ไม่ว่าจะชอบหรือไม่..หนอนจะต้องเป็นดักแด้เสมอก่อนจะเปลี่ยนเป็นผีเสื้อที่โบยบินสวยงามเขาว่ากันว่า.. มีแต่คนแก่เท่านั้นแหล่ะที่ชอบพูดถึงเรื่องสมัยเด็ก ก็อาจจะจริงนะคะ ยิ่งอายุมากขึ้นก็ยิ่งโหยหาอดีต ด้วยเพราะสิ่งที่ต้องพบเจอเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ ไม่ได้เอื้อให้มีความสุขได้เท่าที่ควร คนชอบพูดกันว่าอยากย้อนเวลากลับไปตอนเด็ก วิ่งเล่นสนุกสนาน เพลิดเพลินกับจินตนาการโดยไม่ต้องสนใจว่าต้องเอาใจใคร ไม่มีภาระให้รับผิดชอบจนเหนื่อยใจอย่างทุกวันนี้ เชื่อว่าคนอยู่เมืองกรุงหลายคนอยากกลับต่างจังหวัด กลับไปใช้ชีวิตบ้าน ๆ ทำสวนทำไรตามประสา ได้ผลผลิตมาก็นำไปขาย ไม่ต้องดิ้นรนมากมายแต่ก็มีความสุข สามารถตื่นแต่เช้าได้โดยไม่ต้องกลัวว่าจะไปทำงานไม่ทัน เพราะงานกับชีวิตคือสิ่งที่ทำอยู่เป็นประจำอยู่แล้ว และทำอย่างมีความสุขด้วย เราเองก็เป็นหนึ่งคนที่กำลังคิดเช่นนี้เกริ่นมาแบบนี้ ถึงเวลาเข้าสู่เรื่องราวแล้วค่ะ ฮ่า ๆ สำหรับแอนิเมชั่นสุดคลาสสิคอีกเรื่องหนึ่งของ Studio Ghibli เจ้าเก่าเจ้าเดิม ที่แค่เอ่ยชื่อก็การันตีผลงานคุณภาพสุดฟีลกู๊ดทุกเรื่องแล้ว Only Yesterday เป็นผลงานกำกับของคุณ Isao Takahata สร้างขึ้นจากการ์ตูนเก่าชื่อเดียวกันนี้ที่ตีพิมพ์ตั้งแต่ปี 1982 หลายคนอาจยังไม่เกิดเลยใช่ไหมล่ะ จนถึงตอนนี้ Only Yesterday มีอายุกว่า 20 ปีแล้ว แต่คุณภาพยอดเยี่ยมที่สร้างไว้ก็ยังคงถูกกล่าวถึงอยู่ไม่จางหาย และล่าสุด Netflix ก็ได้ลิขสิทธิ์มาฉายเรียบร้อยแล้วล่ะค่ะOnly Yesterday บอกเล่าเรื่องราวของ ทาเอโกะ โอคาจิมะ สาวออฟฟิศชาวโตเกียววัย 27 ปี ที่ยังโสด และไม่มีอะไรเด่นพิเศษ เธอใช้ชีวิตปกติธรรมดาอย่างเรียบง่ายในโตเกียวมาตลอด แต่วันหนึ่งความอิ่มตัวของการใช้ชีวิตในเมือง และความคิดถึงวันวานในวัยเด็กก็กระตุ้นเตือนความทรงจำบางอย่างให้ผุดขึ้นมา เธอจึงตัดสินใจลาพักร้อนกลับไปบ้านญาติห่าง ๆ ที่ต่างจังหวัด ซึ่งเป็นครอบครัวของพี่เขยของเธอ เพื่อไปใช้ชีวิตชาวสวนชาวไร่ตามที่ใจเรียกร้อง หากเป็นยุคนี้ก็คงจะคล้ายกับช่วงที่เทรนด์ Slow life กำลังฮิตนั่นล่ะค่ะ ระหว่างเดินทางด้วยรถไฟ ทาเคโกะก็หวนรำลึกถึงชีวิตในวัยเด็กสมัยประถม เมื่อครั้งที่ความฝันยังคงเป็นสิ่งที่จับต้องได้ และจินตนาการก็ไม่ใช่เรื่องไร้สาระเหมือนเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ เนื้อเรื่องมีการเล่าสลับไปมาระหว่างวัยเด็กและวัยปัจจุบัน ซึ่งเส้นเรื่องแทบไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกันเลยแม้แต่น้อย เหมือนเป็นสิ่งที่ผุดขึ้นมาในหัวเธอเป็นระยะ เรื่องราวบางอย่างที่ยังติดค้างอยู่ในใจกำลังเรียกร้องให้เธอปลดปล่อยมันออกมาเมืองที่ทาเอโกะไปใช้ชีวิต