สวัสดีครับเพื่อน ๆ พี่ ๆ ที่เข้ามาอ่านทุกคน ขอแนะนำตัวก่อน ผมชื่อ เสือนัท จบปริญญาตรี คณะนิติศาสตร์ เมื่อตอนอายุ 24 ปี ตอนที่เรียนจบผมก็สอบรับราชการได้เป็นนายทหารชั้นประทวน รับราชการไปสักประมาณ 3 ปีกว่า ๆ กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย ได้ประกาศรับสมัครบุคคลที่จบปริญญาตรี นิติศาสตร์ เพื่อดำรงตำแหน่ง นิติกร ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผมจึงไม่ลังเลที่จะสมัครสอบ แล้วโชคชะตาก็นำพาผมมาเป็นนิติกร ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือเรียกง่าย ๆ ว่าเป็น "นิติกรท้องถิ่น" หลายคน อาจจะสงสัยว่า "นิติกร และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น" คืออะไร ?*นิติกร คือ เจ้าหน้าที่ฝ่ายกฎหมายประจำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (เทศบาล, อบต., อบจ.) มีหน้าที่มีหลากหลายมาก ๆ เช่น การตรวจและปรับยกร่างกฎหมาย, การพัฒนาและวิจัยกฎหมาย, การให้คำปรึกษากฎหมายต่อผู้บังคับบัญชา เพราะผู้บังคับบัญชาจะได้บริหารราชการไม่ผิดกฎหมายและระเบียบของทางราชการ, การดำเนินการทางวินัย, การทำสำนวนสอบสวน การทำสำนวนสืบสวนข้อเท็จจริง, การดำเนินคดีอาญา แพ่ง คดีปกครอง, การให้ความรู้ทางกฎหมาย เป็นต้น นี่แค่หน้าที่หลัก ๆ นะครับ*ส่วนหน้าที่อื่น ๆ ตามกฎหมายอื่น ๆ เช่น การเป็นเจ้าพนักงานสาธารณสุขโดยตำแหน่ง (แต่นายกเทศมนตรีมอบหมายและได้รับเข้าเข้าฝึกอบรม) ตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 มีอำนาจในการเข้าไปในบ้านเพื่อตรวจสอบกรณีมีเหตุเดือดร้อนรำคาญ กรณีการส่งกลิ่นเหม็นที่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ แต่ปัจจุบันจะใช้การแต่งตั้งเป็นผู้ซึ่งได้รับการแต่งตั้งจากเจ้าพนักงานท้องถิ่น ตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 (เนื่องจากจะต้องเข้ารับการฝึกอบรมของกรมอนามัยเสียก่อน) โดยผู้ซึ่งได้รับการแต่งตั้งจะมีอำนาจเช่นกัน ในการเข้าไปในบ้านเพื่อตรวจสอบกรณีมีเหตุเดือดร้อนรำคาญ การส่งกลิ่นเหม็นที่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ, การเป็นเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติป่าชุมชน พ.ศ. 2562 ซึ่งมีหน้าที่ในเขตเทศบาลของตน เป็นต้นนิติกรท้องถิ่น แตกต่างจากนิติกรที่มิได้สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น อย่างไร ?ตามมุมมองของผมนะ ผมไม่เคยเป็นนิติกรที่อื่นเลย จึงไม่สามารถที่จะชี้ชัดว่ามันแตกต่างกันอย่างไร แต่พอจะอธิบายกว้าง ๆ ดังนี้.-*นิติกรท้องถิ่น จะต้องพิจารณา และนำระเบียบ ข้อบังคับ กฎหมาย หรือหนังสือจากกระทรวงมหาดไทย ที่เกี่ยวข้องมาปรับใช้ในการทำงานซึ่งมีจำนวนที่มาก เนื่องจากองค์การปกครองท้องถิ่น ได้รับการกระจายอำนาจตามกฎหมายมาจากส่วนกลาง หรือการออกกฎหมาย เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นช่วยบังคับใช้กฎหมาย เนื่องจากเป็นองค์กรที่อยู่ในพื้นที่และใกล้ชิดประชาชน *ไม่ว่าจะเป็นงานคุ้มครองผู้บริโภค เพื่อให้ผู้บริโภคมิได้โดนเอารัดเอาเปรียบ , งานไกล่เกลี่ยข้อพิพาท, งานควบคุมอาคาร, งานดูแลที่ดินสาธารณประโยชน์ : ที่ดินสาธารณะสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน, งานเกี่ยวกับสิ่งล่วงลำหน้า หรืองานดูแลแม่น้ำ ฯลฯ *นิติกร องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น อยู่ในระเบียบการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น ขึ้นตรงต่อผู้บังคับบัญชาซึ่งเป็นนายกเทศมนตรี มาจากการเลือกตั้งของประชาชนในท้องถิ่นนั้น ๆ *นิติกรที่มิได้สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผมเชื่อว่าก็มีการปรับใช้ ข้อกฎหมาย ระเบียบ ในส่วนของ กระทรวง กรมนั้น เช่นกัน *นิติกร ทั่วไปจะเป็นข้าราชการพลเรือน ซึ่งอยู่ในระเบียบบริหารราชการส่วนกลาง หรือส่วนภูมิภาค ขึ้นตรงต่อผู้บังคับบัญชาซึ่งเป็นข้าราชการพลเรือน หรือข้าราชการประจำการเข้ามารับราชการในตำแหน่ง นิติกรท้องถิ่น จะต้อง จบปริญญาตรี คณะนิติศาสตร์ เท่านั้นเส้นทางการเป็นนิติกรท้องถิ่น ต้องทำอย่างไรบ้าง ? เมื่อจบปริญญาตรีนิติศาสตร์แล้ว จะต้องรอเปิดสอบ โดยกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น จะประกาศรับสมัครสอบ ผู้สมัครสอบจะต้องเลือกว่าต้องการทำงานที่ใด และจะต้องสอบแข่งขันภายในภาคที่สมัครสอบนั้น ๆ เช่น ของผู้เขียนเลือกสอบภาคเหนือ เขต 1 (จะมีจังหวัดกำหนดมาให้ในตอนสมัครสอบทางอินเทอร์เน็ต) ก็จะต้องสอบแข่งขันกับคนที่เลือกภาคเหนือ เขต 1จะต้องสอบ ภาค ก ของท้องถิ่น (ผู้เขียนมองว่าเป็นการสอบเพื่อวัดทักษะทางด้านภาษา ความสามารถทั่วไป คณิตศาสตร์เบื้องต้น)สอบ ภาค ข (การสอบทางวิชาการที่เกี่ยวข้องกับตำแหน่ง)หากคะแนนภาค ก และภาค ข ผ่าน จึงมีสิทธิไปสอบ ภาค ค (การสอบสัมภาษณ์) ครับภายหลังการสอบภาค ค จะมีการประกาศลำดับที่สอบได้ทั้งหมด หากลำดับที่สอบได้ อยู่ในจำนวนที่เปิดรับสมัครสอบจะได้การเรียกไปรายงานตัวเพื่อบรรจุเข้ารับราชการในรอบแรกหากลำดับของเราเกินจำนวนที่ต้องการในรอบแรก เราจะต้องรอการเรียกการบรรจุเพิ่ม โดยชื่อของเพื่อน ๆ จะขึ้นบัญชีไว้ 2 ปีนับแต่วันประกาศผลสอบหากมีการเรียกบุคคลที่สำรองในบัญชีไปเรื่อย ๆ เมื่อถึงลำดับของเรา เราจะต้องไปรายงานตัวเลือกตำแหน่งว่าจะประสงค์จะทำงานที่ใด (แล้วแต่โชคชะตานะว่าจะมีให้เลือกลงที่ไหนได้บ้าง) ต้องดูบัญชีตำแหน่งว่างด้วย ของผู้เขียนนี่จะมี องค์การบริหารส่วนจังหวัด, เทศบาลตำบล และองค์การบริหารส่วนตำบล (ถ้าจำไม่ผิด) ซึ่งผู้เขียนเลือกลงเทศบาลตำบล เพราะเป็นองค์กรขนาดกลาง เมื่อรายงานตัวเสร็จสิ้น ก็ถึงวันไปรายงานตัวที่ศาลากลางจังหวัดเพื่อจะปฏิบัติหน้าที่ จากการที่ผมนั้นได้รับราชการ ในตำแหน่งนิติกรท้องถิ่น ระยะเวลาในการทำงาน 1 ปีกว่า ผมมีความรู้สึกว่าการทำงานมีความหลากหลาย จะต้องมีความรู้ที่มากพอสมควร รอบรู้ในทางกฎหมายและระเบียบของทางราชการ อีกทั้งยังจะต้องมีความเข้าใจในบริบทของพื้นที่ ทำงานด้วยความรวดเร็วเพื่อแก้ไขปัญหาให้กับคนในพื้นที่ "เพื่อประโยชน์สูงสุดของประชาชน"เมื่อได้อ่านจนจบแล้ว กระผมขอเป็นกำลังใจให้กับเพื่อน ๆ พี่ ๆ ที่มีความฝันอยากเป็นนิติกรท้องถิ่น ขอให้สมหวังทุกคนนะครับ"เครดิตรูปถ่ายโดยผู้เขียน เสือนัท เองครับ"