วิธีรับมือ เมื่อลูกรักทำตัวไม่น่ารัก เชื่อว่าแม่หลายๆ คน คงจะหนักอกหนักใจกันไม่มากก็น้อย ว่าเมื่อลูกเริ่มจะมีอายุได้ 1 ขวบขึ้นไป แล้วเขาจะมีพฤติกรรมที่ไม่ค่อยน่ารัก ด้วยความที่เด็กเขาไม่รู้ว่าอะไรควรทำอะไรไม่ควรทำ ทำให้เขาอยากลองอยากทำทุกอย่าง ซึ่งในการที่เด็กเขาอยากลองทำทุกอย่างนั้นเป็นการเรียนรู้ของเขาอย่างหนึ่ง แต่การเรียนรู้ของเด็กแต่ละคนก็จะแตกต่างกันออกไปตามสภาพแวดล้อม การเลี้ยงดู การดูแลเอาใจใส่ของพ่อแม่หรือคนเลี้ยงดู ซึ่งสิ่งเหล่านี้สามารถแนะนำ ชี้นำ ทำเป็นตัวอย่างให้กับเด็กได้ ถ้าเราเป็นตัวอย่างเป็นแบบอย่างที่ดีเด็กก็จะเติบโตมาอย่างมีคุณภาพแน่นอน ตัวแปรที่สำคัญที่สุดในพฤติกรรมของเขา คือ เขาจะดู Reaction ของพ่อแม่หรือคนที่เลี้ยงดูเขา เขาจะดูว่าเรามีพฤติกรรมตอบสนองกลับอย่างไรกับพฤติกรรมของเขา สิ่งเดียวที่เด็กต้องการ คือ ความสนใจ (Attention) จากพ่อแม่หรือคนที่เลี้ยงดู จะสามารถเห็นได้ชัดเจนเลยสำหรับพ่อแม่หรือคนที่เลี้ยงดูเด็กมีพฤติกรรมที่ดูแต่ทีวี ติดโทรศัพท์มือถือ เด็กก็จะเริ่มมีพฤติกรรมที่ก้าวร้าวมากขึ้น อาจจะเริ่มจากการตีตัวเอง ขว้างปาสิ่งของ ทำเสียงดัง ร้องไห้โวยวายไม่มีเหตุผล ข่วนหน้าตัวเอง ตีพ่อแม่ เมื่อลูกมีพฤติกรรมดังกล่าว พ่อแม่ก็จะหันมาดุหันมาว่าทันที ในขณะเวลาที่พ่อแม่หันมานั้น คือ พ่อแม่สนใจ เขาจะไม่รู้ว่าพ่อแม่หันมาดุหันมาด่า หรือว่าหันมายิ้มหรืออะไรก็ตามแต่ เขาจะรู้แต่ว่าพ่อแม่สนใจมาที่เขา นั่นแหละคือสิ่งที่เขาต้องการ แต่อย่างเวลาที่เด็กทำดี เช่น ต่อจิ๊กซอว์ได้ เอาของเก็บในตะกร้า เก็บของเล่นเข้าที่ทุกครั้งหลังเลิกเล่นอย่างนี้บางทีเราไม่ได้เห็นเพราะเราไม่ได้ใส่ใจ เราไม่ได้ชื่นชม ยินดีกับสิ่งที่เขาทำ ก็เลยกลายเป็นว่าส่วนใหญ่สิ่งที่เราเห็นในขณะที่เขาทำก็จะเป็นแต่สิ่งที่เราไม่อยากให้เขาทำ พอเราสนใจพฤติกรรมแบบนี้ของเขามากขึ้น พฤติกรรมของเขาก็จะออกไปในทางพฤติกรรมลบๆ และรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ เพราะถ้าทำแล้วจะมีพ่อแม่ให้ความสนใจเขาเป็นอย่างมาก การ Reaction อย่างเดียวเลยที่ใช้ได้ผลกับเด็กๆ คือ การเพิกเฉย เพราะการเพิกเฉยจะทำให้เด็กลืมพฤติกรรมลบๆ ไปเลย แต่ไม่ได้บอกว่าจะสามารถใช้ได้กับเด็กทุกคน แต่การเพิกเฉยเป็นสิ่งหนึ่งที่คุณหมอแนะนำ ถ้าเห็นพฤติกรรมลบๆ ที่ไม่ดีที่เกิดจากการกระทำของลูก อย่างแรกเลย คือ ต้องควบคุมอารมณ์ตัวเองให้ได้ก่อน ไม่แสดงอาการบวกหรือว่าอาการลบกับสิ่งที่ลูกทำไม่น่ารักตรงนั้น อย่างเช่น ลูกโยนของดัง "ปั๊ง" ลูกก็จะสังเกตเราและถ้าเราไม่มีปฏิกิริยาตอบสนองเขา ลูกก็จะคิดว่าแสดงว่าสิ่งนี้ไม่เวิร์คไม่โอเค พ่อแม่ไม่ได้สนใจพฤติกรรมที่เขาทำในที่สุดเขาก็จะลืมพฤติกรรมนั้นไป ลูกอาจจะคิดได้แล้วทำใหม่อีกครั้ง เราก็เนียนๆ นิ่งๆ ต่อเขา เขาก็เริ่มไม่สนุก เริ่มลืมและลดพฤติกรรมที่ไม่ดีไม่น่ารักลงไปเรื่อยๆ แต่สิ่งที่แม่ต้องทำหลังจากนั้น คือ แม่จะต้องเลือกสนใจสิ่งที่เป็นพฤติกรรมที่ดี พฤติกรรมเชิงบวก พฤติกรรมที่น่ารักๆ ของลูก อย่างเช่น ลูกต่อจิกซอว์ครบทุกตัวทั้ง 4 ชิ้นเลยเก่งมาก ยิ่งพ่อแม่เพิ่มพูนสิ่งที่มันน่ารักขึ้นเท่าไหร่ ลูกจะเริ่มมีความภาคภูมิใจว่า พ่อแม่ยิ้มและหันมาสนใจ หรือลูกหยิบขยะไปทิ้งลงถังขยะ จับรองเท้ามาวางไว้ชิดกันเป็นคู่อะไรพวกนี้ เราก็จะใส่ความสนใจเข้าไป คือ เพิกเฉยในพฤติกรรมเชิงลบ แล้วก็ให้ความสนใจในพฤติกรรมเชิงบวก เด็กเขาก็จะเรียนรู้แล้วก็จะมีพฤติกรรมที่ดีขึ้น แบบไม่ต้องจ้ำจี้จำไชบ่นด่าเลย หวังว่าจะเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อยสำหรับคุณแม่ที่มีลูกอยู่ในช่วงวัยซน เด็กในวัย 1 ขวบ ก็เริ่มๆ ซนแล้วไปจนถึง 2 ขวบ 3 ขวบ ช่วงนี้พ่อแม่หลายๆ คนก็จะต้องตั้ง Guard รับมือกันอย่างแบบเต็มที่ สู้ๆ นะคะแม่ๆ ทุกคน ภาพประกอบโดย "ยุงลาย ยุงลาย"