ทำไมเราถึงฝัน?

ความฝันคือภาพหลอนที่เกิดขึ้นระหว่างการนอนหลับบางช่วง พวกมันจะแข็งแกร่งที่สุดระหว่างการนอนหลับ REM หรือระยะ Non-REM โดยในช่วง Non-REM คือช่วงเวลาก่อน REM และพอหลังจากนั้นประมาณ 90 นาทีก็จะเข้าสู่ช่วง REM ซึ่งมันจะคือช่วงหลังจากที่เรานอนหลับ ชีพจรและการหายใจจะเร็วขึ้น การฝันจะเกิดในช่วงนี้ และสมองจะทำงานมากขึ้นไม่น้อยไปกว่าตอนที่เรากำลังตื่น ซึ่งเราอาจจำความฝันได้น้อยลง หลายคนทราบเกี่ยวกับบทบาทของการนอนหลับในการควบคุมการเผาผลาญ ความดันโลหิต การทำงานของสมอง และด้านอื่นๆ ของสุขภาพ แต่มันยากสำหรับนักวิจัยที่จะอธิบายบทบาทของความฝัน

เมื่อเวลาที่เราตื่นขึ้น ความคิดของเราก็มีเหตุผลบางอย่างสำหรับความฝัน เมื่อนอนหลับ สมองของเราก็ยังคงทำงานอยู่ แต่ความคิดหรือความฝันมักจะไม่สมเหตุสมผลหรือไม่มีเหตุผล อาจเป็นเพราะศูนย์กลางทางอารมณ์ของสมองทำให้เกิดความฝัน มากกว่าที่จะเป็นพื้นที่ทางความคิด แม้ว่าจะไม่มีข้อพิสูจน์ที่แน่ชัด แต่ความฝันมักจะเป็นความคิดเกี่ยวกับเรื่องราวชีวิตของเรา ซึ่งอาจจะอ้างอิงจากกิจกรรม การสนทนา หรือประเด็นอื่นๆ ในชีวิตที่ผ่านมาของเรา

ความฝันเป็นแรงบันดาลใจของคุณ

ทฤษฎีหนึ่งที่อธิบายว่าเหตุใดเราจึงฝัน นั้นคือช่วยให้แนวโน้มความคิดสร้างสรรค์ของเราเอื้ออำนวย ศิลปินทุกประเภทให้เครดิตกับความฝันด้วยการสร้างแรงบันดาลใจให้กับงานสร้างสรรค์ที่สุดของพวกเขา ในชีวิตเราอาจตื่นขึ้นมาพร้อมกับไอเดียดี ๆ เกี่ยวกับภาพยนตร์หรือเพลงด้วย

หากไม่มีตัวกรองความคิดที่ปกติแล้ว เราอาจใช้ในชีวิตตอนตื่น ซึ่งสามารถจำกัดกระแสความคิดสร้างสรรค์ของตัวเราเอง ความคิดและความคิดก็ไม่มีข้อจำกัดเมื่อคุณหลับ

https://pixabay.com/get/gd06211002873ce86480f6be820a97f57d6368a4b667f7036e83c86771ed111eae7ec43d15293dd9fe98c05e1c6cb4b1a_1920.jpg

ความฝันเป็นตัวช่วยในการจำ

ทฤษฎีหนึ่งที่มีคนใช้กันอย่างแพร่หลายเกี่ยวกับจุดประสงค์ของความฝัน คือช่วยให้เก็บความทรงจำที่สำคัญและสิ่งที่ได้เรียนรู้ กำจัดความทรงจำที่ไม่สำคัญ และแยกแยะความคิดและความรู้สึกที่ซับซ้อน โดยการวิจัยแสดงให้เห็นแหล่งที่เชื่อถือได้ว่าการนอนหลับช่วยเก็บความทรงจำ หากเรียนรู้ข้อมูลใหม่และหลับใน เราเองจะสามารถจำข้อมูลนั้นได้ดีกว่าการขอให้จำข้อมูลนั้นโดยไม่เกิดประโยชน์จากการนอนหลับ

ความฝันส่งผลต่อการจัดเก็บและการเรียกคืนหน่วยความจำ อย่างไรก็ตามเรื่องราวนี้ก็ยังไม่เป็นที่เข้าใจอย่างชัดเจน แต่ความฝันอาจช่วยให้สมองจัดเก็บข้อมูลสำคัญได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ขณะเดียวกันก็ปิดกั้นสิ่งเร้าที่อาจรบกวนความจำและการเรียนรู้

---

แล้วทำไมเราถึงฝันร้าย?

