แนวทางแก้ปัญหาไข่ล้นตลาดเมื่อสถานการณ์ COVID-19 ทำพิษ ไข่ ถือเป็นอีกหนึ่งสินค้าทางการเกษตรที่มักได้รับผลกระทบต่อเนื่องมาจากภาวะทางเศรษฐกิจหลายยุคหลายสมัย โดยเฉพาะในปี 2020 ที่คร่ำเคร่งไปด้วยสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรค COVID-19 ซึ่งได้ส่งผลกระทบให้เกิดแก่ผลผลิตทางการเกษตรระรอกใหญ่ ทั้งผลไม้ที่ประสบปัญหาสินค้าล้นตลาดไปก่อนหน้านี้ และไข่เองก็กำลังเผชิญปัญหาสินค้าล้นตลาดเช่นเดียวกัน ทั้ง ๆ ที่ก่อนหน้านี้ ไข่ถือเป็นสินค้าเครื่องบริโภคที่จำเป็นที่สุดสำหรับทุกครัวเรือนในการกักตุนอาหารช่วงที่มีการรณรงค์ให้ประชาชนทุกคนอยู่กับบ้านเพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ รวมถึงความตื่นตัวในคำสั่งเคอร์ฟิวของทางภาครัฐที่จำกัดเวลาการทำกิจกรรมของประชาชน ส่งผลให้ไข่ กลายเป็นสินค้าขาดตลาดในช่วงระยะเวลาเพียงไม่กี่สัปดาห์เลยทีเดียว ไข่ไก่กลายเป็นสินค้ายอดนิยม ส่งผลให้เกษตรกรเร่งผลิตและงดกำลังการส่งออกไข่ไก่สู่ประเทศเพื่อนบ้าน ส่งผลให้ไข่ กลับมาเป็นสินค้าที่หาซื้อได้ทั่วไปภายในประเทศไทยอย่างสะดวกได้อีกครั้งหนึ่งสำหรับประชาชนทุกคน แม้ตลาดสินค้าไข่ไก่ได้กลับมาสู่สภาวะการค้าขายที่ปรกติตามท้องตลาดและห้างสรรพสินค้า แต่สถานการณ์ทั่วไปกลับพลิกผัน ความเข้าใจเกี่ยวกับ พรก. ฉุกเฉินเคอร์ฟิวในหมู่ประชาชนเริ่มคลายความวิตกกังวล การกักตุนสินค้าต่าง ๆ จึงลดลงไปตามสถานการณ์อย่างรวดเร็ว แต่ในขณะเดียวกัน กำลังการผลิตสินค้าประเภทไข่ไก่ยังคงมีการผลิตเพิ่มมากขึ้นตามความต้องการบริโภคของประชาชนในประเทศ ปัญหาเรื่องไข่ไก่ล้นตลาดจึงกลับมาสู่ประเทศไทยอีกครั้ง ซึ่งสร้างความเดือดร้อนให้แก่เกษตรกรผู้ผลิตไม่น้อยเลยทีเดียว สถานการณ์การแพร่ระบาดของ COVID-19 ในประเทศไทยเริ่มคลี่คลาย ทางกระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงต้องเร่งช่วงเหลือเกษตรกรผู้ค้าในการระบายไข่ไก่ที่มีจำนวนมาก ทั้งเรื่องการผลักดันการส่งออกหลังจากหยุดชะงักไปเป็นระยะเวลาหนึ่งจากสถานการณ์โรคระบาด ปลดระวางอายุแม่ไก่ไข่ให้เร็วขึ้นเพื่อลดจำนวนผลผลิตที่ได้ต่อวัน รวมถึงการนำไข่ไก่มาจำหน่ายผ่านช่องทางต่าง ๆ เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าถึงและจูงใจผู้บริโภค เช่น การจำหน่ายผ่านร้านธงฟ้า และห้างสรรพสินค้าต่าง ๆ ทั้งยังนำไข่ไก่ที่ล้นตลาดนี้มาบริจาคให้กับประชาชน รวมถึงบุคลากรทางการแพทย์ ทั้งเป็นไข่ไก่สดและนำมาประกอบอาหารเพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการเยียวยาช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบและทำงานอย่างหนักในสถานการณ์โรคระบาดขณะนี้ การแก้ไขปัญหาไข่ล้นตลาดยังคงเป็นเรื่องที่ต้องดูและศึกษากันในระยะยาว