อย่างที่ทราบกันดีว่าในขณะนี้ไวรัสโคโรน่า หรือโควิด-19 กำลังระบาดไปทั่วโลก จึงส่งผลกระทบต่อทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นประชาชนทั่วไป บริษัท ห้างร้าน รัฐวิสาหกิจ หรือแม้แต่ข้าราชการ ดังนั้นหลายหน่วยงานจึงต้องปรับเปลี่ยนการทำงานเพื่อให้สามารถเดินหน้าไปได้ และเกิดความเสียหายน้อยที่สุด กระทรวงศึกษาธิการเอง ก็เป็นหน่วยงานหนึ่งที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ในครั้งนี้ด้วย เพราะเป็นหน่วยงานที่ดูแลเกี่ยวกับโรงเรียน และบุคลากรทางการศึกษา ทั้งครู นักเรียน นักศึกษา จึงทำให้กระทรวงต้องหาแนวทางที่จะทำให้การเรียนการสอนสามารถดำเนินการไปได้ โดยที่ครูและนักเรียนไม่ต้องเดินทางไปที่โรงเรียน เพราะต้องเสี่ยงกับการติดเชื้อโควิด ซึ่งวิธีการดังกล่าว ก็คือการเรียนออนไลน์ หรือการศึกษาทางไกล การเรียนออนไลน์ คืออะไร การเรียนการสอนแบบออนไลน์ (Online Learning) คือ การเรียนผ่านทางอินเตอร์เน็ต โดยใช้คอมพิวเตอร์ หรือ Smart Phone ในการเรียน โดยจะใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่บวกกับเครือข่ายอินเตอร์เน็ต เพื่อสร้างการศึกษาที่มีคุณภาพ โดยที่ผู้เรียนจะเป็นใคร อยู่ที่ใด เวลาไหน ก็สามารถเรียนได้ เนื่องจากระบบการเรียนออนไลน์จะเปิดตลอด 24 ชั่วโมง การศึกษาทางไกล คืออะไร การศึกษาทางไกล (Distance Education) คือ ระบบการศึกษาที่ผู้เรียน และผู้สอนอยู่ไกลกัน แต่สามารถทำให้เกิดการเรียนรู้ได้โดยการใช้สื่อการสอนต่าง ๆ เช่น วิดีโอ ข้อความ ภาพนิ่ง เสียง มาแพร่กระจายไปยังผู้เรียน ผ่านทางอุปกรณ์โทรคมนาคม เช่น วิทยุ โทรทัศน์ หรือผ่านทางอินเตอร์เน็ต เป็นต้น ดังนั้นการเรียนออนไลน์ ก็เป็นการศึกษาทางไกลด้วยเช่นกัน ทั้งนี้ในประเทศไทย เมื่อได้รับผลกระทบจากโควิด-19 ทำให้กระทรวงศึกษาธิการเตรียมทดลองระบบการเรียนการสอนทางไกลและระบบออนไลน์ ซึ่งจะเริ่มในวันที่ 18 พฤษภาคม 2563 นี้ โดยได้เตรียมแผนจัดการเรียนของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ซึ่งแบ่งเป็น 4 ระยะ ระยะที่ 1 การเตรียมความพร้อม (7 เม.ย. - 17 พ.ค.) เป็นการสำรวจความพร้อมของอุปกรณ์ด้านการเข้าถึงอินเตอร์เน็ต ของนักเรียน ผู้ปกครอง ครู และขออนุมัติเผยแพร่การเรียนการสอนจากห้องเรียนต้นทาง ของสถานีวิทยุโทรทัศน์การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) จากมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ระยะที่ 2 ทดลองจัดการเรียนการสอนทางไกล (18 พ.ค. - 30 มิ.ย.) จะจัดการทดลองการเรียนการสอนทางไกล ในระดับปฐมวัยถึงมัธยมศึกษาตอนต้น ผ่านช่องรายการโทรทัศน์จากมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์ (DLTV) ส่วนมัธยมศึกษาตอนปลายผ่านช่อง DLTV และระบบออนไลน์โดยครูต้นแบบ จำนวน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ระยะที่ 3 การจัดการเรียนการสอน (1 ก.ค.2563 - 30 เม.ย.2564) ได้วางแผนไว้สำหรับ 2 สถานการณ์ คือ หากสถานการณ์โควิด-19 ไม่คลี่คลายจะจัดการเรียนการสอนผ่าน DLTV และระบบออนไลน์ต่อไป และหากสถานการณ์คลี่คลายก็จะจัดการเรียนการสอนในโรงเรียน โดยให้เว้นระยะห่างทางสังคม และมีแผนเตรียมการเพื่อรองรับสถานการณ์ฉุกเฉินต่าง ๆ โดยจะต้องได้รับการอนุมัติจากคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด ระยะที่ 4 การทดสอบและการศึกษาต่อ (1 เม.ย. - 15 พ.ค. 2564) จะประสานงานกับหน่วยงานด้านการทดสอบและคัดเลือกเข้าศึกษาต่อ สำหรับนักเรียนที่จะจบในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 สำหรับช่องทางในการเรียนนั้นเบื้องต้นมีดังนี้ 1. รับชมผ่านจานดาวเทียมระบบ KU-Band (จานทึบ) ช่อง 186 – 200 สามารถรับชมรายการสดได้อย่างเดียว 2. เว็บไซต์ www.dltv.ac.th สามารถชมรายการสด และรายการแบบย้อนหลังได้ รวมทั้งดาวน์โหลดแบบทดสอบมาทำได้ 3. แอปพลิเคชัน DLTV ดูได้ทั้ง 15 ช่อง สามารถดาวน์โหลดได้ที่ Play Store หรือ App Store สามารถชมรายการสด และรายการแบบย้อนหลังได้ สำหรับแนวทางในการเปิด-ปิดภาคเรียนในสถานการณ์โควิด-19 นี้ ทางกระทรวงได้วางไว้ดังนี้ 1. เปิดภาคเรียนที่ 1/2563 เปิดเรียนวันที่ 1 กรกฎาคม 2563 - 13 พฤษจิกายน 2563 2. ปิดภาคเรียนที่ 1 วันที่ 14 พฤษจิกายน 2563 - 30 พฤษจิกายน 2563 (ซึ่งเดิมแจ้งว่าไม่มีเวลาปิดระหว่างภาคเรียน) 3. เปิดภาคเรียนที่ 2/2563 วันที่ 1 ธันวาคม 2563 - 9 เมษายน 2564 4 ปิดภาคเรียนที่ 2 วันที่ 10 เมษายน 2564 - 16 พฤศภาคม 2564 นี่คืออีกแนวทางหนึ่งในการจัดการรับมือกับสถานการณ์โควิด-19 ของทางกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อให้นักเรียนสามารถที่จะเรียนรู้ได้โดยไม่หยุดชะงัก ดังนั้นทั้งครู นักเรียน และผู้ปกครอง จึงต้องร่วมมือกัน เพื่อผ่านวิกฤตครั้งนี้ไปให้ได้ และสามารถติดตามบทความเกี่ยวกับ DLTV และอื่น ๆ ได้ โดยคลิกที่ https://bit.ly/2LI0hpw ภาพประกอบที่ 1 ขอบคุณภาพจากกระทรวงศึกษาธิการ / ภาพประกอบที่ 2 กระทรวงศึกษาธิการ / ภาพประกอบที่ 3 ส.ช.จ.ปัตตานี / ภาพประกอบที่ 4 กระทรวงศึกษาธิการ