Where to Invade Next เมื่ออเมริกา ไม่ใช่ประเทศที่ดีที่สุดในโลก

ไมเคิล มัวร์ นับได้ว่าเป็นอีกผู้กำกับหนังสารคดีที่ค่อนข้างมีความโดดเด่นด้านการนำเสนอในแบบของตัวเอง ด้วยลีลาการเล่าเรื่องที่มีความกวน ประชดประชัน และเปรียบเปรยสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างแสบสัน หลังจากที่ผลงานของเขาก่อนหน้านี้อย่าง Capitalism: A Love Story (2009) ได้นำเสนอเรื่องราวเบื้องหลังอันน่ากลัวของเศรษฐกิจทุนนิยมในอเมริกาออกมาเชิงหนังระทึกขวัญ อาชญากรรม ออกมาได้อย่างยอดเยี่ยม แต่ใน Where to invade next นี้ กลับเป็นงานที่ยังจับเอาเรื่องราวการเมืองอเมริกามาเป็นประเด็นอยู่เหมือนเดิม ด้วยรูปแบบการเล่าเรื่องที่เบาสมองมากขึ้นกว่าเรื่องก่อนหน้าอยู่พอสมควร แต่ก็ยังคงเต็มไปด้วยความกวน ความประชดประชัน ในแบบของ มัวร์ ไว้อย่างเดิมไม่แพ้ผลงานเรื่องก่อน ๆ ของเขาแม้แต่น้อย

หนังเปิดเรื่องมาด้วยภาพฟุตเทจของเหล่าเหตุการณ์ความรุนแรงมากมายที่เกิดขึ้นในสหรัฐ ที่เหล่านายทหารระดับสูงแต่ละหน่วยเรียกประชุมกันเพื่อหานโยบายแก้ปัญหาภายในประเทศ(ซึ่งเป็นฉากล้อเลียนที่ถูกจัดขึ้นมา) ไมเคิล มัวร์ ก็ได้อาสาที่จะได้ทางไปยังประเทศคนขาวประเทศต่าง ๆ เพื่อไปศึกษานโยบายที่โดดเด่นของประเทศเหล่านั้น แล้วนำกลับมาปรับปรุงใช้ในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ในอเมริกา

ทั้งหมดที่ว่ามาข้างต้น เป็นพียงหนึ่งในสามของทั้งหมดที่ มัวร์ พาเราไปร่วมผจญภัยเท่านั้น ยังมีอีกหลายประเทศที่ใน Where to invade next พาเราไปรู้จักวิธีการแก้ปัญหาสังคมมากมายที่เราเห็นแล้วอาจต้องอึ้ง และประหลาดใจไปกับนโยบายของประเทศนั้น ๆ แต่กระนั้นก็ตามทั้งหมดทั้งมวลที่หนังพยายามนำเสนอให้เราดูแล้วรู้สึกอิจฉา กลับเป็นเพียงส่วนหนึ่งที่ทำให้เราเห็นเฉพาะด้านดีของประเทศเหล่านั้นเท่านั้น ในที่นี้ผู้ชมต้องใช้วิจารณญาณของตนเองในการเลือกที่จะเชื่อหรือเห็นด้วยกับสิ่งที่เราได้จากหนังเรื่องนี้มากน้อยเพียงใด

และถึงแม้ว่าสิ่งที่ Where to invade next พยายามจะสื่อนั้นเป็นเรื่องราวที่ มัวร์ ต้องการที่จะสื่อสารกับรัฐบาลประเทศอเมริกา เพื่อที่จะบอกว่าท่ามกลางความยิ่งใหญ่ของ อเมริกา แต่จริง ๆ แล้วภายในประเทศกลับเต็มไปด้วยปัญหาเรื้อรังด้านการเมือง การศึกษา และระบบการปกครองมากมายในประเทศ

ที่น่าตลกร้ายไปกว่านั้นคือ ในหลายนโยบายสร้างสรรค์ของประเทศที่หนังพาเราไปเรียนรู้นั้น หลายนโยบายลกลับเป็นไอเดียที่เริ่มต้นมาจากอเมริกา แต่ด้วยการขาดความสนใจในนโยบายเหล่านั้น ทำให้สุดท้ายกลับกลายเป็นปัญหาสังคมที่แก้ไขยังไม่ได้ของประเทศ

ขณะที่คนไทยอย่างเรา ๆ หากได้ดูหนังเรื่องนี้จะยิ่งสะเทือนใจอย่างยิ่งที่แม้แต่ประเทศมหาอำนาจอย่างอเมริกายังเต็มไปด้วยปัญหาสังคมเมื่อเทียบกับแต่ละประเทศที่หนังนำเสนอ ทำให้เราต้องยอมรับว่าประเทศเรายังล้าหลังในหลาย ๆ ด้านอย่างมาก ทั้งยังเป็นเรื่องยากที่จะสามารถนำนโยบายดี ๆ เหล่านั้นมาใช้ในประเทศเราได้ ด้วยความที่ล้วนแต่เต็มไปด้วยเรื่องละเอียดอ่อนที่ยากจะเปลี่ยนแปลงได้ในเร็ววัน ที่สุดท้ายแล้วอาจจะก่อให้เกิดประเด็นให้ถกเถียงมากมายในภายหลัง

สุดท้ายแล้วสิ่งที่เราได้เรียนรู้จาก Where to invade next ไม่ใช่เพียงการเรียนรู้ความแตกต่างและด้านดีในแต่ละประเทศที่หนังพาเราไปร่วมผจญภัยเท่านั้น แต่ยังเป็นการเรียนรู้วิธีการแก้ปัญหา และมุมมองในแต่ละปัญหาของแต่ประเทศที่น่าสนใจควรค่าแก่การศึกษาเป็นอย่างยิ่ง

ขอขอบคุณรูปภาพจาก https://www.rottentomatoes.com/