เมนูอาหารมากมายเกิดจากความยืดหยุ่น ดัดแปลง ผสมผสาน จนเกิดตำรับอาหารใหม่ๆไม่รู้จบ แต่กับคนกินมีไม่น้อยที่เคร่งครัดจนความอร่อยขึ้นอยู่กับความดั้งเดิมมากกว่ารสชาติของอาหารจานนั้นๆ เคยกินผัดกะเพราไหมครับ? ถ้าจะถามแบบนี้คงไม่ต่างจากการถามว่าเคยแปรงฟันไหม ใครๆย่อมเคยลองลิ้มชิมรสชาติอาหารเมนูนี้มาแล้วทั้งนั้น ราวกับอาหารภาคบังคับที่อย่างน้อยครั้งหนึ่งต้องเคยกิน ส่วนผมเองกินจนนับจานและกล่องโฟมไม่ถ้วน ผัดกะเพราหมูสับ ข้าวสวยร้อนๆสักจาน มีไข่ดาวเป็นทอปปิ้ง กอปรกับพริกน้ำปลาหอมแขกที่ตักเอาเฉพาะตัวพริกและหอมแขก (เพราะไม่ชอบรสเค็มมาก) ราดใส่จาน ถ้าสวรรค์มีจริง ก็คงมีรสชาติประมาณนั้น และมันคงจะเป็นแค่ผัดกะเพราธรรมดาที่รสชาติอร่อยจานหนึ่ง กินแล้วก็แล้วกัน แต่กับบางท่านอาจเบ้ปากมองบน แยกเขี้ยว ไม่ใช่เพราะโมโหหิวแต่อย่างใด แต่หากเพราะดันไปเจอสิ่งที่อยูู่นอกเหนือประสบการณ์ที่เคยรู้จักอย่างหอมใหญ่ ข้าวโพดอ่อน ถั่วฝักยาว เรียกว่ามากันเป็นวาไรตี้ผักรวมมิตรกันเลย พร้อมปรามาสว่า 'นี่มันไม่ใช่ผัดกะเพรา!' แต่ผัดกะเพราโบราณ หรือผัดกะเพราออริจินัล ต้นฉบับจริงๆมันเป็นอย่างไร สืบค้นดูคงเหนือบ่ากว่าแรงที่จะหาต้นตอ ประหนึ่งการหาว่าใครเป็นคนสร้างเรือขึ้นมาเป็นคนแรก เอาจริงๆแล้วเท่าที่ทราบเมนูผัดกะเพรา ในบ้านเราที่เล่าๆความเป็นมากัน ก็เพิ่งจะมีมาราวปี พ.ศ. 2500 ซึ่งก็ไม่ถึงร้อยปี จึงไม่เข้าข่ายว่าเป็นของโบราณ (Ancient หรือ Antique) ตามที่คำๆนี้บัญญัติเกณฑ์เอาไว้โดยกรมศุลกากรสหรัฐอเมริกา ถ้าจะเก่าก็คงอยู่ในเกณฑ์ของ Vintage ที่มีเกณฑ์ความเก่ามากกว่าห้าสิบปีแต่ไม่เกินหนึ่งร้อยปี ดังนั้้นจะเรียกว่ากะเพราโบราณก็ดูโกงอายุเกินไป จึงควรหันมาเรียกว่า กะเพราวินเทจ จะถูกจะควรกว่า สิ่งที่เก่าระดับโบราณจริงๆ น่าจะต้องยกให้กับไข่ดาว เพราะเชื่อกันว่ามีมามากกว่าหนึ่งร้อยปีแน่นอน ยิ่งถ้าผัดกะเพรามื้อนั้นมีข้าวสวยที่ใช้ข้าวหอมมะลิด้วยแล้ว ยิ่งลดทอนความโบราณหนักไปใหญ่ เพราะข้าวหอมมะลิเพิ่งจะมีเอาเมื่อหกสิบกว่าปีนี้เอง อันที่จริงด้วยลักษณะของคนไทยเองที่มักจะชอบผสมผสานดัดแปลงเมนูต่างๆตามความถูกปาก รวมถึงวัตถุดิบของแต่ละท้องถิ่น เรียกว่ามักจะมีการ Cross Over ทางอาหารอยู่บ่อยๆเช่นแกงส้มใส่ปลาร้า เป็นต้น หรืออาหารฝรั่งอย่างแซนด์วิชเราก็ยังเอามาทาน้ำพริกเผา ก็ไม่เคยได้ยินใครบ่นว่าแซนด์วิชมันไม่ออริจินัลสักที ดังนั้นสมัยก่อน บางที่บางแห่งก็อาจมีการใส่ถั่วฝักยาวหรือหอมใหญ่ในผัดกะเพรามานานแล้วด้วยซ้ำ เพียงแต่อาจไม่ได้เป็นที่นิยมในช่วงแรก คนจึงคุ้นเคยกับผัดกะเพราที่ไม่ใส่ผักอื่นๆ และเข้าใจว่านั่นคือออริจินัล คือโบราณ "บางทีหากเราทำเป็นลืมๆชื่อเมนู ก้าวข้ามอคติ มองแค่เป็นอาหารจานหนึ่ง บางที ผัดกะเพราใส่สารพัดผักอาจอร่อยกว่าที่เคยกินมาก็ได้"