นับตั้งแต่ช่วงปลายเดือนมกราคมที่ผ่านมา ประเทศไทยเป็นอีกหนึ่งประเทศ ที่ประสบปัญหาการแพร่ระบาดของ “เชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019” ซึ่งส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทยอย่างมาก ธุรกิจหลายประเภทถูกสั่งหยุดกิจการชั่วคราว ทำให้ผู้ประกอบการหลายรายต้องลดจำนวนพนักงานลง ส่งผลให้ลูกจ้างขาดรายได้จากการทำงาน ถึงแม้รัฐบาลจะมีมาตรการเยียวยาต่าง ๆ ออกมาอย่างต่อเนื่อง แต่ก็ไม่ทันต่อความต้องการและไม่เพียงพอต่อภาระค่าใช้จ่ายในปัจจุบัน ซึ่งหากย้อนไปในปี 2540 ประเทศไทยเคยประสบภาวะวิกฤตเศรษฐกิจครั้งใหญ่ ในปีดังกล่าว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงมีพระราชดำรัสเกี่ยวกับเรื่องของ “เศรษฐกิจพอเพียง” เพื่อเป็นแนวทางในการนำพาประเทศให้รอดพ้นจากวิกฤตเศรษฐกิจและเป็นหลักในการดำเนินชีวิตให้กับประชาชนชาวไทยทุกระดับเศรษฐกิจพอเพียง กับ เกษตรทฤษฎีใหม่ เมื่อพูดถึงเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง ใครหลายคนมักจะจินตนาการไปถึงการทำไร่ ไถ่นา จนมองว่าเป็นหลักการที่สวนกระแสกับการพัฒนาในยุคปัจจุบัน แม้แต่หน่วยงานของรัฐ ยังสื่อสารเรื่องของความพอเพียง ในภาพของการทำเกษตรกรรม แต่หากศึกษาความหมายให้ถี่ถ้วนจะพบว่า “เศรษฐกิจพอเพียง” เป็นแนวทางการดำเนินชีวิตของประชาชนทุกระดับ ในลักษณะการดำรงตนบน “ทางสายกลาง” คือ ความพอดี ไม่มากหรือน้อยเกินไป จนทำให้ตนเองและผู้อื่นต้องเดือดร้อน ส่วนเรื่อง “เกษตรทฤษฎีใหม่” เป็นรูปแบบการบริหารจัดการพื้นที่เพื่ออยู่อาศัยและการทำกิน โดยปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ประกอบด้วยหลัก “3 ห่วง 2 เงื่อนไข” 3 ห่วง ได้แก่ ความพอประมาณ ,ความมีเหตุผล ,การมีภูมิคุ้มกันที่ดี และ 2 เงื่อนไข ได้แก่ ความรู้ ควบคู่กับ คุณธรรม โดยข้อสำคัญคือ การมีภูมิคุ้มกันที่ดี จะทำให้เราเตรียมพร้อมรับมือกับปัญหาต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี ตัวอย่างของการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ทุกครั้งที่เราต้องตัดสินใจทางการเงินหรือแม้กระทั้งเรื่องอื่น ๆ ให้นำหลักดังกล่าว มาเป็นเครื่องมือในการพิจารณา เช่น หากเราต้องการซื้อโทรศัพท์ใหม่สักเครื่องในตอนนี้ ให้ลองตั้งคำถามกับตัวเอง ดังนี้ 1. เราจำเป็นต้องซื้อโทรศัพท์ใหม่ในตอนนี้หรือไม่ ? (หลักความมีเหตุผล) 2. ถ้าโทรศัพท์ใหม่มีความจำเป็นจริง ๆ เราควรเลือกซื้อรุ่นไหน ราคาเท่าไหร่ ที่จะเหมาะกับการใช้งานและรายได้ที่เรามี (หลักความพอประมาณ) 3. กรณีที่ตัดสินใจซื้อโทรศัพท์ หากมีความจำเป็นเร่งด่วนที่จะต้องใช้เงิน เรามีเงินออมหรือมีรายได้พอที่จะมาใช้จ่ายตรงส่วนนั้นหรือไม่ (หลักการมีภูมิคุ้มกันที่ดี) เราสามารถนำตัวอย่างการตั้งคำถามดังกล่าว ไปปรับใช้ได้กับทุกการตัดสินใจ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด และจะเห็นได้ว่าความพอเพียงของแต่ละคนไม่เท่ากัน คนรวยก็สามารถใช้จ่ายมากได้ ในระดับที่ไม่ทำให้ตัวเองเดือดร้อน ส่วนผู้มีรายได้น้อย อาจต้องพิจารณาอย่างถี่ถ้วนก่อนจะตัดสินใจทางการเงิน และต้องศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมอยู่เสมอ ปี 2540 ในหลวง รัชกาลที่ 9 ทรงมีพระราชดำรัส เกี่ยวกับเรื่องการเป็นหนี้ ความว่า “การกู้เงินที่นำมาใช้ในสิ่งที่ไม่ทำรายได้นั้นไม่ดี อันนี้เป็นข้อสำคัญ เพราะว่าถ้ากู้เงินและทำให้มีรายได้ ก็เท่ากับจะใช้หนี้ได้ ไม่ต้องติดหนี้ ไม่ต้องเดือดร้อน ไม่ต้องเสียเกียรติ” หากผู้ใดติดตามงานเขียนด้านการเงินของนักเขียนชื่อดัง จะพบว่า พระราชดำรัสดังกล่าว มีหลักคิดสำคัญเช่นเดียวกับ หนังสือ “พ่อรวยสอนลูก” ที่กล่าวถึงเรื่องของ “ทรัพย์สิน”และ“หนี้สิน” โดยหนังสือเล่มดังกล่าวเขียนขึ้นในปี 2540 เช่นเดียวกัน ก่อนจะมีชื่อเสียงโด่งดังระดับโลกในเวลาต่อมา ผู้เขียนมีความคิดเห็นว่า สภาวะวิกฤต Covid - 19 ทำให้เราทุกคน ต้องกลับมาทบทวนตัวเองอีกครั้ง ว่าเรามีความพร้อมแค่ไหน ในการรับมือกับวิกฤตต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นทั้งในปัจจุบันและอนาคต ซึ่งแนวทางหนึ่งที่จะทำให้เรารอดพ้นวิกฤตต่าง ๆ ได้ คือการศึกษาและนำแนวคิด “เศรษฐกิจพอเพียง” มาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน แม้เพียงแค่ส่วนหนึ่งของกิจกรรมทั้งหมด เราจะสามารถประคับประคองตัวเองให้ฝ่าวิกฤตต่าง ๆ ที่ผ่านเข้ามาได้อย่างแน่นอน เครดิตภาพภาพปก : โดย Kawin Piboonsawat จาก Pixabayภาพที่ 1 : โดย Ryan McGuire จาก Pixabayภาพที่ 2 : โดย Nattanan Kanchanaprat จาก Pixabayภาพที่ 3 : โดย Steve Buissinne จาก Pixabay