ปัจจุบัน การจัดเก็บข้อมูลนั้นมีความสำคัญมากเนื่องจาก ข้อมูลทุกอย่างๆที่เราเก็บนั้นสามารถนำมาวิเคราะห์ผลต่างๆของอดีตมาใช้ประโยชน์เพื่ออนาคต หรือสามารถเรียกใช้ข้อมูลนั้นเพื่อไปทำอะไรต่างๆตามที่เราต้องการ วันนี้ผมจะมาเสนอเทคโนโลยีที่สามารถจัดเก็บข้อมูลชนิดหนึ่งนั้นก็คือ GIS หลายๆคนอาจคุ้นชื่อทันเป็นอย่างดีแต่ อาจยังไม่เข้าใจกระบวนการการทำงานของมัน GIS คืออะไร ก่อนอื่นต้องเปลี่ยนเป็น GIS ย่อมาจากอะไร GIS ย่อมาจาก Geographic Information System ก็คือกระบวนการทำงานเกี่ยวกับข้อมูลในเชิงพื้นที่ด้วยระบบคอมพิวเตอร์ ที่ใช้กำหนดข้อมูลและสารสนเทศ ที่มีความสัมพันธ์กับตำแหน่งในเชิงพื้นที่ ยกตัวอย่างเช่น ที่อยู่ บ้านเลขที่ สัมพันธ์กับตำแหน่งในแผนที่ ตำแหน่ง เส้นรุ้ง เส้นแวง ข้อมูลและแผนที่ใน GIS เป็นระบบข้อมูลสารสนเทศที่อยู่ในรูปของตารางข้อมูล และฐานข้อมูลที่มีส่วนสัมพันธ์กับข้อมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Data) ซึ่งรูปแบบและความสัมพันธ์ของข้อมูลเชิงพื้นที่ทั้งหลาย จะสามารถนำมาวิเคราะห์ด้วย GIS และทำให้สื่อความหมายในเรื่องการเปลี่ยนแปลงที่สัมพันธ์กับเวลาได้ เช่น การแพร่ขยายของโรคระบาด การเคลื่อนย้าย ถิ่นฐาน การบุกรุกทำลาย การเปลี่ยนแปลงของการใช้พื้นที่ ข้อมูลเหล่านี้ เมื่อปรากฏบนแผนที่ทำให้สามารถแปลและสื่อความหมาย ใช้งานได้ง่าย โดยองค์ประกอบหลักของGIS จัดแบ่งออกเป็น 5 ส่วนใหญ่ ๆ คือ อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ โปรแกรม ขั้นตอนการทำงาน ข้อมูล และบุคลากร โดยหน้าที่หลักๆของ GIS จะมีกระบวนการหลักๆ 5ขั้นคือ การนำเข้าข้อมูล ก่อนที่ข้อมูลทางภูมิศาสตร์จะถูกใช้งานได้ในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ข้อมูลจะต้องได้รับการแปลง ให้มาอยู่ในรูปแบบของข้อมูลเชิงตัวเลข เสียก่อน เช่น จากแผนที่กระดาษไปสู่ข้อมูลใน รูปแบบดิจิตอลหรือแฟ้มข้อมูลบนเครื่องคอมพิวเตอร์อุปกรณ์ที่ใช้ในการนำเข้าเช่น Digitizer Scanner หรือ Keyboard เป็นต้น ต่อมาก็จะเป็นการปรับแต่งข้อมูล ข้อมูลที่ได้รับเข้าสู่ระบบบางอย่างจำเป็นต้องได้รับการปรับแต่งให้เหมาะสมกับงาน เช่น ข้อมูลบางอย่างมีขนาดที่แตกต่างกัน หรือใช้ระบบพิกัดแผนที่ที่แตกต่างกัน ข้อมูลเหล่านี้จะต้องได้รับการปรับให้อยู่ใน ระดับเดียวกันเสียก่อน เมื่อปรับแต่งเสร็จแล้วก็จัดการบริหารข้อมูล ระบบจัดการฐานข้อมูลหรือ DBMS จะถูกนำมาใช้ในการบริหารข้อมูลเพื่อการทำงานที่มีประสิทธิภาพในระบบ GIS ต่อมาก็การเรียกค้นและวิเคราะห์ข้อมูล เมื่อระบบ GIS มีความพร้อมในเรื่องของข้อมูลแล้ว ขั้นตอนต่อไป คือ การนำข้อมูลเหล่านี่มาใช้ให้เกิด ประโยชน์ เช่น ใครของเจ้าของที่ดินแห่งนี้ ขั้นสุดท้ายคือการนำเสนอข้อมูล จากการดำเนินการเรียกค้นและวิเคราะห์ข้อมูล ผลลัพธ์ที่ได้จะอยู่ในรูปของตัวเลขหรือตัวอักษร ซึ่งยากต่อการตีความหมายหรือทำความเข้าใจ การนำเสนอข้อมูลที่ดี เช่น การแสดงชาร์ต แบบ 2 D หรือ 3 D รูปภาพจากสถานที่จริง ภาพเคลื่อนไหว แผนที่ ผมเชื่อว่าGIS เป็นเทคโนโลยีที่จะสำคัญมาก และสามารถใช้ให้ก่อเกิดประโยชน์กับการบริหาร จัดการ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ต่างๆในอนาคต หรือสามารถไปประยุกต์ใช้กับเทคโนโลยีต่างๆ ได้ด้วยและนี้จึงเป็นที่มาที่ผม อยากทุกคนเข้าใจบทบาทขิงความสำคัญของGIS นี้เครดิตรูปภาพ: ภาพปก/ภาพที่1/ภาพที่2/ภาพที่3