ในช่วงเวลาที่ COVID-19 เข้ามาแทรกแซงความเป็นอยู่และชีวิตประจำวัน ทั้งที่ทำงาน ที่บ้าน สถานที่ราชการ ชุมชน การค้า ย่านธุรกิจ ล้วนได้รับผลกระทบกันทถ้วนหน้า ไม่เว้นแม้แต่สถานศึกษา ทั้งระดับอนุบาลไปจนถึงมหาวิทยาลัย คุณพ่อคุณแม่ที่มีอาชีพเป็นพนักงานบางบริษัท หลายคนได้มีโอกาสได้ทำงานจากที่บ้าน หรือที่เรียกว่า Work From Home (WFH) และในขณะเดียวกัน ลูก ๆ ก็มีโอกาสได้เรียนผ่านออนไลน์จากที่บ้านเช่นกัน ช่วงเวลาที่ดูเหมือนจะเป็นวิกฤตินี้ หากมองให้ลึกกว่านั้นก็เหมือนเป็นโอกาสที่ COVID-19 มอบให้ โดยหากเป็นสภาวะการณ์ปกติ น้อยมากที่จะมีโอกาสได้ทำงานจากที่บ้านแบบนี้ ซึ่งนี่ก็เป็นความฝันหนึ่งของหลาย ๆ คน ตัวผมเองก็เช่นกัน ฝันหรือเป้าชีวิตข้อหนึ่งจากหลาย ๆ ข้อ คือ การได้ทำงานที่รักจากที่บ้าน ไม่ว่าจะเป็นงานเขียน งานสร้างหลักสูตรการสอน การพัฒนาสื่อ และมีเวลาดูแลลูก ๆ และครอบครัว สามารถเลือกเวลาทำงานได้เองตามสะดวก ในช่วงเวลาคุณภาพ ประมาณ 2-3 ชั่วโมงต่อวัน สามารถเล่นกับลูกตอนไหนก็ได้ของช่วงวันหรือแม้แต่ทั้งวัน หรือทำอะไรก็ได้ที่เป็นความสุขของสมาชิกครอบครัว ซึ่งผมเรียกสิ่งนี้ว่า "เป้าปันสุข" สิ่งที่ต้องระวังเรื่องของ WFH คือ การบริหารจัดการเวลา เนื่องจากการทำงานที่บ้านนั้น ไม่มีเพื่อนร่วมงานหรือหัวหน้างานมาคอยตรวจสอบดูแล เราจะทำงานตอนไหนหรือไม่ทำก็ไม่มีใครรู้ และอีกอย่างพื้นที่ในบ้านของเราก็ไม่ใช่บรรยากาศของการทำงาน เพราะปกติ บ้านคือที่พักผ่อน มีห้องนอน ห้องน้ำ ห้องนั่งเล่น มีทีวี มีหนังสือ มีของเล่น เรียกง่าย ๆ คือ มีอุปสรรค์ในการทำงานเพียบ หากสมาธิหลุดไปชั่วครู่ ก็คงพร้อมที่จะออกทะเลยาว และกว่าจะกลับเข้าฝั่งพร้อมทำงานได้ ก็คงใช้เวลานาน นี่ยังไม่รวมลูก ๆ หรือสามีภรรยา ที่อาจจะอยู่บ้านเช่นเดียวกัน และคงไม่ใช่ว่า ต่างคนต่างมีมุมของตัวเอง พ่อทำงานของพ่อ แม่ทำงานของแม่ ลูก 2 คน เข้ามุมเรียนออนไลน์คนละมุม ตั้งแต่ 8 โมงเช้า ลากยาวจนถึง 5 โมงเย็น แล้วค่อยหันหน้ามาคุยกัน เล่นกันตามประสาครอบครัว เรียนออนไลน์ ก็เป็นสิ่งใหม่สำหรับลูกที่พ่อแม่จะต้องสอน และดูแล จึงอาจจะต้องแบ่งเวลา เพื่อดูแลลูกช่วงหนึ่ง แต่คงไม่ใช่นั่งเฝ้าทั้งวัน และเมื่อพ่อแม่ทำงาน ถ้ามีลูก ๆ วิ่งวนซักถามหรือชวนเล่นอยู่ข้าง ๆ ตลอดเวลา ก็คงไม่มีสมาธิและทำงานให้เสร็จตามเป้าได้ยาก จึงจำเป็นที่จะต้องเรียนรู้วิถีชีวิตใหม่ และปรับตัวเพื่อให้สามารถ WFH ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีความสุข ผมจึงอยากแบ่งปันแนวคิดและประสบการณ์การ WFM เผื่อหลายท่าน กำลังมองหาแนวทางที่จะไปปรับใช้ที่บ้านครับ "3 แบ่ง" ที่จะช่วยให้ WFH กลายเป็นสวรรค์ที่บ้าน 1. แบ่งเวลา > เวลางาน เวลาครอบครัว เวลาส่วนตัว เวลาพักผ่อน จะต้องถูกกำหนดอย่างชัดเจน แต่ก็ยืดหยุ่นได้ โดยอาจจะเขียนเป็นตารางเวลา ลงบนกระดานครอบครัว และให้แต่ละคนเขียนสิ่งที่ตนเองจะทำในแต่ละช่วงเวลาลงในกระดาษโพสอิท แล้วแปะลงบนกระดานครอบครัว เพื่อให้รู้ว่า ใครจะทำอะไร ช่วงเวลาไหน เมื่อรู้แล้ว ก็ลองมาช่วยกันปรับจูนเวลาของแต่ละคนให้เหมาะสมและเข้ากัน โดยจัดเวลาพักของทุกคนให้ตรงกัน เพื่อให้มีโอกาสได้นั่งคุยกัน เล่นกัน แทนที่พ่อแม่จะพักช่วงเวลาที่ลูกกำลังเรียนออนไลน์ เมื่อลูกเรียนเสร็จเวลาพักของลูกก็เป็นช่วงที่พ่อแม่ยุ่งกับการทำงานสำคัญ เด็ก ๆ อาจจะไม่เข้าใจความสำคัญของงานนั้น แค่ต้องการเล่นกับพ่อแม่ ก็อาจจะมารบเร้าและกลายเป็นการรบกวน และอาจจะโดนพ่อแม่ดุ ซึ่งไม่ดีแน่ 2. แบ่งพื้นที่ > แยกชัดเจนระหว่างพื้นที่หรือห้องที่ใช้ทำงานหรือใช้เรียนออนไลน์ และพื้นที่หรือห้องสำหรับพักผ่อน เล่น ทำกิจกรรมครอบครัว โดยควรแยกจากกันชัดเจน ถ้าเป็นคนละห้องได้ก็จะดีมาก เพราะการเล่นจะได้ไม่รบกวนการทำงาน และการทำงานจะได้ไม่ทำให้การเล่นกร่อย เพราะต้องเล่นเบา ๆ วิ่งไม่ได้ กระโดดไม่ได้ นอกจากนี้ การจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสำหรับกิจกรรมที่ต่างกัน โดยเฉพาะการทำงานและการเรียนจะช่วยให้มีสมาธิและจดจ่ออยู่กับงานหรือการเรียนได้ยาวนานขึ้น 3. แบ่งปันข้อมูล > โดยบอกเป้าหมายและแผนงานของเราในวันนี้ บอกให้คนในครอบครัวทราบว่า ตอนไหนที่เล่นได้ ตอนไหนที่ต้องตั้งใจทำงาน โดยเฉพาะหากมีประชุม (ทางไกล) ที่สำคัญที่ห้ามรบกวนเด็ดขาด เมื่อแบ่งปันข้อมูล ก็จะเกิดความเข้าใจ และเกิดเป็นข้อตกลงทางใจ และเมื่อถึงเวลาพัก หรือเวลานัดที่คนในครอบครัวต้องมาใช้เวลาร่วมกัน จะเป็นทั้งสวรรค์สำหรับลูก ๆ และพ่อแม่ก็จะอิ่มรอยยิ้มและเอิบความสุขไปด้วย ในการทำงานที่บ้านนั้น เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด สำคัญที่สุด คือการจัดสถานที่ให้เป็นสัดส่วน แบ่งเวลาให้เหมาะสม และคุยกับคนที่บ้านให้ชัดเจน เท่านี้การ WFH ก็เป็นสวรรค์ที่บ้านได้ไม่ยาก ************* ภาพปก และภาพประกอบที่ 1 และ 2 ถ่ายโดยนักเขียน (ขอขอบคุณเว็บไซต์ตกแต่งและปรับขนาดภาพ https://www.canva.com/) ภาพประกอบที่ 3 จาก https://bit.ly/3fhRMiF ภาพประกอบที่ 4 จาก https://bit.ly/2Wjlb3i ภาพประกอบที่ 5 จาก https://bit.ly/3b2Wyxd