(ภาพปกถ่ายโดยผู้เขียน)ปัจจุบันของเล่นสำหรับเด็กมีมากมายหลายแบบ แต่ของเล่นที่พ่อแม่ผู้ปกครองควรจัดหาหรือเลือกมาให้เด็กได้เล่นคือ ของเล่นปลายเปิด (open-ended play) เพราะของเล่นกลุ่มนี้ทำให้เด็กได้เล่นอย่างอิสระและสร้างสรรค์ กล่าวคือ การเล่นของเล่นจำพวกนี้จะไม่มีการกำหนดลักษณะตายตัว จึงขึ้นอยู่กับเด็กว่าจะเลือกเล่นอย่างไร ตัวอย่างของของเล่นปลายเปิดคือ ตัวต่อชนิดต่าง ๆ เช่น เลโก้ บล็อกไม้ ทราย ดินน้ำมัน เป็นต้น เวลาเล่นของเล่นเหล่านี้ เด็กจะเกิดความคิดสร้างสรรค์ เพราะไม่ได้ถูกกำหนดให้ต้องคิดแบบตายตัว ไม่มีการกำหนดว่าเล่นแบบใดถูกแบบใดผิด ในบทความนี้จะมาแนะนำ การเล่นบล็อกไม้ทรงลูกบาศก์ ซึ่งพ่อแม่ผู้ปกครองสามารถนำมาประยุกต์สอนเด็กได้หลายเรื่อง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาพื้นฐานเชาว์ปัญญาที่จะนำไปสู่การต่อยอดการเรียนรู้ในอนาคต(ภาพถ่ายโดยผู้เขียน) บล็อกไม้ทรงลูกบาศก์ผู้ปกครองสามารถนำบล็อกทรงลูกบาศก์มาประยุกต์สอนได้ดังนี้อนุกรม (pattern) คือชุดของตัวเลขหรือรูปภาพที่มีความสัมพันธ์กันอย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นจำนวน รูปร่าง สี ขนาด ตามกฎเกณฑ์ที่กำหนด ประโยชน์ของการทำความเข้าใจเรื่องอนุกรมคือ เด็กจะได้ฝึกสังเกตหาความสัมพันธ์ของสิ่งต่าง ๆ และนำไปต่อยอดในการเรียนคณิตศาสตร์เรื่องพีชคณิต นอกจากนี้ยังได้ฝึกการแยก จัดกลุ่ม ตามรูปแบบความสัมพันธ์ ฝึกคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ เป็นขั้นเป็นตอน เนื่องจากบล็อกมีหลายสี ผู้ปกครองจึงสามารถนำมาประยุกต์สอนความสัมพันธ์ในลักษณะของสีได้ดังตัวอย่างต่อไปนี้(ภาพถ่ายโดยผู้เขียน) การใช้บล็อกสอนรูปแบบความสัมพันธ์เรื่องสี(ภาพถ่ายโดยผู้เขียน) การใช้บล็อกสอนรูปแบบความสัมพันธ์เรื่องสี(ภาพถ่ายโดยผู้เขียน) ผู้ปกครองอาจวางบล็อกในลักษณะนี้ แล้วถามเด็กว่าควรจะเติมสีอะไรนอกจากนี้ ยังสามารถใช้บล็อกสอนความสัมพันธ์ในลักษณะของขนาดหรือจำนวนได้ด้วย(ภาพถ่ายโดยผู้เขียน) การใช้บล็อกสอนความสัมพันธ์เรื่องขนาดและจำนวน(ภาพถ่ายโดยผู้เขียน) ผู้ปกครองอาจวางบล็อกในลักษณะนี้ แล้วถามเด็กว่าควรจะเติมส่วนที่ขาดหายไปด้วยอะไรสอนการนับบล็อก การนับบล็อกมีจุดประสงค์เพื่อฝึกทักษะมิติสัมพันธ์ ซึ่งก็คือความสามารถในการรับรู้ตำแหน่งของสิ่งต่าง ๆ เมื่อเทียบกับตำแหน่งหรือจุดอ้างอิงจุดใดจุดหนึ่ง หรือความสามารถในการเห็นภาพในใจ ซึ่งมีมิติกว้าง ยาว ลึก คนที่มีทักษะมิติสัมพันธ์ดีจะคิดเป็นภาพได้ดี จึงทำให้คิดในใจได้ว่า ภาพรวมน่าจะออกมาเป็นอย่างไร ผู้ปกครองสามารถจัดวางบล็อกในลักษณะต่าง ๆ แล้วฝึกให้เด็กนับจำนวน โดยเริ่มจากวางในรูปแบบที่นับได้ง่ายก่อน จากนั้นจึงค่อย ๆ เพิ่มความยากด้วยการวางแบบที่เด็กไม่สามารถมองเห็นจำนวนจากภายนอกได้ทั้งหมด แต่ต้องนึกภาพเอาว่าแท้จริงแล้วมีบล็อกถูกบังอยู่อีกกี่ชิ้น(ภาพถ่ายโดยผู้เขียน) ตัวอย่างการวางบล็อกเพื่อสอนให้เด็กนับ จะเห็นได้ว่าการเรียงบล็อกในลักษณะนี้ เด็กยังนับง่ายอยู่ เพราะไม่มีชิ้นไหนถูกบัง(ภาพถ่ายโดยผู้เขียน) ตัวอย่างการวางบล็อกที่ซับซ้อนขึ้น บล็อกบางชิ้นโดนบัง เด็กจึงต้องอาศัยการมองภาพรวมเวลานับจำนวนสอนการคำนวณ ผู้ปกครองสามารถกำหนดโจทย์ให้เด็กคิดผ่านการใช้บล็อก เช่น ถ้าต้องการสร้างตึกที่มีฐาน 4 ชิ้น สูง 5 ชั้น จะต้องใช้บล็อกทั้งหมดกี่ชิ้น เป็นต้น ให้ต่อแบบอิสระ การต่อแบบอิสระถือเป็นการเสริมสร้างจินตนาการเป็นอย่างดี แต่ผู้ปกครองอาจกระตุ้นให้เด็กคิดไปด้วยได้ เช่น ให้ลองสร้างกำแพงที่ทั้งสูงและเแข็งแรงดู ไม่ก็เอารูปพีระมิดให้ดู แล้วถามเด็กว่าลองสร้างพีระมิดสีรุ้งดูดีไหมบล็อกไม้เป็นของเล่นที่มีประโยชน์ต่อพัฒนาการของเด็ก เพราะช่วยฝึกการสังเกต ฝึกการแก้ไขปัญหา ฝึกสมาธิ และฝึกเชาว์ ผู้ปกครองจึงควรให้เด็กได้เล่น เพื่อส่งเสริมทักษะที่นำไปสู่การต่อยอดในอนาคต