เสียงเครื่องจักรขนาดเล็กดังครืน ๆ ระดับของเสียงดังพอกลบเสียงอื่นให้เบาลง ผู้เขียนมองจากระเบียงบ้านลงมา เบื้องหน้าคือชายวัยกลางคน บรรจงเทข้าวเปลือกลงไปในกรวยขนาดความกว้างประมาณ 50 x 60 เซนติเมตร เมล็ดข้าวเปลือกค่อย ๆ ขยับลงไปในกรวย แล้วกลายเป็นเมล็ดข้าวสารสีขาวไหลออกอีกฝั่งของเครื่อง “ภาพนั้นคือพี่เขยกำลังสีข้าวด้วยเครื่องสีข้าวขนาดเล็กนั่นเอง” ::::::ภาพโดยผู้เขียน:::::::เมื่อพูดถึงเครื่องสีข้าว เชื่อว่าหลายคนไม่เว้นแม้แต่ตัวผู้เขียนเอง คงนึกถึงภาพเครื่องจักรขนาดใหญ่ สูงท่วมหัวที่ต้องเทข้าวลงไปทีละ 5-6 กระสอบแล้วพ่นแกลบออกไปนอกตัวโรงสี และมีข้าวเม็ดสีขาว ๆ ที่เรียกกันว่าข้าวสาร ไหลลงมาในภาชนะรองรับทีละมาก ๆ::::::ภาพโดยผู้เขียน:::::::ด้วยความที่ตัวผู้เขียนเอง นาน ๆ จะได้กลับไปบ้านเกิดที่อุบลราชธานีสักครั้ง และพึ่งรู้ว่าปัจจุบันเขาไม่นิยมนำข้าวเปลือกไปสีตามโรงสีต่าง ๆ กันแล้ว หลายบ้านเลือกที่จะซื้อเครื่องสีข้าวขนาดเล็กสำหรับครัวเรือน มาสีข้าวกินเองที่บ้าน หรือสีให้กับบ้านใกล้เรือนเคียงเท่านั้น มองเห็นแล้วทำให้นึกถึงสมัยก่อนเมื่อครั้งยังมีการตำข้าวเปลือกเพื่อให้เป็นข้าวสาร ซึ่งสมัยนั้นมีเพียงครกขนาดย่อม และไม่ได้มีทุกบ้าน บางหมู่บ้านมีครกอยู่เพียงอันเดียวแล้วผลัดกันตำจนข้าวเปลือกกลายเป็นข้าวสารเม็ดขาว ๆ เพื่อนำไปหุงให้คนในครอบครัวได้กินจนอิ่มท้อง::::::ภาพโดยผู้เขียน:::::::เครื่องสีข้าวขนาดเล็กมีกระบวนการทำงานคล้าย ๆ กับเครื่องสีข้าวขนาดใหญ่ จะแตกต่างกับก็เพียงขนาดเท่านั้น กระบวนการทำงานของเครื่องสีข้าวขนาดเล็กมีดังต่อไปนี้1. เทข้าวเปลือกลงไปในกรวยขนาดประมาณ 50 x 60 เซนติเมตร2. ข้าวเปลือกจะค่อย ๆ ไหลเข้าไปในตัวเครื่องผ่านระบบการขัดของยางขัดข้าวจนทำให้กะเทาะออกจากเปลือก และไหลออกไปอีกด้านของเครื่องสีข้าว3. แกลบหรือเปลือกของข้าว จะลงด้านล่างต้องใช้กระสอบรองไว้เพื่อไม่ให้หกเลอะเทอะ4. ในส่วนของปลายข้าวหรือรำ จะถูกคัดให้ไหลออกอีกช่อง5. ข้าวที่สีรอบแรกจะยังปนด้วยข้าวเปลือกอยู่ครึ่งต่อครึ่ง เราต้องนำข้าวที่ได้กลับมาสีซ้ำอีกรอบ จึงจะได้ข้าวสารเม็ดขาว ๆ พร้อมสำหรับนำไปหุงขนาดของเครื่องสีข้าวเล็กตัวนี้ กะจากสายตาผู้เขียนน่าจะมีขนาดประมาณ 50x120 เซนติเมตรเท่านั้นเอง ซึ่งเป็นขนาดที่พอเหมาะพอดีไม่เปลืองพื้นที่ และสะดวกต่อการจัดเก็บ::::::ภาพโดยผู้เขียน:::::::ประโยชน์ที่ได้รับจากการสีข้าวเองมีอะไรบ้าง1. สามารถทำเองได้ที่บ้านโดยไม่ต้องไปรอคิวเหมือนโรงสีใหญ่2. เราะจะได้ในส่วนของ แกลบหรือเปลือกข้าว ปลายข้าวและรำ ซึ่งสามารถนำไปเป็นอาหารสัตว์และใส่ต้นไม้ในไร่ในสวนได้3. เราได้ข้าวที่ไม่ขัดขาวมากยังคงคุณประโยชน์ต่าง ๆ ไว้มากมายเมื่อสอบถามราคากับพี่เขยจึงรู้ว่าเข้าเครื่องสีข้าวขนาดเล็กนี้มีราคาเพียงหมื่นกว่าบาทเท่านั้นเอง นับว่าเป็นราคาที่ไม่แพงจนเกินไป เหมาะสำหรับการนำมาใช้ในครัวเรือนเรียกได้ว่าเป็นอะไรที่คุ้มค่าคุ้มราคาเหมาะกับยุคเศรษฐกิจฝืดเคืองอะไรประหยัดได้ก็ต้องทำเพื่อความอยู่รอดของครอบครัวเรื่องและภาพโดยบุหงาอันดามัน