สวัสดีครับเพื่อน ๆ โดยปกติเวลาว่าง เพื่อน ๆ มักจะทำอะไรกันครับ สำหรับผมแล้ว ปกติผมก็มักจะอ่านหนังสือครับ วันนี้ได้มีโอกาสไปเจอหนังสืออยู่เล่มนึง ที่ชื่อเรื่องน่าสนใจ และสีสันสวยงามสะดุดตามาก ๆ หนังสือเล่มที่ผมจะนำมาแนะนำและชวนเพื่อน ๆ อ่านกันในวันนี้ ชื่อหนังสือว่า "เรื่องเล่าเจ้ากำพร้า" โดยหนังสือเล่มนี้เป็นวรรณกรรมเยาวชนพื้นบ้าน ของภาคตะวันอกเฉียงเหนือ เขียนโดย รองศาสตราจารย์ สุนีย์ เลี่ยวเพ็ญวงษ์ และวาดภาพประกอบโดย นายเดชาชาติ เทียนเสม ครับ ซึ่งหนังสือเล่มนี้ ดำเนินการจัดพิมพ์โดยสำนักงานอุทยานการเรียนรู้ สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี ครับ โดยหนังสือ "เรื่องเล่าเจ้ากำพร้า" เป็นหนังสือในโครงการนิทานพื้นบ้าน ซึ่งเป็นเรื่องเล่าในแต่ละชุมชน ซึ่งมีทั้งสาระ ความสนุกสนาน มีการสอดแทรกภูมิปัญญาพื้นบ้าน ที่แสดงถึงวิถีชีวิต วัฒนธรรมการอยู่ร่วมกันของคนในสังคม .... เพื่อน ๆ พร้อมกันหรือยังครับ หากพร้อมแล้ว ผมจะขออนุญาตพาเพื่อน ๆ ไปรู้จักกับหนังสือน่าอ่านเล่มนี้กันครับ .... "เรื่องเล่าเจ้ากำพร้า" หนังสือ เรื่องเล่าเจ้ากำพร้า เป็นหนังสือที่บอกเล่าเรื่องราวของ "เด็กชายชม" ซึ่งสูญเสียพ่อแม่ตั้งแต่ยังเล็ก ทำให้จากเดิมที่ชื่อเด็กชายชม ผู้คนต่างเรียกชื่อเป็น เด็กชายกำพร้า ไปโดยปริยาย เรื่องราวของเจ้ากำพร้านั้น เกิดขึ้น ณ ชุมชนเล็กบริเวณริมฝั่งแม่น้ำโขง ซึ่งเป็นแหล่งเพาะปลูกยาสูบพันธุ์ดี ในบทแรกของหนังสือเล่มนี้ได้บอกเล่าเรื่องราวของ "ความอุดมสมบูรณ์" ริมฝั่งโขง ได้อย่างน่าสนใจ โดยได้บรรยายให้เราได้เห็นภาพของลักษณะทางทางกายภาพของพื้นที่ริมแม่น้ำโขง ว่ามีความอุดมสมบูรณ์เป็นพื้นที่ ที่เหมาะสมกับการปลูกผัก ความอุดมสมบูรณ์นี้ทำให้ผู้คนริมฝั่งโขงมีผลิตผลทางการเกษตรที่ล่อเลี้ยงชีวิต ทำให้สามารถอยู่อย่างพอมีพอกินตลอดทั้งปี ... โดยแม่น้ำโขงถือเป็นแม่น้ำสายใหญ่ของโลก เปรียบเสมือนเส้นเลือดใหญ่ ที่หล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนที่อาศัยอยู่บริเวณนั้น เพราะเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญ เป็นแหล่งน้ำเพื่อใช้ในการเกษตร การเดินทาง การขนส่ง และอีกหลากหลายกิจกรรม กลับมาที่เรื่องราวของ "เจ้ากำพร้า" กันต่อดีกว่าครับ.... เจ้ากำพร้า เป็นหลานของยายแม้นและตามั่นครับ ลูกสาวของยายแม้นซึ่งเป็นแม่ของเจ้ากำพร้า ได้ฝากให้ยายแม้น ดูแลเจ้ากำพร้าตั้งแต่เด็ก เนื่องจากต้องไปรักษาตัวที่โรงพยาบาล เพราะติดโรคร้ายจากสามี เวลาล่วงเลยไปไม่นานทั้งพ่อและแม่ของเจ้ากำพร้าก็ได้จากโลกใบนี้ไป ... ทำให้เจ้ากำพร้าต้องอยู่บ้านยายแม้นอย่างถาวร .... และหลังจากนั้นไม่นานตามั่น ก็ประสบอุบัติเหตุถูกรถชนเสียชีวิต .... เหลือกันสองยายหลาน แค่ช่วงเริ่มต้นเรื่องราวของเจ้ากำพร้า ผมก็รู้สึกทั้งสงสารและหดหู่ กับสิ่งที่ทั้งยายแม้น และเจ้ากำพร้าต้องประสบพบเจอ สองยายหลานช่วยกันเก็บยาสูบไปขาย เพื่อเลี้ยงชีพสิ่งหนึ่งที่หนังสือ "เรื่องเล่าเจ้ากำพร้า" สอดแทรกในทุกบทคือ คำสั่งสอนของยายแม้นที่มีต่อเจ้ากำพร้าหลานรัก ปลูกฝังให้มีความอดทน ช่วยเหลือเพื่อนบ้าน .... หนังสือเล่มนี้ ได้แสดงให้เห็นถึงสังคม แห่งความช่วยเหลือซึ่งกันและกันของคนในชุมชน นอกจากนี้ สิ่งที่ทำให้ผมรู้สึกประทับใจ และเพลิดเพลินไปกับการอ่านหนังสือเล่มนี้ คือ การที่หนังสือได้บอกเล่าเรื่องราวในแต่ละวันของเจ้ากำพร้า ซึ่งมีทั้งความสุข ความเศร้า ความร่าเริง ตามประสาเด็กต่างจังหวัด ซึ่งอ่านไป ก็หัวเราะไป เผลอแป๊บเดียวก็อ่านจบด้วยความอิ่มเอมและสุขใจ ซึ่งผมจะขอยกตัวอย่าง บางตอนของหนังสือเล่มนี้ เช่น ตอนกำพร้าไก่ย่าง จากที่ทราบกันแล้ว ว่าบ้านของยายแม้นและเจ้ากำพร้าอยู่ริมฝั่งแม่น้ำโขง ซึ่งอาหารหลักของคนแถวนั้น คือ ปลากับผัก ซึ่งยายแม้นก็ทำอาหารประเภทปลากับผัก ให้เจ้ากำพร้ากินแทบทุกวัน จนหลานเริ่มบ่นว่า "หนูกินปลาจนหน้าจะเป็นปลาอยู่แล้วเนี้ย" แต่เหมือนโชคจะเข้าข้างเจ้ากำพร้า เพราะเมื่อเจ้ากำพร้าไปรอยายแม้นทำบุญที่วัด หลวงพ่อเจ้าอาวาส ก็ให้ขนมกับไก่ย่างมา เจ้ากำพร้าดีใจเป็นอย่างมาก เมื่อได้ไก่ย่างกลับมาก็เอาวางไว้ที่โต๊ะไม้เตี้ย ๆ ที่บ้าน .... แต่ยังไม่ทันได้กินไก่ย่างก็มีหมาตัวหนึ่งแอบย่อง มาขโมยไก่ย่างไป .... เจ้ากำพร้าแค้นใจมาก วันต่อมาจึงได้นำปลาย่างมาวางไว้ที่เดิม เพื่อหาสาเหตุที่ไก่ย่างหายไป และผลปรากฏว่า หมาตัวหนึ่งมันได้คาบปลาย่างไป .... และความจริงก็ปรากฏ เมื่อเจ้ากำพร้าพบว่า หมาตัวนั้นคาบปลาย่าง เพื่อไปแบ่งให้กับลูก ๆ ของมันที่ใต้ถุนศาลาวัด .... เจ้ากำพร้าเห็นดังนั้น ความโกรธก็มลายหายไปสิ้น และกลับแทนที่ด้วยความรู้สึกคิดถึงพ่อแม่ที่จากไป ... น้ำตาแห่งความคิดถึงก็ไหลออกมา ยายแม้นเห็นหลานร้องไห้ออกมาเพราะคิดถึงพ่อกับแม่ ก็เข้าไปลอบหลานว่า "อย่าร้องไห้เลยนะกำพร้า เอ็งมียายอยู่นี่ทั้งคน" หนังสื่อ "เรื่องเล่าเจ้ากำพร้า" เป็นหนังสือที่อ่านแล้วผมมีความรู้สึกสบายใจ และเพลิดเพลินเป็นอย่างมากครับ หนังสือได้เล่าเรื่องราววิถีชีวิตของสังคมชนบทที่งดงาม อีกทั้งยังมีความประทับใจ ที่เกี่ยวข้องกับความผูกพันระหว่างยายแม้นกับหลานชายคนเดียว นอกจากนั้น ตัวละครต่าง ๆ ยังมีส่วนสำคัญที่สร้างสีสันให้กับเรื่องราวต่าง ๆ ของเจ้ากำพร้าได้เป็นอย่างดี และสิ่งที่สำคัญคือ การสอดแทรกข้อคิดดี ๆ ซึ่งเราสามารถนำมาปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างดี เช่น ความประหยัด ความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ ซึ่งหากใครพอจะมีเวลาว่าง อย่าลืมหยิบ หนังสือ "เรื่องเล่าเจ้ากำพร้า" ให้เป็นอีกหนึ่งตัวเลือก ของหนังสือที่เพื่อน ๆ จะเลือกอ่านกันนะครับ ภาพหน้าปกจาก canva.com ภาพประกอบบทความภาพที่ 1 ภาพจากผู้เขียน ภาพประกอบบทความภาพที่ 2 ภาพจาก Pixabay ภาพประกอบบทความภาพที่ 3 ภาพจากผู้เขียน