ความฝันที่ช่วยให้เราจัดการกับอารมณ์ ความทรงจำ และข้อมูลอื่น ๆ ได้อย่างมีประสิทธิผล อาจดูมีประโยชน์มาก ฝันร้ายเป็นครั้งคราวถือเป็นความฝันที่น่ากลัวหรือน่าผิดหวังมากกว่า ฝันร้ายมักเกิดจากความเครียด ความวิตกกังวล หรือบางครั้งอาจเกิดจากปฏิกิริยาตอบสนองต่อยาบางชนิด

https://pixabay.com/get/g9394187fd984819377c4f5e25fc332aac52ffcfa10a335702741dcdbb95923bd88a5bf44591ce9112047c38c2da0710240b05ca936195a5cfb9eb5609bd35637_1920.jpg

อย่างไรก็ตาม หากเราฝันร้ายบ่อย ๆ ก็อาจจะเป็นเพราะเรากำลังมีโอกาสที่จะเป็นโรคนอนไม่หลับได้ ความฝันที่น่ากลัวที่เกิดขึ้นเป็นประจำสามารถระบุได้ว่าเป็นโรคนอนไม่หลับหากฝันร้าย ทำให้คุณวิตกกังวลเรื่องการเข้านอน ทำให้นอนไม่หลับบ่อยๆ ซึ่งจะนำมาซึ่งปัญหาการนอนหรือปัญหาทางจิตอื่นๆ

หลายคนประสบกับฝันร้ายเป็นครั้งคราวตลอดชีวิต อย่างไรก็ตาม American Sleep Association ประมาณการว่ามีเพียง 5 เปอร์เซ็นต์ของประชากรเท่านั้นที่ประสบกับฝันร้ายอย่างต่อเนื่องว่าเป็นความผิดปกติของการนอนหลับ

---

สิ่งที่มีอิทธิต่อความฝัน

หากเรารู้ว่าทำไมเราถึงต้องฝันแล้ว เรามาดูกันหน่อยดีกว่าว่า มีปัจจัยอะไรบ้างที่มีผลต่อความฝันของเรา

ภาวะสุขภาพ

อิทธิพลที่ใหญ่ที่สุดอย่างหนึ่งของความฝันคือเรานอนหลับมากหรือน้อยเพียงใด การอดนอนเป็นเวลาหนึ่งหรือสองคืน (หรือมากกว่านั้น) สามารถทำให้ส่วนต่าง ๆ ของสมองตื่นตัวมากขึ้น และเมื่อเราหลับไปในช่วง REM ในที่สุด เราก็มีโอกาสมีแนวโน้มที่จะมีความฝันที่สดใสมากขึ้น หากเรามีบางคืนที่กระสับกระส่าย คุณมักจะจำความฝันเหล่านั้นได้เช่นกัน

ความผิดปกติทางสุขภาพจิต เช่น ภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวล เช่นเดียวกับโรคอารมณ์สองขั้วและสภาวะทางอารมณ์อื่นๆ สามารถกระตุ้นให้เกิดความฝันและฝันร้ายที่รุนแรงและบางครั้งก็รบกวนหรือเป็นแง่ลบได้ ยาสำหรับอาการเหล่านี้ รวมทั้งยากล่อมประสาทและยารักษาโรคจิต ยังสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่จะฝันร้ายได้สูงขึ้น

