ถ้าพูดถึง "ลำกุม" น้อยคนที่จะรู้จัก แต่ถ้าบอกว่า "อ่างเก็บน้ำห้วยน้ำใส" หลายคนเริ่มร้องอ๋อ เพราะเป็นอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ที่กินพื้นที่ใน ม.3 ต.ลานข่อย อ.ป่าพะยอม จ.พัทลุง และ ม.5 ต.วังอ่าง อ.ชะอวด จ.นครศรีธรรมราช ซึ่งเป็นแหล่งปล่อยน้ำใส ๆ ให้ทุกคนได้ล่องแก่งกันสนุกสนานที่หนานมดแดงและล่องแก่งต่าง ๆ ที่ ต.ลานข่อย อ.ป่าพะยอม ซึ่งอยู่ห่างออกไปประมาณ 3 กิโลเมตร ทำไมถึงเรียกว่า "ลำกุม" ? เพราะอดีตพื้นที่ตรงนี้เคยเป็นหมู่บ้านที่ชื่อลำกุม พอมีโครงการสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยน้ำใสเข้ามาจึงมีการเวนคืนที่ดิน และเริ่มก่อสร้างเมื่อปี 2534 แล้วเสร็จในปี 2539 และกลายเป็นอ่างเก็บน้ำเหมือนทุกวันนี้ สิ่งที่พวกเราเห็น คือ ภาพอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ที่สวยงาม ล้อมรอบไปด้วยภูเขา ตอนเช้าอากาศจะเย็น บางช่วงก็มีหมอกลง งดงามเหมือนทะเลหมอก ตอนเย็นอากาศจะสดชื่น มีลมพัดเย็นสบายเหมาะแก่การพักผ่อนเป็นอย่างยิ่ง แต่สำหรับอีกหลายคนเขามองเห็นไปมากกว่านี้ มันคือชีวิต คือเรื่องราวในอดีต ภาพหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่ชาวบ้านหลายสิบหลังคาเรือนได้เข้าไปบุกเบิกถางป่า ทำไร่ ทำสวน ยังคงอยู่ในความทรงจำของพวกเขา บริเวณนี้เมื่อก่อนยังเป็นป่า มีลำธารเล็ก ๆ ให้เด็ก ๆ แอบไปเล่นน้ำ จับปลา เพิงหินที่เปรียบเสมือนถ้ำอยู่ในน้ำเป็นที่งมหอยขมของเด็ก ๆ เพื่อนำกลับไปให้แม่ทำกับข้าว คงยากที่คนนอกจะนึกภาพออกแต่คงชัดเจนในความทรงจำของบางคน ในหมู่บ้านนี้เด็ก ๆ จะไปเรียนหนังสือที่โรงเรียนวัดถ้ำลาซึ่งอยู่บนเขา ต้องเดินเท้าไปประมาณ 3-4 กม. มีครูแค่ 3 คน ในขณะที่โรงเรียนอื่น ๆ มีไฟฟ้าใช้ ถนนหนทางก็สะดวกสบายกันแล้ว แต่ที่นี่ไฟฟ้ายังเข้าไม่ถึง ขนาดห้องน้ำก็ยังไม่มี ใครเกิดปวดหนักขึ้นมาก็ต้องขึ้นไปปลดทุกข์บนเขา เวลาเดินไปโรงเรียนก็ต้องเดินผ่านป่าและมีการสู้รบกันระหว่างตำรวจกับคอมมิวนิสต์อยู่เนือง ๆ บางคนเล่าให้ฟังว่าขณะเดินไปโรงเรียน อยู่ ๆ ก็มีเสียงดังปัง ๆ ของปืนตำรวจและคอมมิวนิสต์ปะทะกัน โชคดีที่มีมือคอมมิวนิสต์คนหนึ่งมาลากเขาไว้เพื่อไม่ให้โดนลูกหลงไปด้วย หลังจากชาวบ้านได้เงินเวนคืนจากทางการและย้ายไปอยู่บริเวณใกล้เคียงก็จะถูกพวกมีอิทธิพลเรียกค่าคุ้มครองบ้าง เรียกค่าไถ่บ้าง ใครไม่ให้ก็จะโดนยิง หรือไม่ก็ต้องหนีไปอยู่ที่อื่น บางรายก็ยังโดนตามไปเรียกเงิน สมัยนั้นที่นั่นยังเป็นบ้านป่าเมืองเถื่อนอยู่มาก แต่ตั้งแต่มีล่องแก่งหนานมดแดงเกิดขึ้น ต.ลานข่อยก็เจริญขึ้นอย่างรวดเร็ว มีล่องแก่งอื่น ๆ และรีสอร์ทผุดขึ้นราวกับดอกเห็ด พวกมีอิทธิพลก็ค่อย ๆ ลดลง จนทุกวันนี้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของจังหวัดพัทลุง จุดเด่นของล่องแก่งที่นี่ คือ มีน้ำที่ใสมากสมกับชื่อน้ำจากห้วยน้ำใส มีน้ำให้เล่นตลอดทั้งปี ส่วนใครไม่อยากเล่นน้ำก็สามารถมาพักผ่อนกับบรรยากาศเย็นสบายจากลำธารน้ำใส ๆ หรือปั่นจักรยานไปรับลมรอบอ่างเก็บน้ำ หรือจะปั่นขึ้นไปบนเขา ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นสวนยางพาราและสวนผลไม้ของชาวบ้านและยังมีน้ำตกหนานปลิวให้ได้เพลิดเพลินกันอีกด้วย ในโซนของอ่างเก็บน้ำห้วยน้ำใสทุกวันนี้ยังคงความเป็นธรรมชาติที่สวยงามและสงบร่มรื่น รอให้ทุกคนได้มาสัมผัส ส่วน "ลำกุม" จะสวยงามอยู่ความทรงจำตลอดไป ภาพทั้งหมดโดยผู้เขียน