ทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) ทะเลสาบน้ำเค็มภาคพื้นทวีป ทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) เป็นทะเลปิดที่ใหญ่ที่สุดในโลก ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของเทือกเขาคอเคซัสและทางทิศตะวันตกของที่ราบกว้างใหญ่แห่งเอเชียกลาง ซึ่งทอดยาวเกือบ 1,200 กิโลเมตรถึงแม้ว่าจะมีความกว้างเฉลี่ยเพียง 320 กิโลเมตร จากเหนือจรดใต้ โดย มีพื้นที่ผิวน้ำราว 386,400 ตารางกิโลเมตร (ผิวน้ำอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเล 27 เมตร ความลึกสูงสุดอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเล 1,025 เมตร) และมีปริมาณน้ำประมาณ 78,200 ลูกบาศก์กิโลเมตร (1 ใน 3 ส่วนของน้ำผิวดินบนโลก) ทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) มีอาณาเขตทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือติดต่อกับประเทศคาซัคสถาน, ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ติดต่อกับประเทศเติร์กเมนิสถาน, ทางทิศใต้ติดต่อกับประเทศอิหร่าน, ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ติดต่อกับประเทศอาเซอร์ไบจาน และทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือติดต่อกับประเทศรัสเซีย ทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) เป็นทะเลสาบน้ำเค็มที่ใหญ่ที่สุดในโลก แต่อาจไม่ได้เป็นเช่นนี้เสมอไป จากการศึกษาทางวิทยาศาสตร์แสดงให้เห็นว่าประมาณ 11 ล้านปีที่ผ่านมาทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) เชื่อมกับมหาสมุทรผ่านทางทะเล Azov, ทะเลดำ และทะเลเมดิเตอร์เรเนียน การศึกษาทางวิทยาศาสตร์ให้ความสนใจทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) เป็นพิเศษเนื่องจากความผันแปรในอดีตทั้งในพื้นที่และความลึก เป็นเบาะแสเกี่ยวกับวิวัฒนาการทางธรณีวิทยาและภูมิอากาศที่ซับซ้อนของบริเวณนี้ การเปลี่ยนแปลงที่มนุษย์สร้างขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งที่เกิดจากการสร้างเขื่อน, อ่างเก็บน้ำ และลำคลองในระบบแม่น้ำโวลก้าอันกว้างใหญ่ ซึ่งไหลลงสู่ทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) จากทางทิศเหนือ ส่งผลต่อสมดุลทางอุทกวิทยาในปัจจุบัน การขนส่งและการประมงในทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) มีบทบาทสำคัญทางเศรษฐกิจของภูมิภาคเช่นเดียวกับการผลิตปิโตรเลียมและก๊าซธรรมชาติในทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) นอกจากนี้หาดทรายที่สวยงามของทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) ยังมีรีสอร์ทเพื่อสุขภาพและนันทนาการ ตอนเหนือของทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) ตั้งอยู่ในเขตภูมิอากาศแบบปานกลางภาคพื้นทวีป ในขณะที่ตอนกลางของทะเลแคสเปียน (และตอนใต้ส่วนใหญ่) ตั้งอยู่ในเขตภูมิอากาศแบบอบอุ่นภาคพื้นทวีป ทางตะวันตกเฉียงใต้นั้นได้รับอิทธิพลกึ่งเขตร้อน และความหลากหลายอันน่าทึ่งนั้นครบสมบูรณ์ด้วยสภาพอากาศแบบทะเลทรายที่เกิดขึ้นบนชายฝั่งตะวันออก การหมุนเวียนของชั้นบรรยากาศในฤดูหนาวจะมีแอนติไซโคลนเอซีแอททิค (Asiatic) ทำให้อากาศเย็นและปลอดโปร่ง ในขณะที่ในฤดูร้อนจะมีความกดอากาศสูงอะซอร์ซ (Azores) และศูนย์กลางความกดอากาศต่ำเอเชียใต้เข้ามามีอิทธิพล โดยปัจจัยที่ทำให้เกิดความปั่นป่วนคือพายุไซโคลนแปรปรวนที่ไหลมาจากทิศตะวันตกและแนวเทือกเขาคอเคซัสที่ปิดกั้นพายุดังกล่าว อุณหภูมิอากาศในฤดูร้อนมีการกระจายอย่างสม่ำเสมอ อุณหภูมิโดยเฉลี่ยเดือนกรกฎาคม - เดือนสิงหาคมอยู่ในช่วงระหว่าง 24 - 26 องศาเซลเซียส โดยชายฝั่งตะวันออกที่ถูกแดดจัด อุณหภูมิสูงสุด 44 องศาเซลเซียส แต่ในฤดูหนาวอุณหภูมิเฉลี่ยรายเดือนอยู่ในช่วง -10 องศาเซลเซียส (ภูมิภาคทางเหนือ) ถึง 10 องศาเซลเซียส (ภูมิภาคทางใต้) สำหรับปริมาณน้ำฝนเหนือทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) โดยเฉลี่ยต่อปีซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในช่วงฤดูหนาวและฤดูใบไม้ผลิจะแตกต่างกันไปตั้งแต่ 200 - 1,700 มิลลิเมตร โดยภูมิภาคทางตะวันออกฝนจะตกน้อยที่สุดและมากที่สุดในภูมิภาคตะวันตกเฉียงใต้ ทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) มีการระเหยของน้ำมากถึง 1,015 มิลลิเมตรต่อปี ซึ่งการก่อตัวของก้อนน้ำแข็งส่งผลกระทบต่อภูมิภาคทางเหนือของทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) โดยปกติจะแข็งตัวอย่างสมบูรณ์ในเดือนมกราคมและในปีที่อากาศเย็น ก้อนน้ำแข็งที่ลอยไปตามชายฝั่งทางตะวันตกนั้นจะลงมาทางใต้จนถึงแหลมอับชิรอน (Abşeron)รูปภาพที่ 1/ รูปภาพที่ 2/ รูปภาพที่ 3/ รูปภาพที่ 4