อาหารการกิน

ไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่าอาหารบางชนิดนำไปสู่ความฝันอันเลวร้ายหรือดีขึ้น แต่ชัดเจนว่าอาหารบางชนิดอาจทำให้คุณจดจำความฝันได้ดีขึ้น ตัวอย่างเช่น อาหารคาร์โบไฮเดรตสูงสามารถให้พลังงานอย่างรวดเร็ว แต่หลังจากนั้นไม่นานมันสามารถทำให้เรารู้สึกแย่ได้ อะไรก็ตามที่ส่งผลต่ออารมณ์ตอนตื่นของเราก็มักจะส่งผลต่ออารมณ์ที่ไม่ได้สติของเราอีกด้วย ดังนั้น หากมีปัญหาเรื่องน้ำตาลตกในระหว่างวัน ความรู้สึกเหล่านั้นก็อาจส่งต่อไปสู่การนอนหลับได้ นอกจากนี้ อาหารที่ทำให้ตื่นกลางดึกอาจส่งผลให้ตื่นบ่อยขึ้นในระยะ REM เมื่อสิ่งนั้นเกิดขึ้นเราอาจจะจำความฝันของคุณได้มากขึ้น

https://pixabay.com/get/g601141d688484197a7852b5c7e840913546688059e6baaf255ad3a5c869b61fa6bd9fb01bb76d89b4c5b12937344a60952916e68c327927d45f63f66eec70f9e_1280.jpg

กิจกรรมประจำวัน

การนอนหลับเพียงเล็กน้อยหรือถูกรบกวนมักจะส่งผลให้เกิดความฝันที่สดใสมากขึ้น การนอนหลับฝันดีจะช่วยลดความฝันอันรุนแรงที่คุณจะจำได้ การศึกษาชิ้นเล็กๆ แหล่งที่เชื่อถือได้พบว่าวิธีหนึ่งที่ดีในการนอนหลับอย่างเพียงพอคือการออกกำลังกายในตอนเช้า การวิ่งที่ดีหรือการออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอก่อนเที่ยงจะช่วยตั้งนาฬิกาของเราได้ เพื่อให้มีแนวโน้มที่จะหลับเร็วขึ้นและใช้เวลานอนหลับสนิทมากกว่าการไม่ได้ออกกำลังกายหรือออกกำลังกายตอนดึก

---

และนี่คือเหตุผลหลาย ๆ อย่างที่ผู้เขียนอยากจะมาเล่าให้ฟังกันครับ เพราะใครหลายคนก็อาจจะเป็นเหมือนกับผู้เขียนที่สงสัยว่าทำไมถึงต้องฝัน เพราะฉะนั้นแล้วการที่เราจะฝันก็ต้องนอนพักผ่อนด้วยนะครับ จะได้ฝันดีก่อนที่จะตื่นเช้าขึ้นมาเพื่อทำงานในชีวิตประจำวันต่อไปครับ เพราะผู้เขียนเองก็มองว่า การนอนหลับหรือฝันนั้นก็เป็นเรื่องที่ดี มันก็สามารถบ่งบอกว่าร่างกายของเรานั้นได้รับการพักผ่อนและการซ่อมแซมร่างกาย หากเรามีสุขภาพที่ดี ก็เชื่อได้ว่าตอนเวลานอนนั้นเราก็ต้องฝันดีอย่างแน่นอน

---

อ้างอิงข้อมูล

sagepub | ncbi | healthline | ncbi

ขอขอบคุณรูปภาพประกอบหน้าปก

• รูปที่ 1 Image by CDD20 from Pixabay

ขอขอบคุณรูปภาพประกอบบทความ

• รูปที่ 1 Image by Darkmoon_Art from Pixabay
• รูปที่ 2 Image by Comfreak from Pixabay
• รูปที่ 3 Image by KELLEPICS from Pixabay
• รูปที่ 4 Image by CDD20 from Pixabay

อัปเดตข่าวสาร และแหล่งเรียนรู้หลากหลายแบบไม่ตกเทรนด์ บน  App TrueID โหลดเลย ฟรี !