ลูกน้ำยุงลายและลูกน้ำยุงรำคาญ ต่างกันไหม ตามมาดู โลกใบนี้มีแมลงเป็นล้านชนิด ซึ่งสิ่งที่มีคล้าย ๆ กันคือ การเกิดและการตาย แต่สิ่งที่แตกต่างกันคือ วงจรชีวิตที่สมบูรณ์และไม่สมบูรณ์ วงจรของแมลงที่สมบูรณ์ ซึ่งจะประกอบไปด้วย ตัวเต็มวัย – ไข่ – ตัวอ่อนหรือหนอน – ดักแด้ แล้วก็วนไปเป็นตัวเต็มวัยอีก เป็นรุ่นๆไป ผู้เขียนเป็นคนหนึ่งที่เกลียดและกลัวหนอนตัวอ่อนทุกชนิด แต่มีแมลงเพียงชนิดเดียวที่สามารถศึกษาและดูได้จับต้องได้นั่นคือ ลูกน้ำยุง หรือ หนอนน้ำ หรือ ตัวอ่อนของยุงนั่นเอง ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว คนมักจะเหมารวมไปว่าลูกน้ำยุง แต่ ลูกน้ำยุงไม่ได้หน้าตาเหมือนกันทุกชนิด ความสำคัญก็แตกต่างกันออกไป เช่น ยุงลาย พาหะนำโรคไข้เลือดออก ยุงรำคาญพาหะนำโรคไข้สมองอักเสบ เป็นต้น เราสามารถแยกชนิดของยุงตัวเต็มวัยได้และดูออกถึงความแตกต่างได้ทันที เมื่อเห็นรูปร่างลักษณะภายนอก แต่สำหรับ ตัวอ่อนของยุง หรือลูกน้ำยุง ที่ถูกคนเหมาๆรวมกันไปว่าเป็นลูกน้ำยุงที่ทำให้เกิดโรคไข้เลือดนั้นคือยุงลายไปแล้ว ยุงรำคาญก็จะถูกปรักปรำ เมื่อถูกอสม.สำรวจลูกน้ำยุงว่าเป็นตัวการทำให้เกิดโรค เรามาดูกันแมลงทุกชนิดมีลักษณะที่ประกอบไปด้วยส่วนหัว ส่วนอกและส่วนท้อง ซึ่งส่วนที่เราสามารถจำแนกว่ายุงรำคาญและยุงลายให้แตกต่างกันแบบชัดเจนเลยคือ ส่วนอกและส่วนท้องเรามาความแตกต่างของลูกน้ำยุง 2 ชนิดกัน นั่นคือ ลูกน้ำยุงรำคาญและลูกน้ำยุงลายค่ะ ลูกน้ำยุงรำคาญทั้งตัว ลูกน้ำยุงลายทั้งตัว ยุงรำคาญจะมีส่วนอกที่ใหญ่กว่ายุงลาย ส่วนท้องจะมีอวัยวะที่ปลายสุด คือท่อหายใจ ที่รับก๊าซออกซิเจน จะมีลักษณะเป็นท่อยาว มองภายนอกจะมีสีเดียวกับลำตัว มีอวัยวะที่ช่วยในการว่ายน้ำ เป็นใบพัด 4 อัน เรียวยาวเป็นคลื่นเล็กๆ ปลายแหลม สีใส อวัยวะส่วนท้อง ที่เป็นท่อหายใจ เรียวยาวของยุงรำคาญ ส่วนยุงลายจะมีส่วนอกที่เล็กกว่ายุงรำคาญ ส่วนท้องที่เป็นท่อหายใจ จะมีเช่นเดียวกัน แต่มีลักษณะ อ้วน สั้นและสีดำกว่า ใบพัดที่ช่วยในการว่ายน้ำจะยาวรีปลายโค้งคล้ายนิ้วมือที่มีปลายไม่แหลมเหมือนยุงรำคาญ อวัยวะส่วนท้องที่เป็นท่อหายใจของยุงลาย อ้วน สั้น ดำทำไมถึงจำแนกความแตกต่างน่ะหรือ เพราะเมื่อเวลาเราหรือเจ้าหน้าที่หรืออาสาสมัครสาธารณสุขไปสำรวจลูกน้ำยุงลาย เราควรจะเจอแค่ลูกน้ำยุงลายที่เป็นพาหะนำโรคไข้เลือดออกเท่านั้น ที่สามารถน้ำค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายไปคำนวณหาค่าความเสี่ยงของการเกิดโรคไข้เลือดออกได้ แต่ถ้าหากว่าเราเหมารวมไปว่าเจอลูกน้ำยุงทุกอย่าง ว่าเป็นลูกน้ำยุงลาย แล้วเจอในภาชนะที่มีจำนวนมากและพบในบ้านหลายหลัง อาจจะทำให้ค่าดัชนีนั้น มีความเสี่ยงสูงเกิดความตื่นตระหนกของเจ้าหน้าที่และเจ้าของบ้านทำให้เกิดความเข้าใจผิดได้ เมื่อเราสามารถแยกความแตกต่างของลูกน้ำยุงได้ เราก็จะรู้ว่า บ้านของเรานั้นเสี่ยงที่จะเกิดโรคที่นำโดยยุงหรือไม่ นั่นก็คือ โรคไข้เลือดออก ที่ปัจจุบันยังเป็นปัญหาทางด้านสาธารณสุขนั่นเองค่ะ รูปภาพปกและภาพประกอบโดย ผู้เขียนบทความ I am entomologist