การสูญเสียคนใกล้ตัวเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้ทุกเวลา โดยที่เราไม่อาจรู้ล่วงหน้าได้ ยิ่งเป็นช่วงที่โรคระบาดหนักเช่นนี้ การประกอบพิธีทางศาสนาให้กับผู้ล่วงลับ ยิ่งต้องใส่ใจดูแลในเรื่องของความปลอดภัยมากเป็นพิเศษ โดยทั้งฝ่ายเจ้าภาพและแขกที่มาร่วมงานควรนำมาตรการต่าง ๆ มาปรับใช้ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการแพร่ระบาดของโรคเพิ่มมากขึ้น การกำหนดวันเวลาและการเตรียมสถานที่ สำหรับเจ้าภาพจำเป็นต้องกำหนดเรื่องวันเวลาและจัดเตรียมสถานที่ให้มีความเหมาะสม ระยะเวลาการจัดงานบำเพ็ญกุศลควรกระชับ ไม่ใช้เวลาหลายวันจนเกินไป โดยอาจจะลดลงจากปกติ 5-7 คืน เป็น 1-3 คืน ขณะเดียวกันแต่ละคืน ก็สามารถนิมนต์พระสงฆ์ให้ทำพิธีสวดพระอภิธรรมแบบไม่ต้องพักเบรกได้ ส่วนการเลี้ยงอาหารในงาน ก็อาจจะเปลี่ยนจาก ข้าวต้ม กระเพาะปลา หรือประเภทที่ต้องนั่งโต๊ะทานร่วมกัน มาเป็นขนมปัง ซาลาเปาใส่กล่อง เพื่อให้สามารถนำกลับไปทานที่บ้านแทน เรื่องการจัดเตรียมสถานที่ ควรจัดวางเก้าอี้แต่ละตัวห่างกันอย่างน้อย 2 เมตร และควรเปิดประตู หน้าต่างทุกบาน ให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก เป็นต้น สิ่งที่ต้องเตรียมตัวก่อนไปร่วมงาน ด้านผู้ที่ต้องการร่วมพิธีในช่วงนี้ สิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึงเป็นอันดับแรก คือ สุขภาพของตนเอง ร่างกายจะต้องแข็งแรง ไม่เจ็บป่วย โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีโรคประจำตัว หากเลี่ยงไม่ร่วมงานได้ จะดีที่สุด แต่หากจำเป็นต้องเข้าร่วมจริง ๆ ก็ขอให้สวมหน้ากากตลอดเวลา พกเจลแอลกอฮอล์ขวดเล็ก ๆ ไว้ติดตัว และหมั่นทำความสะอาดมืออยู่เสมอ นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสกัน ไม่ว่าจะเป็นการจับมือหรือการสวมกอด และเมื่อเสร็จพิธี ควรเดินทางกลับทันที คำแนะนำข้างต้นล้วนเป็นไปตามหลัก “การเว้นระยะห่างทางสังคม (Social Distancing)” ซึ่งเน้นให้ทุกคนไม่อยู่ติดกัน เพื่อลดโอกาสเกิดการแพร่ระบาดเชื้อ แต่ถึงอย่างนั้น กิจกรรมที่มีการรวมตัวคนจำนวนมากอย่างพิธีงานศพ ก็ไม่ได้เป็นไปตามหลัก Social Distancing แบบ 100% รัฐบาลหลายประเทศจึงพยายามลดโอกาสติดเชื้อระหว่างกันในงานให้ได้มากที่สุด ด้วยการออกคำแนะนำเพิ่มเติมต่าง ๆ ไล่ตั้งแต่การจำกัดให้เฉพาะคนในครอบครัวเข้าร่วมพิธีเท่านั้น ภายในงานต้องรวมกลุ่มกันไม่เกิน 10 คน ไปจนถึงใช้การถ่ายทอดสดให้แขกร่วมไว้อาลัยผ่านอินเทอร์เน็ต (Live Streaming) แทน ซึ่งเป็นอะไรที่แตกต่างจากธรรมเนียมที่ปฏิบัติต่อ ๆ กันมาไม่น้อยทีเดียว การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ในครั้งนี้ อาจนำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในชีวิตของพวกเราทุกคน โดยไม่จำกัดเฉพาะเรื่องการจัดพิธีบำเพ็ญกุศลเพียงอย่างเดียว หลังจากนี้เทคโนโลยีจะเข้ามามีบทบาทสำคัญมากขึ้นเรื่อย ๆ เราจึงต้องเรียนรู้ เพื่อที่จะปรับตัวให้เท่าทันกับภัยพิบัติ ที่ต้องเผชิญได้อย่างทันท่วงที ภาพโดย ผู้เขียน