ผู้เสียหายหรือเหยื่ออาชญากรรม คือ บุคคลที่ได้รับความเสียหายเนื่องจากการกระทำความผิดหรืออาชญากรรม ซึ่งอาชญากรรมส่วนใหญ่ก็มักจะมีผู้ที่ตกเป็นเหยื่อของอาชญากรรมนั้นเสมอ เว้นแต่อาชญากรรมบางอย่างที่ตัวผู้กระทำความผิดเป็นเหยื่อเอง ซึ่งตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาเรียกเหยื่อของอาชญากรรมว่า “ผู้เสียหาย”ที่มาของภาพ : ผู้เขียน ความหมายของ “ผู้เสียหาย” ผู้เสียหาย หมายถึง บุคคลผู้ได้รับความเสียหาย เนื่องจากการกระทําผิดฐานใดฐานหนึ่ง รวมทั้งบุคคลอื่นที่มีอำนาจจัดการแทน เช่น ผู้แทนนิติบุคคล ผู้แทนโดยชอบธรรมของผู้เยาว์ เป็นต้น จากบทบัญญัติของกฎหมายผู้เสียหายตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มี 2 ประเภท คือ • ผู้เสียหายที่แท้จริง• ผู้มีอำนาจจัดการแทนผู้เสียหาย หลักเกณฑ์ในการพิจารณาการเป็นผู้เสียหาย พิจารณาจากหลักเกณฑ์ 3 ประการ ดังนี้• มีการกระทำความผิดเกิดขึ้น• บุคคลนั้นได้รับความเสียหายเนื่องจากการกระทำความผิดนั้น• บุคคลนั้นต้องไม่เป็นผู้เข้าไปเกี่ยวข้องร่วมกระทำความผิดนั้นด้วย (ผู้เสียหายโดยนิตินัย) ผู้เสียหายโดยนิตินัย คือ ผู้ที่ไม่มีส่วนในการกระทำความผิด หรือไม่เป็นผู้ใช้ หรือผู้สนับสนุน หรือรู้เห็นในการกระทำความผิดต่อกฎหมาย การพิจารณาว่าเป็นผู้เสียหายโดยนิตินัย• บุคคลนั้นมีส่วนร่วมในการกระทำความผิดหรือไม่ เช่น สมัครใจเข้าวิวาทกันเอง , ขับรถด้วยความประมาททั้งคู่• บุคคลนั้นยินยอมให้มีการกระทำความผิดต่อตน เช่น หญิงยอมให้ผู้อื่นทำให้ตนแท้งลูก, เด็กอายุไม่เกิน 15 ปี ยินยอมให้ผู้อื่นกระทำชำเราตน• บุคคลนั้นมีส่วนในการก่อให้เกิดความผิด และตนได้รับความเสียหาย เช่น ติดสินบนเจ้าพนักงานเจ้าหน้าที่ ล่อให้กระทำความผิดแล้วเข้าจับกุม ที่มาของภาพ : ผู้เขียน ผู้มีอำนาจจัดการแทนผู้เสียหาย ได้แก่ บุคคลที่มีอำนาจจัดการแทนผู้เสียหายที่แท้จริงในเรื่องต่าง ๆ ที่บัญญัติไว้ในมาตรา 3 “บุคคลดังระบุ” ไว้ใน มาตรา 4 มาตรา 5 และ มาตรา 6 มีอำนาจจัดการต่อไปนี้แทนผู้เสียหายตามเงื่อนไขที่บัญญัติไว้ใน มาตรานั้น ๆ • ร้องทุกข์• เป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญา หรือเข้ารวมเป็นโจทก์กับพนักงานอัยการ• เป็นโจทก์ฟ้องคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา• ถอนฟ้องคดีอาญาหรือคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา• ยอมความในคดีความผิดส่วนตัว ที่มาของภาพ : ผู้เขียน บุคคลที่มีอำนาจจัดการแทนผู้เสียหาย• ผู้มีอำนาจจัดการแทน ต้องได้รับอนุญาตจากผู้เสียหายก่อน เช่น หญิงมีสามีอาจอนุญาตให้สามีจัดการแทนได้ เว้นแต่ เป็นกรณีตาม มาตรา 5 