รู้สึกดีดีด้วยความธรรมดาที่ไม่ธรรมดา (บทความสุขภาพจิต) ภาพจาก : lucasmartins / pixabay “เป็นธรรมดาครับ หากแม้นใครๆ ที่เจอเหตุการณ์เช่นเดียวกับคุณ ก็คงรู้สึกไม่ต่างจากคุณหรอกครับ” นั่นเป็นคำพูดประโยคที่ผู้เขียนสื่อสารกับสตรีท่านหนึ่งที่โทรศัพท์มาปรึกษาปัญหาสุขภาพจิต หลังจากที่เธอเล่าเรื่องราวของเธอให้ฟังด้วยน้ำเสียงที่เจ็บปวดระคนการร้องไห้ ด้วยเพราะเธอถูกผู้ชายที่เธอรักมา15 ปี ทอดทิ้งไปมีผู้หญิงคนใหม่ ทั้งๆ ที่เธอเป็นฝ่ายช่วยเหลือดูแลผู้ชายคนนั้นทุกสิ่งทุกอย่าง เธอรู้สึกเจ็บปวดร้าวรานใจมากจนอยากจะฆ่าตัวตายและฆ่าผู้ชายคนนั้น แม้แต่เธอเล่าให้พ่อแม่พี่น้องหรือเพื่อนๆฟังทุกคนต่างก็ประณามเธอพร้อมทั้งตอกย้ำว่า • “เห็นไหม ฉันว่าแล้ว ว่าต้องเกิดเหตุการณ์อย่างนี้สักวันหนึ่งจนได้” • “พี่เคยเตือนเธอแล้วไง แต่เธอไม่เชื่อเอง เขาอายุอ่อนกว่าเธอตั้ง 10 ปี จะอยู่กับเธอได้ยังไง หวังผลประโยชน์จากเธอน่ะสิ” • “ดีแล้วที่มันจากเธอไป เธอจะได้หมดเวรหมดกรรมเสียที มันหลอกเอาเงินเธอมามากแล้ว” • “ทุกอย่างเธอสร้างขึ้น เธอต้องเป็นคนแก้เอง ดีแล้วจะได้กลับตัวกลับใจตั้งต้นชีวิตใหม่” นั่นคือคำพูดจากผู้ใกล้ชิด ที่เธอคาดหวังว่าจะเข้าใจเห็นใจและให้คำปรึกษาในภาวะที่เธอเจ็บปวดได้ แต่เธอกลับพบว่าคำพูดเหล่านั้นยิ่งทำให้เธอปวดร้าวไร้คุณค่าและรู้สึกว่าเป็นคนผิดปกติยิ่งขึ้น และใครๆหลายคนอาจเจอเหตุการณ์เช่นเดียวกับเธอ ภาพจาก : cuncon / pixabay ภายหลังจากที่ผู้เขียนให้การปรึกษาทางโทรศัพท์เธอมาประมาณ 3 เดือน จนเธอปรับตัวปรับใจได้ เธอก็ขาดการติดต่อกับผู้เขียนไปหลายเดือน จนกระทั่งเกือบครบหนึ่งปี เธอโทรศัพท์มาสวัสดีปีใหม่และถามผู้เขียนว่า “ยังจำเสียงของเธอได้อยู่หรือเปล่า ที่เคยโทรศัพท์มาปรึกษาปัญหาสุขภาพจิต” ผู้เขียนตอบว่า “จำได้ครับ” เธอดีใจและบอกกับผู้เขียนว่า “เมื่อครั้งที่เธอโทรศัพท์มาปรึกษาปัญหาสุขภาพจิตหลายเดือนก่อน คำพูดเบื้อนต้นของผู้เขียน ที่ทำให้เธอรู้สึกดีและเริ่มมีพลังขึ้นมา คือคำว่า “เป็นธรรมดาครับ” ดังที่ผู้เขียนนำเสนอมาตอนต้นของบทความ คำว่า ธรรมดาแต่ไม่ธรรมดานี้ มีความหมายลึกซึ้งมากทั้งในโลกแห่งจิตวิทยาและโลกแห่งศาสนาปรัชญา ในทางจิตวิทยามนุษย์ทุกคนที่อยู่ในภาวะทุกข์ระทมตรมใจอย่างสาหัส ลึกๆ ของความคิดและจิตใจจะสงสัยว่าตนเองผิดปกติหรือเปล่าที่รู้สึกเช่นนั้น ทั้งยังรู้สึกผิดและอาจใช้กลไกทางจิตเพื่อปรับตัวให้ดีขึ้นด้วยการโทษตนเองและโทษผู้อื่น จนเคียดแค้นอยากฆ่าตัวเองและฆ่าผู้อื่นนั่นเอง ความรู้สึกรุนแรงที่รุมเร้าอยู่นี้ หากได้รับคำตอบจากผู้อื่นที่ตั้งใจจะให้การปรึกษา พูดกับเขาว่า “เป็นธรรมดา”จะเป็นการสื่อสารเพื่อให้เขารู้สึกว่าเขาเป็นคนธรรมดาไม่ผิดปกติแต่อย่างใด เพราะไม่มีมนุษย์คนใดอยากเป็นคนผิดปกติ กล่าวคือทันทีที่รู้สึกว่าตนเองปกติเพราะคนอื่นบอกว่าเป็นธรรมดา ความรู้สึกดีและมีคุณค่าในตนเองจะเริ่มเกิดขึ้น ยิ่งได้รับการสื่อสารว่า “หากแม้นใครๆ ที่พบเหตุการณ์เช่นคุณ ก็อาจรู้สึกเช่นเดียวกับคุณ” ยิ่งส่งผลทางจิตใจต่อว่า เขาได้รับการเข้าใจ เห็นใจและยอมรับเป็นอย่างยิ่ง ทรงพลังยิ่งกว่าคำว่า “ฉันเข้าใจเธอ” ที่มักพูดกันเป็นไหนๆ ยิ่งได้ยินคำว่า “พบเหตุการณ์เช่นคุณ” ยิ่งช่วยให้เขารู้สึกเป็นกลางต่อสถานการณ์ที่เผชิญ ดีกว่าพูดว่า “พบปัญหาเช่นคุณ” เพราะในคำว่าปัญหามีความหมายโดยนัยยะอยู่ในนั้นว่า เป็นคนมีปัญหา เนื่องจากไม่มีมนุษย์คนใดอยากพบปัญหาและอยากให้คนอื่นมองว่าตัวเองเป็นคนมีปัญหา ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงคำว่า “พบปัญหา” เป็น “พบเหตุการณ์” จะช่วยให้ผู้ที่ทุกข์ใจ รู้สึกดีต่อตนเองมากกว่า ภาพจาก : geralt / pixabay ส่วนธรรมดาในทางธรรมนั้น ก็คือ ธรรมะนั่นเอง เมื่อไหร่เห็นทุกข์เมื่อนั้นเห็นธรรม เมื่อไหร่เข้าใจธรรม เมื่อนั้นเข้าใจทุกข์ ภาวะที่ทุกข์ยากลำบากอย่างสาหัส หากเข้าใจและได้สติก็จะเข้าใจธรรมชาติที่เป็นธรรมดาว่าอารมณ์ความรู้สึกต่างๆ มีการเกิดขึ้น ตั้งอยู่และดับไป ดังเช่น สตรีคนดังกล่าวเล่าให้ผู้เขียนฟังอีกว่า “ไม่น่าเชื่อเลยนะค่ะ ที่คุณบอกดิฉันว่าความรู้สึกต่างๆ เหล่านั้นสักระยะหนึ่งมันจะหายไป ไม่น่าเชื่อจริงๆ ค่ะ เมื่อตอนที่ทุกข์ใจมาก เหมือนมีภูเขาอยู่ในอกนึกไม่ออกเลยว่าภาวะอย่างนั้นมันจะหายไปได้อย่างไร แต่วันนี้เข้าใจแล้วค่ะ ว่ามันหายไปได้จริงๆ” แล้ววันนี้ผู้อ่านทุกท่านอยากเป็นคนธรรมดาหรือเหนือธรรมดาครับ! หากเป็นคนดีและคนเก่ง ที่เหนือธรรมดา เชื่อว่าใครๆ ก็อยากเป็นและก็ควรเป็นกันด้วยเพราะสังคมจะได้พัฒนาสิ่งดีๆขึ้นอีกมาก แต่เมื่อใดที่ทุกข์ระทมตรมใจคงไม่มีใครอยากทุกข์เหนือธรรมดา เพราะฉะนั้นหากเข้าใจคำว่าธรรมดาและความเป็นธรรมดาแล้ว ธรรมดานั่นแหละจะเป็นทั้ง คำ เป็นทั้ง ความ ที่ส่งผลต่อการสร้างคุณค่าและพัฒนาทางธรรมกระทั่งส่งเสริมสุขภาพจิตได้เป็นอย่างดีภาพปกจาก : Arcaion / pixabay รศ.ดร.วุฒิพงศ์ ถายะพิงค์นักวิชาการสุขภาพจิตการสื่อสารและศาสนาปรัชญานักเขียนสำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,มติชน,อมรินทร์ธรรมะ, ซีเอ็ด,ดีเอ็มจีและวิชบุ๊คเปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !