"วิณณ์ นทีประเสริฐ" เป็นตัวละครสำคัญในเรื่อง "เหมือนเราเคยรักกัน" ออกอากาศทางช่อง One 31 ตัวละครตัวละครตัวนี้มีความหมายแฝงหลายอย่าง โดยเฉพาะเป็นตัวละครหนึ่งที่แสดงให้เห็น "ความหมายของชีวิต" ที่ชัดเจน บทความนี้เราจะพาเพื่อน ๆ มามองตัวละครในแง่มุมทางจิตวิทยาแบบอัตถิภวนิยม (existentialism) กันนะคะก่อนอื่นเรามาเริ่มทำความรู้จักกับคำสำคัญกันก่อนค่ะ คือคำว่า "ความหมายในชีวิต" (Meaning in Life) เป็นการรับรู้เหตุผลในการมีชีวิตอยู่ของตนเอง ความหมายในชีวิตตัวนี้แหละค่ะที่เป็นสิ่งที่ทำให้เรามีกำลังใจในดำรงชีวิตอยู่อย่างมั่นคง เมื่อเผชิญกับอุปสรรคหรือวิกฤตของชีวิตจะทำให้เราไม่ท้อถอยและมีกำลังใจเพื่อจะทำตามความหมายของชีวิตเรา ความหมายในชีวิตเป็นสิ่งที่เชื่อมโยงให้เรามีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมรอบตัวในลักษณะของการทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตอย่างมุ่งมั่น และมีทัศนะต่อชีวิตที่เข้มแข็งเพื่อให้ชีวิตดำรงอยู่ต่อได้จากเรื่องวิณณ์เป็นนักธุรกิจหนุ่ม เจ้าของบริษัทเพชรนที มีฐานะร่ำรวย แต่ในความร่ำรวยนี้เขามักจัดกิจกรรมดี ๆ ให้กับสังคมเสมอ โดยเฉพาะกิจกรรมที่เกี่ยวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เขาได้พบและรักกับเจนนรี ทุกอย่างเกือบจะไปได้สวย ถ้าไม่เกิดอุบัติเหตุทำให้วิณณ์ต้องเสียชีวิตในวันที่เขาขอเจนนรีแต่งงาน วิณณ์กลับมามีชีวิตอีกครั้งเพราะภูตน้ำได้ย้อนเวลาเพื่อคืนชีวิตให้ การกลับมาครั้งนี้...วิณณ์จำทุกอย่างเกี่ยวกับความรักของเขากับเจนนรีไม่ได้เลย แต่ด้วยพลังแห่งรักแท้ที่ยิ่งใหญ่จึงหลอมรวมให้วิณณ์กับเจนนรีได้เริ่มต้นรักกันอีกครั้ง และการที่พวกเขารักกันในครั้งนี้เป็นการผิดเงื่อนไขที่ให้ไว้กับภูตน้ำ ภูตผู้เชื่อว่าโลกใบนี้ไม่มีใครรักใครมากกว่าตัวเอง เมื่อพวกเขาทำผิดเงื่อนไขทำให้เจนนรีต้องแลกด้วยชีวิตของเธอ แต่วิณณ์ได้ไปขอร้องภูตน้ำอีกครั้งโดยยอมแลกเวลาในชีวิตทั้งหมดที่เขามียกให้กับเจนนรี ส่วนตัวเขาเหลือเวลาแค่เพียง 100 วัน และที่ร้ายกว่านั้น คือ เมื่อเจนนรีกลับมามีชีวิต เธอกลับจำเรื่องราวระหว่างเธอกับวิณณ์ไม่ได้เลยมาถึงตรงนี้แล้วเราจะเห็นว่าความรักของวิณณ์ช่างยิ่งใหญ่เหลือเกิน แต่ในเรื่องไม่ได้มีแค่ความรักในแบบหนุ่มสาวเท่านั้นนะคะ วิณณ์รักสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัว รักพ่อของเขา รักและเป็นมิตรธรรมชาติ สิ่งเหล่านี้ล้วนก่อตัวให้วิณณ์ได้ค้นหาความหมายของชีวิต และก้าวสู่การใช้ชีวิตแบบมีความหมายอย่างแท้จริง มาดูกันค่ะวิณณ์ค้นพบความหมายในชีวิตผ่านคุณค่าต่าง ๆ ในชีวิตของเขาในแต่ละช่วงเวลา อธิบายได้ว่าความหมายแรกในชีวิตของเขาคือทำให้พ่อมีความสุข สุขที่เขาเป็นคนดี มุ่งมั่นประกอบการงาน ความหมายต่อมาคือการดำรงชีวิตอยู่ในโลกใบนี้อย่างเห็นคุณค่าของธรรมชาติ และความหมายสุดท้ายคือความรักเมื่อทุกความหมายของเขา 'อิ่มตัว' เขาก็พร้อมจะเผชิญหน้ากับความตายได้อย่างไม่เกรงกลัว เราสามารถจำแนกความหมายในชีวิตออกเป็นคุณค่าในด้านต่าง ๆ ดังนี้1) คุณค่าเชิงสร้างสรรค์ (Creative value) เป็นคุณค่าที่เรารับรู้จากการลงมือทำบางสิ่งบางอย่าง ตระหนักว่าตนเองมีหน้าที่ทำสิ่งเหล่านี้เพื่อทำให้ชีวิตของตนมีความหมาย กรณีของวิณณ์ คุณค่าเชิงสร้างสรรค์ที่ปรากฏชัด คือ การช่วยพ่อบริหารเพชรนทีด้วยความมุ่งมั่นอุตสาหะ แต่ไฮไลต์สำคัญในการบริหาร (ซึ่งแน่นอนว่าธุรกิจเป็นหนึ่งในรูปแบบของทุนนิยม) คือ วิณณ์บริหารธุรกิจให้สามารถเจริญเติบโตไปควบคู่กับธรรมชาติ เขาเชื่อมั่นว่าธรรมชาติให้คุณแก่ชีวิตมนุษย์ แต่ในปัจจุบันธรรมชาติถูกทำลายไปมาก โลกร้อนขึ้น มนุษย์ตัวเล็ก ๆ ควรหันมาเห็นความสำคัญของธรรมชาติและร่วมอนุรักษ์ธรรมชาติ โดยที่เขาทำเป็นตัวอย่างให้กับลูกน้องเห็น ยกตัวอย่าง การปั่นจักรยานมาทำงาน การงดใช้หลอดและช้อนพลาสติก จากพฤติกรรมของวิณณ์เราจะเห็นว่าเขามีความคิดในเชิงสร้างสรรค์ และปฏิบัติสิ่งเหล่านี้จนกลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวัน ซึ่งนับเป็นการสร้างคุณค่าเชิงสร้างสรรค์ให้กับโลก ในฐานะส่วนเล็ก ๆ ของโลกใบนี้2) คุณค่าเชิงประสบการณ์ (Experience value) เป็นคุณค่าที่เราได้รับจากการมีประสบการณ์บางอย่าง หรือประสบการณ์กับใครบางคน วิณณ์ค้นหาตัวเองพบแล้วว่าความหมายในชีวิตของเขาคือ 'ความรัก' ซึ่งไม่เพียงความรักของหนุ่มสาวเท่านั้น ยังปรากฏความรักต่อบุพการีด้วย ในตอนท้ายเรื่องวิณณ์ ค้นพบว่าชีวิตเขาต้องมีเจนนรีอยู่เคียงข้าง เจนนรีเป็นความหมายที่ทำให้ชีวิตเขาขับเคลื่อนด้วยความสุข และอิ่มตัว การตายของเจนนรีทำให้เขาแทบไม่อยากมีชีวิตอยู่ ซึ่งแน่นอนว่าเขาคิดว่าไม่รู้จะอยู่ไปเพื่ออะไร เห็นไหมคะว่าหากชีวิตไร้ความหมายเมื่อไรพลังลบในใจจะเกิดขึ้นอย่างถาโถม หนักที่สุดก็คือการฆ่าตัวตายด้วยเหตุผลร้าย ๆ คือ ไม่รู้จะอยู่ไปทำไม