ไม่ต้องได้รับอนุญาตเลย ตามมาตรา 4 ในคดีอาญา ซึ่งผู้เสียหายเป็นหญิงมีสามี หญิงนั้นมีสิทธิฟ้องคดีได้เอง• สามีมีสิทธิฟ้องคดีอาญาแทน ภรรยาได้ ต่อเมื่อได้รับอนุญาตโดยชัดแจ้ง สามีสามารถจัดการแทนภริยาได้หากได้รับความยินยอมโดยชัดแจ้ง (แต่ในทางกลับกันภรรยาไม่มีสิทธิจัดการแทนสามี) และจะต้องเป็นสามีภรรยากันโดยชอบด้วยกฎหมายเท่านั้น ผู้มีอำนาจจัดการแทนโดยผลของกฎหมาย ไม่ต้องได้รับอนุญาตจากผู้เสียหายก่อน กรณีตามมาตรา 5 บุคคลเหล่านี้จัดการแทนผู้เสียหายได้ • ผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้อนุบาล เฉพาะแต่ในความผิด ซึ่งได้กระทำต่อผู้เยาว์ หรือผู้ไร้ความสามารถ• บุพการี ผู้สืบสับดาน สามีหรือภรรยา เฉพาะแต่ในความผิดอาญา ซึ่งผู้เสียหายถูกทำร้ายถึงตายหรือบาดเจ็บจนไม่สามารถจะจัดการเองได้• ผู้จัดการหรือผู้แทนอื่น ๆ ของนิติบุคคลเฉพาะความผิด ซึ่งกระทำลงแก่นิติบุคคลนั้น ผู้แทนโดยชอบธรรม หมายถึง ผู้แทนโดยชอบธรรมตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เช่น บิดามารดา (บิดาต้องชอบด้วยกฎหมาย) ผู้ปกครอง ผู้รับบุตรบุญธรรม ผู้อนุบาล สิทธิของผู้เสียหายตามกฎหมายที่มาของภาพ : ผู้เขียน 1. สิทธิในการร้องทุกข์และถอนคำร้องทุกข์2. สิทธิในการเป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญาได้ด้วยตนเอง และถอนฟ้องคดีอาญา3. สิทธิในการเป็นโจทก์ฟ้องและถอนฟ้องคดีแพ่ง เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา4. สิทธิในการเข้าเป็นโจทก์ร่วมกับพนักงานอัยการ5. สิทธิในการยอมความในคดีความผิดต่อส่วนตัว6. สิทธิที่จะยื่นคำร้องในคดีอาญา ที่พนักงานอัยการเป็นโจทก์ โดยขอให้บังคับจําเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนได้ ในกรณีที่ผู้เสียหายยื่นคําร้องตามมาตรา 44/1 แล้ว เมื่อศาลชั้นต้นนัดฟังคําพิพากษา ให้ส่งหมายนัดฟังคำพิพากษาไปยังผู้เสียหายด้วย และหากศาลพิพากษายกฟ้องคดีอาญา หรือพิพากษาให้ค่าเสียหายไม่เต็มตามค่าขอ ให้แจ้งถึงสิทธิในการอุทธรณ์คำร้องในส่วนแพ่งด้วย 7. สิทธิที่จะไม่ต้องตอบคําถามซึ่งโดยตรงหรืออ้อม อาจจะทำให้ผู้เสียหายในฐานะพยานถูกฟ้อง คดีอาญา8. สิทธิให้จัดหาล่ามหรือล่ามภาษามือ9. ผู้เสียหายที่เป็นโจทก์หรือเป็นโจทก์ร่วมกับ พนักงานอัยการมีสิทธิอุทธรณ์หรือฏีกาได้10. สิทธิตรวจหรือคัดสําเนาคำให้การของตน ในชั้นสอบสวนหรือเอกสารประกอบคำให้การของตน เมื่อพนักงานอัยการยื่นฟ้องคดี ต่อศาลแล้ว11. สิทธิคัดค้านการปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหา หรือจําเลย ที่มาของภาพ : ผู้เขียน ที่มาของภาพปก : ผู้เขียนเปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !