้ำที่ใช้รด จำนวนครั้งที่รดน้ำ จุดที่วางกระถางโดนแสงแดดเท่ากัน ตัวอย่างที่ 2 น้องแพรศึกษาเรื่องผลของการใช้โซเดียมคลอไรด์จำกัดลูกน้ำการทดลองใช้โซเดียมคลอไรด์ ละลายในน้ำให้มีความเข้มข้นแตกต่างกัน แล้วนำลูกน้ำมาเลี้ยง เพื่อดูการเจริญเติบโตของลูกน้ำตัวแปรต้น คือ โซเดียมคลอไรด์ที่ระดับความเข้าแตกต่างกันตัวแปรตาม คือ การเจิรญเติบโตของลูกน้ำตัวแปรควบคุม คือ ปริมาณน้ำ ยีห้อของโซเดียวคลอไรด์ ชนิดของลูกน้ำ จำนวนลูกน้ำ ขนาดของภาชนะที่เลี้ยงลูกน้ำเป็นอย่างไรบ้างพอจะเข้าใจมากขึ้นแล้วหรือยัง ถ้าเข้าใจแล้วก็ไปคิดโครงงานกันได้เลย ขอให้โชคดีในการทำผลงานครับ ส่วนใครที่ต้องการศึกษาเพิ่มเติมก็แนะนำ โพสต์ของเพจนี้เลย HappyScienceByKruBee สรุปเอาไว้ด้วยรูปภาพแบบง่ายมาก ๆ https://www.facebook.com/HappyScienceByKruBee/posts/2282473008508811เครดิตภาพปก และภาพที่ 1 , 2 , 3 จาก เท็มเพลต (canva.com)ภาพที่ 4 จาก Happy science by kru Bee | Facebook*STAR COVER"อย่ามัวแต่ดูมาดังกัน"* ทรูไอดีคอมมูนิตี้ ขอชวนทุกคนมาสนุกโคฟเวอร์ พร้อมลุ้นรับเงินรางวัลมูลค่ารวมกว่า 7,000 บาท (5 รางวัล) โคฟคนที่ใช่ ไลค์คนที่ชอบ`ร่วมสนุกได้ที่ ทรูไอดีคอมมูนิตี้ ห้อง cover บนแอปทรูไอดี`คลิกเลย >> https://ttid.co/UAnK/7y9jfqkqอ่านรายละเอียดเพิ่มเติม >> https://bit.ly/3O1cmUQร่วมสนุกตั้งแต่วันที่ 10 มิถุนายน 2565 - วันที่ 3 สิงหาคม 2565