เพราะไข่ ถือเป็นสินค้าทางการเกษตรที่มีความเกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจภายในประเทศ มาตรการที่ยั่งยืนสำหรับควบคุมสินค้าชนิดนี้จึงจำเป็นต้องกำหนดไปถึงบทบาทของผู้ประกอบการ การประกอบอาชีพเลี้ยงไก่ไข่ถือเป็นอาชีพทางการเกษตรที่ได้รับความนิยมในกลุ่มเกษตรกรเป็นจำนวนมาก ดังนั้นอัตราการแข่งขันในตลาดจึงสูง ผู้ประกอบการขนาดเล็กมักเสียเปรียบกลุ่มผู้ค้าที่มีกำลังมากกว่าที่สามารถตีตลาดหรือหาลู่ทางสำหรับจำหน่ายและส่งออกสินค้าได้อย่างหลากหลาย ดังนั้น การสร้างความน่าสนใจให้กับสินค้าอย่างไข่ธรรมดา ให้มีความน่าสนใจจึงเป็นสิ่งที่กลุ่มผู้ประกอบการต้องศึกษาเพื่อสร้างความแตกต่างและความน่าสนใจในบรรดาสินค้าหมวดหมู่เดียวกัน ยกตัวอย่างเช่น ขายไข่สไตล์คลาสสิก “ร้านไข่คุณตั้ม” ที่นำเอาแนวคิดทางศิลปะมาประยุกต์ใช้ในการตกแต่งร้านและเพื่อให้เข้าถึงคนรุ่นใหม่ได้ง่ายขึ้น หากคิดจะค้าขายไข่ก็อย่าได้เห็นว่าเป็นเรื่องง่าย ๆ เพราะปัญหาไข่ล้นตลาดส่วนหนึ่งเกิดจากการมีผู้ค้าแห่กันทำกิจการเดียวกันเป็นจำนวนมาก หากจะยึดแนวทางการค้าขายไข่จึงจำเป็นจะต้องสร้างจุดเด่นให้กับสินค้า รวมถึงลู่ทางการแปรรูปให้มีความน่าสนใจเผื่อในกรณีที่มีไข่ค้างสต็อกจำนวนมาก อย่างไรก็ตาม ไข่ยังคงเป็นหนึ่งในสินค้ายอดนิยมที่ทุกบ้านจะขาดไปไม่ได้แม้ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของ COVID-19 ช่วงนี้จะทำให้การบริโภคไข่ลดน้อยลงจากพิษเศรษฐกิจ แต่ไข่ไก่ ไข่เป็ดฯ ยังคงเป็นอาหารสำคัญไม่แพ้ข้าวสำหรับคนไทยเลยทีเดียว ไข่นั้น ถือเป็นแหล่งโปรตีนขนาดเล็กที่เรียกได้ว่าเหมาะสำหรับคนทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะกลุ่มเด็กและวัยรุ่นที่สามารถรับประทานไข่ได้มากกว่าคนวัยอื่น ๆ ดังนั้น การหาแนวทางสำหรับค้าขายไข่ให้เป็นที่นิยมสำหรับผู้บริโภคจึงอาจมุ่งเน้นไปที่กลุ่มลูกค้าคนรุ่นใหม่มากขึ้น และสำหรับเกษตรกรยุคใหม่ที่มีความสนใจในการค้าขายสินค้าทางการเกษตรอย่างไข่ ควรทำการศึกษาแนวทางการประกอบธุรกิจให้ดี ไม่ควรขายตามกระแสหรือมองว่าเป็นสินค้าที่ซื้อง่ายขายคล่อง เพราะไข่ถือเป็นสินค้าที่มีผู้ผลิตมากกว่าผู้บริโภค รวมถึงประเทศไทยก็รับสินค้าไข่จากต่างประเทศมาจำหน่ายเป็นสินค้านำเข้าเช่นเดียวกัน ไม่แน่ว่าในอนาคต การค้าขายไข่อาจถูกควบคุมจำนวนผู้ประกอบการ หรือผู้ประกอบการขนาดเล็กต่าง ๆ ต้องร่วมมือกันเป็นกลุ่มก้อน ทั้งนี้เพื่อรองรับความเสี่ยงและเอาตัวรอดในสถานการณ์ข้างหน้าที่สินค้าทางการเกษตรอย่างไข่ จะมีโอกาสได้รับผลกระทบไม่มากก็น้อยนั่นเอง ภาพปก : Erol Ahmed / ภาพ1 : Jakub Kapusnak / ภาพ2 : Daniel Tuttle / ภาพ3 : Wilhelm Gunkel on unsplash