เราเดินทางสู่เกาะรัตนโกสินทร์เพื่อมาเที่ยววัดพระแก้วกันแล้วนะครับ หลังจากเข้าไปกราบสักการะ พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร หรือ พระแก้วมรกต กันเรียบร้อย ก็ออกมาเดินเล่นชมความงดงามรอบพระอุโบสถกันดีกว่า หนึ่งในสิ่งที่ผมเชื่อว่าทุกคนต้องเห็นเมื่อเดินชมที่นี่ก็คือ ภาพจิตกรรมฝาผนัง ที่วาดอยู่รายรอบพระอุโบสถแห่งนี้นั่นเอง ภาพจิตรกรรมนี้ถูกวาดขึ้นตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 เป็นภาพเขียนจิตกรรมฝาผนังที่ยาวที่สุดในโลก ด้วยจำนวนห้องทั้งหมดถึง 178 ห้อง เรียบเรียงเรื่องราวจากวรรณคดีเรื่อง รามเกียรติ์ มาวาดต่อกันจนรอบพระอุโบสถทั้ง 4 ทิศ เมื่อพูดถึงภาพรอบพระอุโบสถ ภาพจำที่ผมติดตามาตั้งแต่เด็กก็คือภาพหนุมานตัวโตสีขาว นอนหลับอยู่ในป่า และมีพลับพลาที่ประทับอยู่ในปาก ใครมีความทรงจำกับภาพนี้แบบผมบ้างครับ ภาพที่เห็นตอนนี้ไม่ใช่ภาพดั้งเดิมนะครับ ภาพวาดที่ระเบียงแห่งนี้ได้รับการบูรณะมาแล้วหลายครั้ง ครั้งหลังสุดน่าจะเป็นตอนฉลองกรุงรัตนโกสินทร์ 200 ปี ถึงจะมีการบูรณะไปหลายครั้งแต่เรื่องราวหลัก ๆ ก็ยังคงเป็นเรื่องรามเกียรติ์ แต่ก็มีการเพิ่มเติมเรื่องราวตามยุคสมัยของจิตรกรผู้วาดเข้าไปในภาพด้วย ภาพที่ถูกเพิ่มลงไปเหล่านี้ถูกเรียกว่า “ภาพกาก” ถ้าดูความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ก็คือ ภาพเขียนที่เป็นตัวประกอบในเรื่อง ถ้าขยายความตามที่เห็นผมว่า ภาพกาก น่าจะหมายถึงภาพที่เติมเข้าไปโดยที่ไม่กระทบกับโครงเรื่องหลัก ซึ่งจากที่เห็นก็จะเป็นภาพผู้คน ส่วนเล็ก ๆ ในภาพที่มีการแสดงอาการ หรือ มีอุปกรณ์บางอย่างที่ไม่น่าจะมีในเรื่องรามเกียรติ์นั่นเอง อย่างที่เห็นก็เช่น มีภาพคนใส่แว่นอ่านหนังสืออยู่นอกกำแพงเมือง คนสูบบุหรี่ ฯลฯ หลายรูปก็จะออกแนวทะลึ่งเล็กน้อย ถือเป็นอารมณ์ขันที่อยู่บนงานศิลป์ที่สามารถสร้างรอยยิ้มเล็ก ๆ ให้ผู้ชมได้เป็นอย่างดี ถ้ามีเวลาลองเดินชมภาพแต่ละห้องไปเรื่อย ๆ นะครับ ผมว่าสนุกดี ชมเรื่องราวตามวรรณคดีและมองหาภาพกากที่วาดอยู่ตามมุมต่าง ๆ ภาพเหล่านี้ส่วนใหญ่ที่ผมเห็นจะวาดไว้นอกกำแพงเมือง มักจะเป็นภาพความเชื่อ ความเป็นอยู่ของผู้คนในยุคนั้น ส่วนภาพในเมืองจะยังคงเป็นเรื่องราวหลักที่ภาพกากเหล่านี้ไม่เข้าไปข้องเกี่ยว เราจะได้เห็นทั้งความสวยงาม ความประณีต ฝีมือ อารมณ์ขันของจิตรกรไทยบนงานศิลป์ที่พวกเขาวาด การเดินทางหมื่นลี้ เริ่มต้นด้วยก้าวแรกเสมอ แต่ถ้าเดินทางไม่ได้ ก็ให้ความทรงจำเดินทางแทน ... ขอให้มีความสุขและสนุกกับการเดินทางครับ ภาพทั้งหมดโดย: ninenoname (ผู้เขียน)