วิณณ์จึงพยายามทุกวิถีทางเพื่อยับยั้งการตายของเจนนรี ยอมแม้แต่เเลกด้วยอายุขัยของตัวเอง วิณณ์พูดเสมอว่า "ภูตน้ำลบความทรงจำออกจากสมองได้ แต่ไม่อาจลบความทรงจำไปจากหัวใจได้" คุณค่าเชิงประสบการณ์ของวิณณ์ถือได้ว่าเป็นความหมายที่เขาได้รับจากการมีส่วนร่วมกับคนรอบ ๆ ตัว3) คุณค่าเชิงทัศนคติ (Attitude value) เป็นคุณค่าที่เกิดจากการที่เราเผชิญกับสถานการณ์ที่ตึงเครียด แล้วสามารถปรับทัศนะที่มีต่อชีวิต หรือค้นพบความหมายบางอย่างที่ทำให้เราก้าวพ้นจากสถานการณ์ที่สิ้นหวังเหล่านั้นได้ ตรงนี้ไฮไลต์อยู่ใน EP. ที่ 20 ออกอากาศเมื่อวันที่ 23 เมษายน 2563 ตอนที่อาพัฒน์ถือปืนมาเพื่อหวังยิงพี่ชาย คือพ่อของวิณณ์ ด้วยเหตุผลว่าชีวิตของตนพังหมดและโทษว่าพี่ชายกลั่นแกล้ง ประโยคที่สำคัญคือ "ผมแพ้หมดทุกอย่างอยู่ต่อไปจะมีความหมายอะไร ชีวิตนี้ผมอยากจะชนะบ้าง" ประโยคนี้ตอกย้ำการไร้ความหมายของชีวิตได้อย่างดีเยี่ยม เมื่อชีวิตไม่มีความหมายคนย่อมคิดอะไรสั้น ๆ เสมอ แต่วิณณ์พูดเกลี้ยกล่อมว่าเขาเหลือเวลาอีกเพียงไม่ถึงร้อยวัน "เวลาในชีวิตคนเรามันสั้นนัก ทำไมอาเอาไปใช้กับความเกลียด ทำไมอาไม่เอาไปใช้กับความรักล่ะครับ" สิ่งนี้ชี้ให้เห็นทัศนคติของวิณณ์ว่าเขาไม่เพียงไม่เกรงกลัวความตาย แต่เขาพร้อมที่จะเผชิญหน้ากับความตายอย่างเต็มใจ ดังนั้นทุก ๆ นาทีก่อนที่เขาจะตายจึงมีคุณค่ามาก เขาจึงต้องใช้ชีวิตให้ดีที่สุด จากมุมมองของวิณณ์นับเป็นคุณค่าเชิงทัศนคติที่อาจสร้างความหมายให้กับชีวิตคนได้อีกหลาย ๆ คน ซึ่งอย่างน้อยอาพัฒน์ก็ลดปืนลง และกลับไปใช้ชีวิตที่เหลืออยู่กับลูกของเขาเห็นไหมคะ 'ความหมายในชีวิต' มีความสำคัญมากในการดำเนินชีวิตของเรา ยิ่งในช่วงเวลาคับขัน เช่น การตกงาน ภาวะโรคระบาดโควิด -19 หรือวิกฤตชีวิตในลักษณะอื่น ๆ สิ่งเหล่านี้ล้วนกระทบอารมณ์ของบุคคลผู้ซึ่งมีชีวิตแบบไร้ความหมายได้เป็นอย่างดี และหลาย ๆ ครั้งที่ 'การตายแบบไม่เต็มใจ' กลายเป็นทางเลือกให้กับคนสิ้นคิด ทั้ง ๆ ที่อีกไม่นานชีวิตของเขาอาจมีสิ่งดี ๆ เข้ามาก็ได้ที่สำคัญความหมายในชีวิตหาได้ง่าย ๆ จากสิ่งรอบตัวเรา และการสร้างความหมายในชีวิตเกิดขึ้นจากมุมมองของเราเอง เห็นอย่างนี้แล้วเพื่อน ๆ ค้นพบความหมายในชีวิตของตนเองหรือยังคะ ..???...และนี่ก็เป็นอีกหนึ่งข้อคิดดี ๆ จากการ "ดูละครแล้วย้อนดูตัว" ค่ะ เช่นนั้นแล้วเรามาร่วมใช้ชีวิตอย่างความหมายไปด้วยนะคะ--------ขอขอบคุณภาพจากช่อง one31