สวัสดีค่ะนักอ่านทุกท่าน วันนี้เราจะมาสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับศาสตร์ที่เราเรียนจบมา นั่นคือ สารสนเทศศาสตร์ เชื่อว่าหลาย ๆ คนอาจจะเคยได้ยินผ่านหูมาบ้าง และแน่นอนอีกหลาย ๆ คนอาจจะงง ๆ กับชื่อสาขาวิชานี้ว่าคืออะไร เรียนเกี่ยวกับอะไรกันแน่ จบออกมาแล้วทำงานสายไหนได้บ้าง วันนี้เราจึงอยากมาแชร์ประเด็นเหล่าดังกล่าวในมุมมองของรุ่นพี่คนหนึ่งที่จบการศึกษาจากศาสตร์วิชานี้ ให้กับน้อง ๆ ที่กำลังจะเข้ามหาวิยาลัยหรือผู้อ่านท่านอื่นที่สนใจและยังสงสัยกันอยู่ . . . สาขาวิชาสารสนเทศศาสตร์ 💁♀ อยู่ในศาสตร์ของศิลปศาสตรบัณฑิต จริง ๆ หลักสูตรนี้มีเปิดสอนทั้งในระดับปริญญาตรี โท และเอกในสถาบันอุดมศึกษาหลายที่เลยก็ว่าได้ค่ะ สำหรับบทความนี้เจ้าของบทความขอเล่าในส่วนของระดับปริญญาตรีนะคะ ซึ่งแต่ละสถาบันอาจจะมีหลักสูตรที่แตกต่างกันออกไปเล็กน้อย โดยส่วนใหญ่หลักสูตรนี้ถูกพัฒนามาจากหลักสูตรบรรณารักษศาสตร์ แต่ด้วยบริบทต่าง ๆ ทำให้ถูกพัฒนาและเปลี่ยนชื่อมาเป็นสารสนเทศศาสตร์นั่นเอง โดยเป็นการเรียนเกี่ยวกับจัดการข้อมูล สารสนเทศ ในรูปแบบที่แตกต่าง ส่วนใหญ่แล้วเนื้อหาที่ต้องเรียนจะเกี่ยวข้องกับการบริการสารสนเทศ รวมถึงแหล่งของสารสนเทศ การจัดหา การจัดหมวดหมู่ การพัฒนาสารสนเทศและแปรรูปสารสนเทศ น้อง ๆ ที่อ่านอยู่อาจจะงง พูดง่าย ๆ คือ การเรียนที่เกี่ยวกับการจัดการข้อมูล สารสนเทศที่อยู่ในมือเรานั่นเอง นอกจากนี้ในหลักสูตรยังมีบางวิชาที่ต้องเรียนเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ที่ครอบคลุมไปถึงการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการจัดการและบริหารสารสนเทศ ซึ่งวิชาที่ต้องเรียนจริง เราขอแบ่งเป็น 3 หมวดใหญ่ เพื่อให้น้องเข้าใจได้ง่าย ดังนี้ค่ะรายวิชาเกี่ยวห้องสมุด : หมวดนี้จะเรียนเกี่ยวกับการปฏิบัติงานในห้องสมุดหรือที่น้อง ๆ รู้จักในนามเจ้าหน้าที่บรรณารักษ์นั่นเอง ในที่นี้จะครอบคลุมตั้งแต่ตัวทรัพยากรในห้องสมุด การจัดหา การจัดหมวดหมู่ การจัดเก็บการค้นคืนสารสนเทศ รวมไปถึงงานบริการในห้องสมุดอีกด้วย 📊 รายวิชาเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ : ถือเป็นอีกหมวดวิชาที่เป็นส่วนหนึ่งในสาขา ที่น้อง ๆ จะต้องเรียนเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการจัดการตัวสารสนเทศที่อยู่ในรูปแบบต่าง ๆ 💻 ตัวอย่างรายวิชา เช่น การจัดการฐานข้อมูลสำหรับงานสารสนเทศ การออกแบบและพัฒนาสื่อประสม การจัดเก็บและการค้นคืนสารสนเทศเบื้องต้น ซึ่งกระบวนการเหล่านี้ล้วนต้องอาศัยทักษะทางคอมพิวเตอร์เข้ามาช่วย รายวิชาเกี่ยวกับการสื่อสาร : หมวดนี้จะเน้นไปที่การสื่อสารและการเผยแพร่สารสนเทศค่ะ เป็นการนำสารสนเทศที่ผ่านการวิเคราะห์และการสังเคราะห์มาสร้างเป็นสื่อสำหรับการเผยแพร่และประชาสัมพันธ์นั่นเองค่ะ 💬 โดยหมวดวิชานี้น้อง ๆ อาจจะต้องใช้ทักษะการออกแบบ จัดการสื่อสารสนเทศเข้ามาร่วมด้วย ตัวอย่างรายวิชา ได้แก่ การจัดการลูกค้าสัมพันธ์ การสื่อสารเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น การบริการและการเผยแพร่สารสนเทศ เป็นต้น เป็นอย่างไรกันบ้างคะ สำหรับหมวดวิชาที่น้อง ๆ ต้องเจอ ทีนี้เรามาดูกันค่ะ ว่าสายอาชีพที่สามารถทำได้ มีอะไรที่ได้บ้าง . . . แน่นอนว่าหลาย ๆ ท่านอาจจะมองว่าต้องทำงานในห้องสมุดเท่านั้น ขอบอกเลยว่าไม่จริงเลยนะคะ เพราะปัจจุบันสายอาชีพสำหรับบัณฑิตจากศาสตร์นี้ค่อนข้างกว้างออกไปจากเดิมมาก ๆ ไม่ว่าจะเป็น 📣 นักสารสนเทศ นักวิเคราะห์เนื้อหา ผู้ดูแลระบบสารสนเทศ นักวิเคราะห์และออกแบบระบบสารสนเทศ นักออกแบบพัฒนาเว็บไซต์ นักปฏิบัติการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ นักออกแบบและพัฒนาสื่อสารสนเทศ นักออกแบบและพัฒนาระบบห้องสมุดอัตโนมัติ ผู้สนับสนุนการใช้สารสนเทศภายในองค์กร เป็นต้นขอขอบคุณภาพประกอบบทความจาก Freepik : รูปหน้าปก(ซ้าย) / รูปหน้าปก(ขวา) / รูปภาพที่ 1 / รูปภาพที่ 2 / รูปภาพที่ 3 / รูปภาพที่ 4