สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ส่งผลให้กรมการแพทย์สั่งปิดคลินิคทันตกรรมเพื่อเป็นการป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 (โควิด-19) ซึ่งทันตกรรมเป็นอาชีพที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่ายกว่าวิชาชีพอื่นๆ เนื่องจากต้องดูแลสุขภาพในช่องปากของผู้ป่วยโดยตรง ซึ่งการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสนั้นเกิดจากน้ำลาย เสมหะ และละอองฝอยจากการจามหรือไอ แต่อย่างไรก็ตามทางกรมการแพทย์ก็มีข้อยกเว้นสำหรับกรณีฉุกเฉินหรือผู้ที่มีปัญหาภายในช่องปากที่ต้องรีบช่วยเหลืออย่างทันถ่วงทีซึ่งหากไม่ได้รับการช่วยเหลืออาจส่งผลต่อชีวิต สำหรับผู้ที่มีปัญหาภายในช่องปากเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่สามารถบรรเทาอาการได้เบื้องต้นด้วยตนเอง ทางกรมการแพทย์แนะนำให้หยุดอยู่ที่บ้านเพื่อให้สถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสดีขึ้นหรือจนกว่าจะมีประกาศให้เปลี่ยนแปลง ทั้งนี้ทางกรมการแพทย์ได้เน้นย้ำถึงการดูแลสุขภาพภายในช่องปากด้วยการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง การใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์รวมถึงหลีกเลี่ยงการรับประทานขนมจุกจิก ของหวานต่างๆ ที่มีน้ำตาลสูงเพื่อป้องกันฟันผุ และสำหรับผู้ที่จัดฟัน การเปลี่ยนยางตามปกติจะเปลี่ยนทุก ๆ 1 เดือน แต่สถานการณ์โควิด-19 ส่งผลให้ช่วงนี้ผู้ที่จัดฟันไม่สามารถไปพบทันตแพทย์ได้ตามปกติ เนื่องจากการเคอร์ฟิวและมาตราการอยู่บ้านหยุดเชื้อเพื่อชาติ หลายคนมีความวิตกกังวลเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพภายในช่องปาก เช่น ยางจัดฟันเสื่อมสภาพ แบร็คเก็ตหลุด ลวดยาวทิ่มกระพุ้งแก้ม เป็นต้น วันนี้เราจะมานำเสนอวิธีการดูแลสุขภาพภายในช่องปากของคนจัดฟันในช่วงโควิด-19 มาฝากกันนะคะ 5 วิธีดูแลช่องปากสำหรับคนจัดฟันโดยเฉพาะ 1. การแปรงฟัน คนจัดฟันเวลารับประทานอาหารมักประสบกับปัญหาเศษอาหารติดบริเวณเหล็กจัดฟัน การแปรงฟันสำหรับคนที่ไม่ได้จัดฟันตามปกติ คือ วันละ 2 ครั้งต่อวันแต่สำหรับผู้ที่จัดฟันควรแปรงฟันทุก ๆ หลังมื้ออาหาร หากไม่สะดวกอย่างน้อยควรบ้วนปากด้วยน้ำสะอาดภายหลังการรับประทานอาหารทุกครั้ง ซึ่งช่วยลดการหมักหมมของแบคทีเรียภายในช่องปาก ป้องกันกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์และป้องกันฟันผุภายในช่องปาก สำหรับการแปรงฟันในผู้ที่จัดฟันควรแปรงฟันด้วยความนุ่มนวล อ่อนโยน เนื่องจากฟันแต่ละซี่ของผู้ที่จัดฟันมีการดึงฟันให้ชิดกันหรือเกิดการถ่างของฟันแต่ละซี่ส่งผลให้รากฟันเกิดการเปลี่ยนแปลงได้ง่าย การแปรงฟันอย่างนุ่มนวลจะเป็นการรบกวนรากฟันน้อยที่สุด อีกทั้งยังสามารถป้องกันการหลุดของเเบร็คเก็ตหรือการฉีกขาดของยางจัดฟันได้อีกด้วย สำหรับคนจัดฟันแนะนำให้เลือกใช้แปรงสีฟันสำหรับคนจัดฟันเนื่องจากแปรงสีฟันสำหรับคนจัดฟันจะมีความแตกต่างกับแปรงสีฟันของคนปกติทั่วไป คือ ตรงกลางของแปรงจะเป็นรูปตัววีหว่ำลงไป เนื่องจากขณะแปรงฟันจะมีส่วนของแบร็คเก็ตที่ขัดขวางการแปรงฟัน การเลือกแปรงสีฟันที่เหมาะแก่คนจัดฟันจะให้ประสิทธิภาพได้มากกว่าแปรงสีฟันสำหรับคนปกติทั่วไป 2. การเลือกยาสีฟัน สำหรับคนจัดฟันการเลือกใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์เป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการดูแลภายในช่องปาก ซึ่งแต่ละคนที่จัดฟันประสบปัญหาภายในช่องปากแตกต่างกัน เช่น การเสียวฟัน ปัญหาฟันผุ การมีกลิ่นปาก ปัญหาเหงือกอักเสบ เป็นต้น การเลือกใช้ยาสีฟันสำหรับคนจัดฟันจะให้ประสิทธิภาพในการดูแลช่องปากได้ดีกว่ายาสีฟันสำหรับคนปกติทั่วไป เนื่องจากส่วยผสมในยาสีฟันสำหรับคนจัดฟันมีขนาดโมเลกุลที่เล็ก สามารถเข้าไปจัดการกับแบคทีเรียตามซอกฟันและซอกเเบร็คเก็ตที่เข้าถึงได้ยาก ทั้งยังช่วยลดสาเหตุที่ทำให้เกิดฟันผุและกลิ่นปากได้อีกด้วย 3. การใช้น้ำยาบ้วนปาก การสะสมของเศษอาหารตามซอกฟันส่งผลให้เกิดแบคทีเรียในช่องปากซึ่งทำให้ผู้ที่จัดฟันมีปัญหากลิ่นปากได้ง่าย การเลือกใช้น้ำยาบ้วนปากที่ปราศจากแอลกอฮอล์ ซึ่งแอลกอฮอล์ส่งผลให้เกิดอาการแสบในช่องปากได้ง่าย ควรบ้วนปากภายหลังการแปรงฟันทุกครั้ง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดูแลสุขภาพภายในช่องปาก 4. การใช้ไหมขัดฟัน เนื่องจากการแปรงฟันร่วมกับการใช้น้ำยาบ้วนปากอาจไม่สามารถซอกซอนลึกเข้าถึงซอกระหว่างซี่ฟันได้ การใช้ไหมขัดฟันภายหลังการแปรงฟันทุกครั้งจะสามารถขจัดเศษอาหารที่ติดตามซอกระหว่างซี่ฟันได้ 5. การใช้แปรงซอกฟัน หลังการแปรงฟันควรใช้แปรงซอกฟันขัดช่องว่างระหว่างฟันและบริเวณซอกแบร็คเก็ต แต่ไม่ควรสอดแปรงซอกฟันเข้าไปยังซอกระหว่างซี่ฟันเพราะอาจส่งผลให้ฟันห่างได้ (สำหรับผู้ที่จัดฟันเพื่อทำการดีงฟันให้ชิดกัน) การแปรงฟันเพียงอย่างเดียวอาจไม่สามารถเข้าไปทำความสะอาดบริเวณซอกฟันและซอกเเบร็คเก็ตได้ เนื่องจากบริเวณนี้เป็นส่วนที่เข้าถึงได้ยาก ในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019(โควิด-19) เป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้จัดฟันต้องหมั่นดูแลสุขภาพภายในช่องปากอย่างเคร่งครัด ไม่ว่าจะเป็นการแปรงฟัน การเลือกยาสีฟัน การเลือกน้ำยาบ้วนปาก การใช้ไหมขัดฟัน รวมถึงการใช้แปรงขัดฟัน และการหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่แข็ง เหนียว หรือการมีพฤติกรรมการใช้ฟันที่ไม่ถูกต้อง เช่น การใช้ฟันเปิดขวดน้ำต่างๆ เป็นต้น เนื่องจากผู้ที่จัดฟันมักประสบกับปัญหาภายในช่องปากได้ง่ายกว่าคนปกติทั่วไป เช่น ปัญหากลิ่นปาก ฟันผุ เป็นต้น การดูแลสุขภาพฟันสำหรับคนจัดฟันอย่างสม่ำเสมอจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการดูแลช่องปากให้ฟันขาว สะอาด ปราศจากกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์ และป้องกันฟันผุได้อีกด้วย รูปภาพถ่ายโดยผู้เขียน