เป็นชนบทที่มีการทำสวนดอกคำฝอยเป็นพืชเศรษฐกิจ ดอกคำสอยที่ปลูกไว้จะถูกนำมาสกัดด้วยกรรมวิธีแบบภูมิปัญญาชาวบ้าน เพื่อให้ได้สีแดงสด นำไปเป็นส่วนประกอบในการผลิตเครื่องสำอางแบบปลอดภัย เนื้อเรื่องมีการบอกเล่าถึงวิถีชีวิตของชาวบ้านในชนบท และความคิดเชื่อแบบชาวบ้านสมัยก่อน อย่างการที่ผู้หญิงอายุเกือบเลขสามควรต้องแต่งงานมีครอบครัวได้แล้ว ไม่จำเป็นต้องเรียนหนังสือสูง แต่ต้องเป็นแม่บ้านได้ ส่วนเรื่องหาเลี้ยงครอบครัวนั้นเป็นหน้าที่ของผู้ชาย สะท้อนถึงวัฒนธรรมความเชื่อของชาวญี่ปุ่นสมัยก่อน ซึ่งช่วงนั้นอยู่ระหว่างการเปลี่ยนผ่านทางวัฒนธรรม เพราะผู้หญิงก็มีความสามารถไม่ด้อยไปกว่าผู้ชายเช่นกัน แต่ก็ยังมีบางส่วนในสังคมโดยเฉพาะชนบท ที่ยังคงยึดถือความเชื่อในแบบดั้งเดิมอยู่เนื้อเรื่องในวัยเด็กมีความน่ารักทีเดียว ชวนให้คิดถึงวันวานจริง ๆ ค่ะ ไม่ว่าจะเป็นความสัมพันธ์ของพี่สาวน้องสาว บ้านไหนที่มีพี่น้องเป็นผู้หญิงสามคนต้องเข้าใจทาเอโกะดีแน่นอน ฮ่า ๆ หรือเรื่องราวในโรงเรียนประถม การรวมกลุ่มกันของเด็กผู้หญิง การแข่งขันกันระหว่างห้อง การล้อเวลาที่มีคนในห้องชอบพอกัน และต้องมีใครสักคนในกลุ่มที่ทำหน้าที่แม่สื่อแม่ชักตลอดทุกทีเลย ความเขินของเด็ก ๆ นี่มันน่ารักจริง ๆ ค่ะ ทาเอโกะในวัยเด็กได้มีรักแรกที่ประทับใจไม่ลืม แม้จะเป็นเพียงการชอบพอกันแบบเด็ก ๆ เท่านั้น แต่ก็ชวนให้เรากลับไปคิดถึงคนที่เราแอบปลื้มสมัยเด็ก เชื่อว่าทุกคนต้องเคยมีแน่นอน และคน ๆ นั้น ต้องเป็นประเภทที่ Popular หน่อย เล่นกีฬาเก่ง เด็กกิจกรรม และน่าแปลกตรงที่เวลาเด็กชอบกันมักจะแกล้งกัน ล้อชื่อพ่อม่บ้างล่ะ บอกว่าหน้าตาน่าเกลียดบ้างล่ะ มากกว่าที่จะบอกชอบตรง ๆ จริงไหมคะ? ฮ่า ๆ ๆการเดินเรื่องของ Only Yesterday ไม่ได้มีความหวือหวาอะไร ไม่ได้ซับซ้อน แต่เดินไปแบบเรียบง่าย หลายคนอาจมองว่าน่าเบื่อ การนึกถึงวัยเด็กของทาเอโกะ ในช่วงแรกนั้นอาจดูเป็นเพียงการย้อนรำลึกทั่วไป แต่เมื่อมาถึงช่วงท้ายเรื่อง เราก็จะได้รู้กันว่าเพราะอะไรทาเอโกะถึงคิดถึงวัยเด็ก นั่นเพราะมีบางสิ่งที่ยังค้างคาอยูในใจของเธอมาตลอด แม้เวลาจะผ่านไปนานเนิ่น แม้ว่าเธอจะเดินออกจากเส้นทางนั้นมาแล้ว แต่สุดท้ายแล้วก็หนีไม่พ้นอยู่ดี สิ่งนั้นยังคงเพรียกหาเธอมาตลอด จนกว่าเธอจะยอมรับมันจากใจจริง และก้าวต่อไปอย่างเข้มแข็งได้จริง ๆ สิ่งนั้นคือ..."ความฝัน..."