ในขณะที่แต่ละประเทศกำลังพยายามฟื้นฟูเศรษฐกิจอย่างเต็มที่ ดูเหมือนว่าประเทศจีนจะล้ำหน้าชาติอื่นไปอีกหนึ่งก้าว เมื่อต้องเผชิญกับศึกหลายด้าน ชีวิตวิถีใหม่รูปแบบไหนที่รัฐบาลออกแบบมาให้ลูกหลานมังกรได้เดินตาม กินให้เกลี้ยงจาน ใน YAHOO! FINANCE ได้รายงานข่าวจาก BLOOMBERG และสำนักข่าว BBC ว่าคำกลอนจีนโบราณสมัยราชวงศ์ถัง ถูกอ้างอิงโดยประธานาธิบดีสีจิ้นผิง เพื่อให้ระลึกว่าชาวนาลำบากแค่ไหนกว่าจะปลูกจนได้ข้าวมาสักเม็ด พร้อมทั้งการธำรงวินัยพลเมืองทั้งประเทศจำนวน 1,400 ล้านคน ให้กินข้าวจนเกลี้ยงจาน อย่าเหลือทิ้งแม้แต่เม็ดเดียว ปัญหาประดังประเด การเร่งรณรงค์ไม่ให้ฟุ่มเฟือยเกิดจากภาวะที่บนกระดานหมากล้อม มีอาการเพลี่ยงพล้ำหลายพื้นที่ นอกจากสงครามทางการค้ากับประเทศสหรัฐฯ แล้ว ตั้งแต่ปลายปี 2018 โรคไข้สุกรแอฟริกันได้เริ่มระบาด และเล่นงานฟาร์มทั่วประเทศตลอดปีถัดมา จนเสียหายไปกว่าร้อยละ 60 ต้องสั่งนำเข้าสุกรพ่อแม่พันธุ์ พอปลายปี 2019 โรคระบาดที่เมืองอู่ฮั่นสร้างปรากฏการณ์ปิดประเทศทั่วโลก จนเศรษฐกิจสะดุดไปตาม ๆ กัน ภัยธรรมชาติมาเป็นขบวน ไม่เพียงแต่ปัญหาด้านสาธารณสุขที่กระทบทั้งสัตว์เศรษฐกิจและชีวิตมนุษย์ ภัยธรรมชาติก็ตามมาร่วมวงด้วย เดือนมิ.ย. มีฝูงตั๊กแตนจากประเทศลาวบุกทำลายพืชไร่ เดือนก.ค. มีอุทกภัยรุนแรงท่วมขังถึง 25 มณฑล จนเข้าสู่กลางเดือนส.ค. แล้ว ปริมาณน้ำฝนยังคงมากผิดปกติ พายุลูกแล้วลูกเล่าทำให้เขื่อนสามผาต้องเร่งระบายมวลน้ำมหาศาลออกหลายระลอก ประชาชน 63 ล้านคนเดือดร้อนสาหัส โดยเฉพาะผู้ที่อาศัยอยู่ตามลุ่มน้ำสายหลัก บ้านเมืองเสียหายรุนแรง ผลผลิตทางการเกษตรและปศุสัตว์จมอยู่ใต้น้ำ เรื่องปากท้องต้องรีบแก้ รัฐบาลคงจะเล็งเห็นความมั่นคงทางอาหารที่ทำท่าง่อนแง่น เมื่อเดือนที่แล้ว ราคาเนื้อสุกรทะยานสูงเกือบจะเป็นเท่าตัว ดันให้เมนูอาหารต้องขยับราคาตามไปร้อยละ 10 ทั้งนี้เป็นผลพวงมาจากการที่ต่างคนต่าง LOCKDOWN ประเทศ ต้องเลื่อนการเหมาลำเครื่องบินเพื่อนำเข้าสุกรพ่อแม่พันธุ์ เมื่อเดือนมิ.ย. เพิ่งจะนำเข้าได้ประมาณ 4,000 ตัว ยิ่งไปกว่านั้น พอมาถึง ยังต้องกักตัวอีก 45 วัน จึงจะนำเข้าฟาร์มเลี้ยงได้ ในระหว่างนั้น ก็ปรากฏข่าวว่าพบร่องรอยของเชื้อโควิดที่ห่อเนื้อสัตว์แช่แข็งนำเข้าชนิดอื่น ๆ อีกด้วย สาเหตุเฉพาะหน้า ตอนนี้ ทางการชี้เป้ามาที่การสวาปามโชว์บนโลกโซเชียล ซึ่งเป็นช่องทางการตลาดรูปแบบใหม่ที่เรียกยอดวิวได้ถล่มทลาย สถานีโทรทัศน์ต่าง ๆ รวมทั้งช่อง CCTV พากันเสนอข่าวเชิงตำหนิ จน DOUYIN (โต่วอิน) ซึ่งเป็นแอปพลิเคชันเดียวกับ TIKTOK แต่บริการเฉพาะผู้ใช้ในประเทศจีนเท่านั้น ได้รับปากว่าจะตรวจสอบเนื้อหาอย่างเข้มงวด คลิปที่เข้าข่ายการบริโภคอย่างสิ้นเปลืองโดยใช่เหตุและไม่เหมาะสม จะถูกถอดออก ส่วนบัญชีผู้ใช้ก็จะถูกระงับไปตามระเบียบ ขณะนี้ได้เริ่มปรากฏข้อความเตือนตอนต้นคลิปบ้างแล้ว และมีไอดอลสายกินจำนวนมากที่ถูกลบคลิปไป สาเหตุรอง เมื่อปี 2015 WWF เคยประเมินตัวเลขแล้วว่าประเทศจีนกินทิ้งกินขว้างปีละมากกว่า 15 ล้านตัน ซึ่งอาหารจำนวนนี้สามารถนำไปเลี้ยงคนได้ถึง 50 ล้านคนตลอดทั้งปีเลยทีเดียว สาเหตุส่วนหนึ่งมาจากประเพณีการล้อมวงกินกันพร้อมหน้า นิยมจัดเมนูหลากหลายเต็มโต๊ะกลม แต่ละจานขนาดใหญ่ เมื่อต้องเตรียมเผื่อไว้มาก ๆ จึงควบคุมปริมาณลำบาก สาเหตุหลัก ตัวการใหญ่สุดที่อยู่เบื้องหลังน่าจะเป็นนโยบายการค้าแบบเสรีนิยม เมื่อวันดีคืนดีมังกรที่เคยหลับกลับลุกขึ้นมาเปิดโรงงานรับจ้างผลิตแบบ OEM เจ้าของสินค้ายี่ห้อดังจากทุกมุมโลกก็มุ่งหน้าสู่กำแพงเมืองจีน ตลอดเกือบสี่ทศวรรษที่จีดีพีทะยานขึ้นจนแทบจะมองไม่เห็นทางลง ประเทศจีนได้หล่อหลอมผู้คนมาได้หนึ่งรุ่น รุ่นที่เกิดมามีกินมีใช้ สุขสบายกว่ารุ่นพ่อแม่หรือปู่ย่าตายาย ที่เคยรู้รสการต้องรอปันส่วนอาหารจากทางการในสมัยที่ปกครองด้วยระบอบคอมมิวนิสต์เต็มตัว ค่านิยมต้องสั่งสมกันมา เมื่อระดับประธานาธิบดีลงมาล้วงลูกถึงในครัวเช่นนี้ ฝ่ายสหพันธ์สตรีทั่วประเทศจีนในกำกับของรัฐบาล ก็ผสมโรงช่วยด้วยอีกแรง โดยแนะว่าแม่บ้านควรเป็นเสาหลักในการประหยัด ไม่ว่าจะเป็นข้าวสาร น้ำมันพืช หรือแป้งทำอาหาร อีกทั้งเน้นให้ผู้ปกครองเริ่มต้นบ่มเพาะนิสัยการออมให้บุตรหลานแต่เนิ่น ๆ จะได้เคยชิน ยามเศรษฐกิจดี จีดีพีพุ่ง จะมีคนสักกี่หยิบมือที่คำนึงถึงการอดออม ยิ่งไปกว่านั้น ค่านิยมเป็นสิ่งที่ต้องสั่งสมกันมาจากรุ่นสู่รุ่น อย่างไรก็ดี ล่าสุดในสังคมโซเชียล เทรนด์การโชว์รูปจานข้าวเปล่าหลังจากที่กินเสร็จแล้วกำลังเริ่มก่อตัว ชีวิตวิถีใหม่ในบริบทเก่า ชีวิตวิถีใหม่ของลูกหลานมังกรอาจจะไม่ใช่ของใหม่ถอดด้าม แค่ซ้ำรอยบางบริบทของบรรพบุรุษ หลายเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์บันทึกว่า ชาวจีนต้องอพยพลี้ภัยออกนอกประเทศ จนได้ชื่อว่าชาวจีนโพ้นทะเล หลายระลอกพลัดถิ่นและกระจายกันไปอยู่ตามประเทศในแถบทะเลจีนใต้ ดังเช่น รุ่นที่หอบเสื่อผืนหมอนใบมาตั้งต้นชีวิตใหม่ที่เมืองไทย ภาวะวิกฤตทางเสบียงอาหารที่ประสบโดยตรงได้สอนให้รู้จักอด รู้จักออม สมถะ และมัธยัสถ์ เมื่อเห็นคุณค่าของข้าวทุกเม็ด ก็จะกินทุกมื้อจนเกลี้ยงจานเอง การเลือกธำรงวินัยให้เลิกสุรุ่ยสุร่ายฟุ่มเฟือย เพื่อรับมือกับความไม่มั่นคงทางอาหารในครั้งนี้ รัฐบาลต้องรับมือกับปฏิกิริยาที่ตามมาให้ได้ด้วย เพราะถ้าเมื่อใดที่รู้สึกว่าถูกกดดันจนมากเกินไป อีกทั้งเศรษฐกิจก็ฟื้นตัวช้า ประชาชนอาจจะไม่พอใจกับชีวิตวิถีใหม่แบบนี้ก็ได้ เรื่องโดย 1456 ขอบคุณรูปภาพจาก piqsels.com ภาพปก / ภาพประกอบที่ 1 / ภาพประกอบที่ 2 / ภาพประกอบที่ 3 / ภาพประกอบที่ 4 / ภาพประกอบที่ 5 / ภาพประกอบที่ 6 / ภาพประกอบที่ 7