“อีสาน” ดินแดนแห่งความม่วนซื่น ในน้ำไม่ได้มีแค่ปลา ในนาไม่ได้มีแค่ข้าว อาหารการกินมีให้เราได้เลือกกินอย่างไม่ซ้ำฤดูกาลเลยทีเดียว แม้แต่เด็กหัวเท่ากำปั้น ยังสามารถหาอยู่หากินได้อย่างสบาย วันนี้ดิฉันจะจูงมือทุกท่านพาไปชมวัตถุดิบอาหารอีสาน ที่เรียกได้ว่าเป็นสิ่งที่หายาก และลำบากกว่าที่จะได้มา เรื่องราคาไม่ต้องพูดถึง แพงเทียบเท่าอาหารภัตตาคารเลยทีเดียว จะมีวัตถุดิบอะไรบ้างไปดูกันเลย 1. ไข่มดแดง ไข่มดแดง เป็นไข่ของแม่เป้ง (นางพญา) ประจำรัง ซึ่งในช่วงฤดูแล้งหลังจากการเก็บเกี่ยวข้าวในนาเสร็จ พวกเราชาวอีสานบ้านเฮา ก็จะเตรียมอุปกรณ์ ประกอบด้วย ไม้ไผ่ขนาดยาว ตะกร้ามัดไว้ที่ปลายไม้ไผ่ พร้อมทั้งถังใส่น้ำ และที่ขาดไม่ได้เลยก็คือแป้งสำหรับทำอาหาร เพื่อเอาไว้ทาไม้ที่จะใช้แหย่รังมดแดง เพื่อให้มดลื่น จะได้ไม่สามารถเข้ามากัดเราได้ แล้วตะเวนออกหารังมดแดงได้เลย สำหรับเมนูที่สามารถนำไข่มดแดงนำมาประกอบอาหาร คือ ก้อยไข่มดแดง แกงไข่มดแดงใส่ผักหวานป่า ไข่เจียวไข่มดแดง หมกไข่มดแดงใส่ไข่ ฯลฯ เรียกได้ว่าเป็นอาหารชั้นสูงของชาวอีสานเลยทีเดียว 2. แมงระงำ ในช่วงฤดูฝนอันชุ่มฉ่ำ ซึ่งเป็นช่วงของการทำนา และเป็นช่วงที่แมลงปอวางไข่ พร้อมฟักตัวอ่อนตามแหล่งน้ำทั่วไป หรือตามทุ่งนา ซึ่งเราเรียกตัวอ่อนของแมลงปอว่า แมงระงำนั่นเอง การจับแมงระงำ เราต้องมีอุปกรณ์พวกสวิง หรือตาข่าย เพื่อที่จะช้อนเอาตามแหล่งน้ำ แล้วนำมาประกอบอาหาร สำหรับแมงระงำนิยมนำมาประกอบเมนู คือ แมงระงำคั่วเกลือ ก้อยแมงระงำ แมงระงำแกงใส่ใบชะพลู แต่ส่วนมากนิยมแกงรวมกับแมลงอื่น ๆ ที่อาศัยอยู่ในน้ำหลาย ๆ ชนิด 3. แมงแคง ใบไม้เริ่มผลิใบอ่อน กลิ่นไอดินจากฝนแรก เร่งเร้าให้เด็กน้อยชาวอีสาน ออกตะเวนหาต้นตะคร้อ เพื่อจับเจ้าแมงแคง ความยากลำบากในการหาวัตถุดิบนี้ คือ แมงแคงบางตัวโตจนมีปีกบินได้ เมื่อเราใช้ถุงพลาสติกมัดที่ปลายไม้แล้วสอยให้เจ้าแมงแคงหล่นลงไปในถุง หรือเขย่ากิ่งไม้ อาจทำให้เจ้าแมงแคงบินหนีไป ต้องวิ่งไล่ทั่วทุ่งนากว้าง บางครั้งสะดุดคันนา เหยียบขี้ควายบ้าง แต่ก็สนุกสุด ๆ ไปเลย แมงแคงเป็นพวกประเภทมีกลิ่น จึงนำมา คั่ว ป่น กินดิบ ตำน้ำพริกได้ด้วยเช่นกัน 4. จักจั่น จักจั่น ของแซบไทอีสาน เป็นวัตถุดิบที่หาได้ในช่วงฤดูร้อน ที่ต้องหาอยู่กลางโคกกลางป่า และต้องมีสายตาที่ดี เพราะจักจั่นจะชอบเกาะอยู่ตามต้นไม้ แล้วสีของเขาค่อนข้างที่จะกลมกลืนกับเปลือกไม้ อุปกรณ์ในการจับ จะต้องมีไม้ยาว ๆ มีกาว หรือตัง ที่มีความเหนียวติดไว้ที่ปลายไม้ และตาข่ายเขียวไว้ใส่จักจั่นที่จับได้ แล้วก็เดินลาดตระเวนป่าได้เลย สำหรับเมนูที่นิยมนำจักจั่นมาทำอาหาร คือ คั่วเกลือ ป่น เป็นต้น วัตถุดิบอาหารอีสานทั้ง 4 ชนิดข้างต้น เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น อีสานบ้านเฮายังคงมีวัตถุดิบที่น่าสนใจเยอะแยะมากมายให้เราได้เรียนรู้ และลิ้มลอง ไว้โอกาสหน้าจะรวบรวมมาให้น้ำลายสอกันอีกครั้งค่ะ ภาพปกจาก https://pixabay.com รูปที่ 1 https://pixabay.com รูปที่ 2 https://pixabay.com รูปที่ 3 https://pixabay.com รูปที่ 4 https://pixabay.com