สวัสดีครับ วันนี้ผมอยากจะมาให้ความรู้เพิ่มเติมเรื่องข้อเข่าเสื่อมกันนะครับ ทุกคนคงจะเคยได้ยินโรคข้อเข่าเสื่อมกันมาบ้างแล้ว แต่มีน้อยคนนะครับที่จะทราบว่าข้อเข่าของเรานั้นสามารถที่จะเริ่มมีความเสื่อมได้ตั้งแต่ก่อนที่เราจะมีอาการปวดเสียอีก ทำให้หลายๆคนไม่ทราบว่าตัวเองเริ่มเป็นข้อเข่าเสื่อมแล้ว รู้ตัวอีกทีข้อเข่าก็เสื่อมสภาพไปมากแล้ว แล้วเราจะรู้และมีวิธีป้องกันได้อย่างไร บทความนี้มีคำตอบครับ สาเหตุของข้อเข่าเสื่อมเป็นได้ง่ายๆเป็น 2 ประเภทนะครับ1.แบบปฐมภูมิ คือเป็นข้อเข่าเสื่อมที่เกิดจากความเสื่อมตามวัย ไม่ได้มีสาเหตุอื่นที่ชัดเจน2.แบบทุติยภูมิ คือแบบที่มีสาเหตุชัดเจน เช่นในคนที่มีอุบัติเหตุที่เข่ามาก่อน มีกระดูกหัก เอ็นขาด หรือในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบ เช่นในคนไข้รูมาตอยด์ โรคเก๊าฑ์ เข่าติดเชื้อซึ่งในบทความนี้เราจะมาเจาะประเด็นกันในส่วนของข้อเข่าเสื่อมแบบปฐมภูมิกันนะครับ เนื่องจากในข้อเข่าเสื่อมชนิดนี้นั้น ทุกคนไม่ได้มีโอกาสเป็นเท่ากันนะครับ! แล้วอะไรล่ะที่เป็นความเสี่ยงให้เรามีโอกาสเป็นข้อเข่าเสื่อมมากขึ้น ให้ลองนึกภาพเราเป็นรถยนต์คันนึงนะครับ ถ้าเราใช้งานรถมานานมากๆ บรรจุของหนักๆเยอะๆ ไม่ได้หมั่นเช็คสภาพเช็คระยะ รถเราก็ต้องมีสึกหรอ เครื่องยนต์ฝืดบ้างใช่มั้ยครับ เข่าของเราก็เช่นเดียวกันครับ ถ้าน้ำหนักตัวมาก กล้ามเนื้อรอบเข่าไม่แข็งแรง ใช้งานเข่ามากและไม่ถูกวิธี ก็ล้วนเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดข้อเข่าเสื่อมทั้งสิ้นครับ แล้วเราจะป้องกันไม่ให้เป็นข้อเข่าเสื่อมได้อย่างไร มีวิธีง่ายๆดังนี้ครับ1. สำรวจดูว่าเรามีปัจจัยเสี่ยงของข้อเข่าเสื่อมหรือไม่ เช่นเคยมีอุบัติเหตุรอบๆเข่ามาก่อน หรือปัจจัยเรื่องน้ำหนักตัว การใช้งาน ดังที่กล่าวมาแล้วนะครับ2. สำรวจดูว่าเรามีอาการของข้อเข่าเสื่อมหรือไม่ ซึ่งอาการที่ชัดๆก็คืออาการปวดเข่าใช่มั้ยครับ แต่อาการอื่นที่ทุกคนควรจะรู้เพิ่มเติม ได้แก่ อาการขัดๆในข้อ ขยับข้อเข่าได้ไม่คล่องเหมือนเดิม ต้องงอเหยียดเข่าสักพักก่อนที่จะขยับได้คล่องขึ้น หรือมีเสียงในข้อ อาการเหล่านี้เป็นอาการเริ่มต้นของข้อเข่าเสื่อมได้ทั้งนั้นครับ โดยที่อาจจะยังไม่ได้มีอาการปวดเข่าชัดๆเลยก็ได้ หากใครที่มีอาการเหล่านี้แล้ว แนะนำให้พบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมนะครับ3. ถ้ายังไม่มีอาการของข้อเข่าเสื่อม แต่มีปัจจัยเสี่ยงข้อเข่าเสื่อมข้างต้น กลุ่มนี้เราต้องพยายามลดปัจจัยเสี่ยงกันครับ3.1 กลุ่มที่มีน้ำหนักตัวมาก ต้องพยายามลดน้ำหนักตัวลง น้ำหนักตัวที่เยอะส่งผลให้มีโอกาสเป็นข้อเข่าเสื่อมได้มากขึ้นครับ ทั้งการใช้การคุมหรือปรับการรับประทานอาหาร รวมทั้งการออกกำลังกาย3.2 ปรับการใช้งานข้อเข่า หลีกเลี่ยงการนั่งงอเข่ามากๆ นั่งทับเข่า นั่งกับพื้น นั่งพับเพียบ เพราะท่าเหล่านี้ทำให้แรงกดในข้อเข่าเพิ่มขึ้นครับ รวมถึงหลีกเลี่ยงการยกของหนักมากๆโดยไม่จำเป็นครับ3.3 เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นรอบเข่า โดยเฉพาะกล้ามเนื้อหลักคือกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้าหรือที่เรียกว่ากล้ามเนื้อ quadriceps ครับ ไม่ว่าจะเป็นท่านั่งเหยียดเข่าออก นอนเหยียดเข่ายกขา หรือจะใช้การยืนย่อตัวและยืดตัวขึ้น ก็ได้ทั้งหมดนะครับ3.4 หากเป็นโรคกลุ่มข้ออักเสบ ต้องติดตามการรักษาต่อเนื่องกับแพทย์เสมอนะครับหากทำได้เพียงเท่านี้ ก็สามารถป้องกันหรืออย่างน้อยก็ยืดเวลาให้เราเป็นข้อเข่าเสื่อมได้ช้าลงแน่นอนครับ ขอขอบคุณรูปภาพจากภาพที่1 / ภาพที่2 / ภาพที่3 / ภาพที่4