เมื่อยังเด็ก ด้วยเหตุผลบางอย่างทำให้ทาเอโกะต้องยอมละทิ้งความฝันตัวเอง แม้ภายนอกจะดูเข้มแข็งและยอมรับได้ แต่คนเราย่อมไม่สามารถหนีความรู้สึกจริง ๆ ของตัวเองได้ เธอมายังชนบทเพื่อปลดปล่อยบางอย่างที่ค้างคามานาน เพราะการเดินหน้าต่อแบบไม่มีความหวัง ไม่มีเป้าหมายที่แท้จริง ทำให้เดินไปอย่างไม่มีความสุข Only Yesterday ไม่ได้สื่อถึงเพียงเรื่องราวในวันวานให้ชวนคิดถึง แต่สะท้อนจิตใจเบื้องลึกของผู้ชมให้หวนคิดถึงความฝันในวัยเยาว์ หลายคนถูกเส้นทางชีวิตที่ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ บีบบังคับให้ต้องละทิ้งความฝันไป พยายามเดินหน้าต่อทั้งที่ในใจยังคงโหยหาต้องการการย้อนคิดถึงวันวาน อาจไม่ได้ทำให้ความฝันที่เคยมีเป็นจริงได้ แต่อย่างน้อย การได้กลับไปเป็นเด็กน้อยในวันวาน กลับไปยอมรับ เข้าใจ และให้อภัยตัวเอง กอดตัวเองในวันวานที่ไม่สามารถทำความฝันให้สำเร็จได้ ยอมรับว่าเราอาจไม่ได้ในทุกสิ่งที่ต้องการ ให้อภัยตัวเองเพื่อเป็นการปลดปล่อยสิ่งที่ค้างคาอยู่ในก้นบึ้งหัวใจพร้อมเดินหน้าต่อไปอย่างไม่มีอะไรต้องติดค้างอีกแล้วส่วนตัวแล้วฉากที่ชอบที่สุดคือฉากสุดท้ายก่อนปิดเรื่อง ที่ตัวละครทาเคโกะวัยเด็กและเพื่อน ๆ ปรากฎขึ้นในรถไฟที่กำลังแล่นกลับโตเกียว โลดแล่นสนุกสนานชวนคิดถึงไปตลอดทาง จนเมื่อทาเอโกะถึงโตเกียวแล้ว เหล่าเด็กน้อยที่กำลังวิ่งตามก็ตามไม่ทันแล้ว แอบมีสีหน้าเศร้าใจ แต่ก็ยินดีโบกมือบ๊ายบาย เป็นฉากสรุปเรื่องราวของเรื่องได้สมบูรณ์และน่าชื่นชมมากเลยค่ะ แอบมีน้ำตารื้นด้วยกับฉากนี้ สมกับชื่อเรื่อง Only Yesterday อะไรที่เคยเป็นอดีต ก็ควรปล่อยให้เป็นอดีต เพราะวันวานคือสิ่งที่ผ่านมาแล้ว แก้ไขไม่ได้ แต่ต้องยอมรับให้ได้ต้องบอกเลยว่าเรื่องนี้หลายคนอาจดูแล้วไม่ได้วิเคราะห์แบบเดียวกัน เนื่องจากตัวเรื่องเองไม่ได้สื่อสารตรง ๆ แต่เป็น Key message ที่แฝงมากับเนื้อเรื่องและบทสนทนา ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ส่วนตัวของผู้ชมที่จะซึมซับและตีความในรูปแบบไหนค่ะ และในส่วนของงานภาพและเพลงประกอบนั้น คงไม่ต้องพูดถึงมากเท่าไหร่หรอกนะคะ เอาเป็นว่าละมุนตา อบอุ่นใจ ตามสไตล์ Ghibli เขาล่ะOnly Yesterday อาจไม่สนุกสักเท่าไหร่หากต้องการชมเพื่อความเพลิดเพลินใจ แต่สำหรับวัยผู้ใหญ่แล้ว อาจรู้สึกอินได้ไม่ยากค่ะ เวลาที่ไม่ค่อยมีความสุขกับชีวิตสักเท่าไหร่ การได้ดูหนังหรืออนิเมชั่นที่ชวนให้คิดถึงอดีต ก็รู้สึกอบอุ่นใจดีเหมือนกันค่ะ Only Yesterday ก็เป็นเรื่องหนึ่งที่ชวนให้โหยหาอดีตที่เคยแสนสุข ดูแล้วอบอุ่นหัวใจ แต่ก็แอบเศร้าลึก ๆ ที่ไม่สามารถนำอดีตนั้นกลับคืนมาได้อีกแล้ว แต่แค่การคิดถึงก็เพียงพอที่จะหล่อเลี้ยงให้ชีวิตอยู่ได้ด้วยความหวังแล้วล่ะ"ถึงวันนี้แย่ ก็ยังมีวันถัดไปถ้าวันถัดไปแย่ ยังไงก็ยังมีวันอื่นชีวิตยังมีวันพรุ่งนี้เสมอ.."Only Yesterday บอกเราแบบนั้นสามรถรับชมได้ทาง Netflix ตามลิงก์นี้เลยค่ะ หรือสามารถชมผ่านกล่อง True ID ก็ได้เช่นกันกำลังคิดถึงอดีตเหมือนกันใช่ไหมล่ะ? :) เรื่อง : ดารัณ พันสวะนัด (ผู้เขียน)ขอบคุณภาพประกอบทั้งหมดจาก : Studio Ghibli Official Website