ไม่รู้ว่าอะไรดลจิตดลใจ อยู่ดีๆ ตัวผู้เขียนเองก็เกิดนึกครึ้มขึ้นมาว่าเราอยากจะแชร์เรื่องราวจากประสบการณ์ของตัวเองไว้เป็นเกร็ดความรู้เล็กๆ น้อยๆ แก่ผู้ที่สนใจ ซึ่งก็นึกอยู่พักใหญ่ว่าจะเอาเนื้อหาอะไรมาเล่าสู่กันฟังก่อนดี จึงลองมองหาจากสิ่งที่ตัวเองมีก่อนว่าประสบการณ์อะไรที่คิดว่ามันน่าจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านได้ จึงบังเกิดไอเดียที่จะเขียนบทความในสิ่งที่ตัวผู้เขียนเองได้เก็บเกี่ยวประสบการณ์มาจากการทำงานด้านการบริหารโครงการ (Project Management) เอาหละก่อนจะเข้าสู่รายละเอียดเกี่ยวกับการบริหารโครงการ ขอเกริ่นนำถึงประวัติของตัวผู้เขียนเองสักเล็กน้อย ผู้เขียนเองปัจจุบันได้เกษียณตัวเองจากงานประจำที่ทำอยู่ และมีโอกาสได้ทำงานด้านการบริหารโครงการมาหลากหลายโครงการ ทั้งโครงการของภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือแม้แต่หน่วยงานเอกชนต่างๆ ซึ่งมูลค่าโครงการที่ทำมาถือเป็นโครงการที่ค่อนข้างใหญ่มีมูลค่าหลักร้อย หลักพันล้านบาท ประสบการณ์จริงที่ได้เก็บเกี่ยวมาหลายปี ผู้เขียนจึงอยากจะแบ่งปันเรื่องราวให้กับผู้ที่สนใจ และหวังว่าจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านไม่มากก็น้อยนะครับธรรมชาติของงานโครงการในลักษณะงานที่เป็นรูปแบบงานโครงการ (Project-based) ส่วนใหญ่มักจะแบ่งระยะการดำเนินงานของโครงการ (Project phase) ออกเป็นสามระยะหลักๆ ดังนี้ระยะแรก: Pre-project (การเตรียมโครงการ) ซึ่งในระยะนี้จะเป็นการเตรียมงานของโครงการ การออกแบบเนื้องานของโครงการ การกำหนดเงื่อนไข การกำหนดคุณลักษณะเฉพาะของโครงการ การกำหนดกฎเกณฑ์ และข้อบังคับของโครงการ ผลลัพธ์ที่จะได้มาของระยะนี้คือ ร่างขอบเขตของงาน (Terms of Reference: TOR) หรือเอกสารเชิญชวนยื่นข้อเสนอ (Request for Proposal: RFP) ทั้งนี้อาจรวมถึงขั้นตอนในการยื่นข้อเสนอ (Proposal submission) เพื่อการเข้าประมูล (Bidding) และอาจรวมถึงกระบวนการต่างๆ หลังจากการประกาศผู้ชนะ ซึ่งยังมีอีกหลายกระบวนการย่อยที่มีรายละเอียดอีกค่อนข้างเยอะสำหรับงานส่วน "Pre-project" ไว้ผู้เขียนจะเล่าให้ฟังอีกครั้งในบทต่อๆ ไปนะครับระยะที่สอง: Project Rolled-out (การเริ่มงานโครงการ) หรืออาจจะเรียกว่า Design and Build (การออกแบบและพัฒนา) จะเป็นช่วงการดำเนินงานที่ผู้ชนะการประมูลจะต้องดำเนินการตามขอบเขตที่ระบุไว้ใน TOR หรือ RFP ภายในกรอบระยะเวลาที่กำหนดของการส่งมอบงานตามงวดงาน ซึ่งกรอบระยะเวลาการส่งมอบงานในแต่ละงวดงาน มักจะถูกกำหนดลงในร่างขอบเขตของงาน (TOR)ระยะที่สาม: Warranty (การรับประกัน) โดยมักจะมีระยะเวลารับประกันงานโครงการอย่างน้อย 1 ปี ที่ผู้ชนะการประมูลจะต้องดูแลต่อไปหลังจากตรวจรับและส่งมอบงานเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อย ซึ่งหากเป็นหน่วยงานรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจ ก็มักจะมีหนังสือแจ้งให้เริ่มงานในแต่ละระยะ หรือแม้แต่หน่วยงานเอกชนเองก็อาจจะมีเอกสารแจ้งให้ดำเนินการเหมือนกันหัวใจของการบริหารโครงการเอาหละครับ ที่กล่าวมาข้างต้น ก็เพื่อให้เข้าใจธรรมชาติของงานลักษณะโครงการเสียก่อน สำหรับการบริหารโครงการมักจะเกี่ยวข้องกับงานในระยะที่สองและสามเป็นหลัก ซึ่งในบางครั้งอาจจะรวมถึงการบริหารงานในระยะแรกด้วย แล้วการบริหารโครงการ (Project Management) คืออะไร? ผมขอใช้ภาษาง่ายๆ เลยนะครับ การบริหารโครงการก็คือ การกำกับดูแลเพื่อให้การส่งมอบงานเป็นไปตามขอบเขตของงานและเป็นไปตามระยะเวลาที่กำหนด พูดให้ง่ายกว่านี้ก็คือทำอย่างไรก็ได้ให้งานเสร็จตามระยะเวลาที่กำหนดและเป็นไปตามขอบเขตคุณลักษณะของโครงการ ซึ่งหัวใจหลักสำคัญของ Project Management ก็คือ Time (ระยะเวลา) และ Cost (ต้นทุน) โดยจะมีผู้ที่ทำหน้าที่ในการบริหารจัดการ ซึ่งก็คือผู้จัดการโครงการ (Project Manager) จะต้องดำเนินงานและบริหารเวลาให้การส่งมอบงานเป็นไปตามระยะเวลาที่กำหนดโดยก่อให้เกิดความล่าช้าที่น้อยที่สุด อีกทั้งยังต้องควบคุมต้นทุนที่เกิดขึ้นให้อยู่ในงบประมาณที่ได้ประมาณการไว้ ทั้งนี้เพื่อให้งานที่ส่งมอบมีประสิทธิภาพและมีคุณภาพมากที่สุด ผู้เขียนขอเสนอเพิ่มหลักสำคัญอีกสองประการ ที่ตัวผู้เขียนเองมักจะยึดหลักปฏิบัติสำหรับการบริหารโครงการอย่างมืออาชีพมาโดยตลอด ซึ่งก็คือ Scope (ขอบเขตงาน) และ Quality (คุณภาพของงาน) บทสรุป Chapter 1ใจความของบทนี้ที่ผู้เขียนได้อธิบาย เพื่อต้องการให้ผู้อ่านเห็นภาพรวมธรรมชาติของงานโครงการ รวมถึงหัวใจหลักสำคัญของการทำการบริหารโครงการ (Project Management) เพื่อให้เกิดภาพของความเข้าใจเสียก่อน ก่อนจะลงลึกในบทถัดๆ ไป ซึ่งผู้เขียนตั้งใจที่จะถ่ายทอดเรื่องราวต่างๆ ในขั้นตอนการทำงานสำหรับผู้ที่สนใจ หรือผู้ที่ต้องการศึกษา หรือผู้ที่กำลังทำงานที่เกี่ยวข้องกับการบริหารโครงการ โดยจะเล่าถึงขั้นตอนในแต่ละระยะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทำ Pre-project ว่ากว่าจะมาเป็นโครงการนั้นมีความยุ่งยากอย่างไรบ้าง รวมถึงแนวทางการดำเนินงานเพื่อเตรียมตัวสำหรับการทำงานด้านการบริหารโครงการ อาทิเช่น การจัดทำต้นทุน การจัดทำ Cash flow การจัดทำแผนแม่บท (Master plan) การจัดทำแผนการส่งมอบงานย่อย (Project Delivery plan) เป็นต้น ผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่า สิ่งที่ผู้เขียนได้ถ่ายทอดนั้นจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านทุกท่านนะครับ และขอให้ผู้อ่านทุกท่านติดตามในบทต่อๆ ไปที่ผู้เขียนจะเขียนมาให้อ่านอีกต่อๆ ไปนะครับภาพประกอบหน้าปก ภาพปก 1 โดย fauxels จาก pexels.comภาพที่ 1 โดย Pressfoto จาก freepik.comภาพที่ 2 ภาพทำเองจาก Powerpointภาพที่ 3 ภาพทำเองจาก Powerpointภาพที่ 4 โดย Mikael Blomkvist จาก pexels.comเปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !