ขอบคุณภาพปกจาก chamillew / Adobe Stock มีพืชสมุนไพรหลายชนิดที่ถูกปัดฝุ่นนำมาสืบค้นหาข้อมูลงานวิจัยสารสกัด หรือสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ในการรักษาหรือป้องกันเชื้อไวรัส SARS–Cov-2 หรือ เชื้อไวรัสโควิด-19 นั่นเอง ในประเทศไทยมีพืชหลายชนิดที่ถูกนำมาสืบค้นข้อมูลทำงานวิจัยในการรักษาต้านเชื้อไวรัสโควิด-19 อย่างเช่น ฟ้าทะลายโจร กระชายขาว แต่บทความนี้ขอมาบอกเล่าถึงพืชสมุนไพรชนิดหนึ่ง ที่นิยมใช้ในหลายๆประเทศ โดยใช้ส่วนของเมล็ด ที่มีสีดำมาทำยาสมุนไพร เรียกว่า "ยี่หร่าดำ" หรือ "Black Cumin" ขอบคุณภาพจาก Alexandra Morales / Pixabay ยี่หร่าดำมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Nigella sativa L. อยู่ในวงศ์พวงแก้วกุดั่น หรือ Ranunculaceae ลักษณะเป็นพืชล้มลุก ใบแตกเรียวเล็กเป็นเส้นตรงเหมือนเส้นไหม ดอก เป็นดอกเดี่ยวมีสีขาวถึงสีฟ้าอมม่วง กลีบเลี้ยงจะขนาดใหญ่กว่ากลีบดอก ที่โคนกลีบจะมีสีม่วง มี 5 กลีบ ดอกมักออกบริเวณปลายยอด หรือตามซอกใบ มีเกสรเพศผู้จำนวนมาก ผลคล้ายแคปซูลขนาดใหญ่ ลักษณะพอง ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก ขนาดเล็กสีดำคล้ายยี่หร่า จึงเรียกว่า เมล็ดยี่หร่าดำ ต้นนี้จึงเรียกว่ายี่หร่าดำนั่นเอง ยี่หร่าดำมีถิ่นกำเนิดในเขตพื้นที่เอเชียตะวันตกเฉียงใต้ อินเดีย แอฟริกาเหนือ และพื้นที่แถบเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก มีการเพาะปลูกในหลายๆประเทศ เช่น อียิปต์ อิหร่าน กรีซ ซีเรีย แอลเบเนีย ตุรกี ซาอุดีอาระเบีย อินเดีย และ ปากีสถาน ขอบคุณภาพจาก Claudio Divizia / Adobe Stock ยี่หร่าดำ เป็นหนึ่งในเครื่องยาสมุนไพรไทย มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า "เทียนดำ" ซึ่งอยู่ในพิกัดยาอย่าง พิกัดเบญจเทียน (เทียนทั้ง 5) สัตตะเทียน (เทียนทั้ง 7) และพิกัดเนาวเทียน (เทียนทั้ง 9) มีรสขมสุขุมหอมร้อนเล็กน้อย สรรพคุณแก้ลม แก้เสมหะและดีระคนกัน แก้พิษโลหิต แก้ทางปัสสาวะ แก้นิ่ว แก้มุตกิด บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง แต่รสยาของยี่หร่าดำนั้น มีรสเผ็ดขม สรรพคุณช่วยขับลมในลำไส้ แก้อาเจียน ขับเสมหะให้ลงสู่คูถทวาร บำรุงโลหิตให้สมบูรณ์ มีการใช้ยี่หร่าดำในทางการแพทย์โบราณของอินเดีย เช่น การแพทย์อายุรเวท (Ayurveda) การแพทย์อูนานี (Unani) และการแพทย์สิทธา (Siddha) โดยใช้รักษาเกี่ยวกับโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น หอบหืด หลอดลมอักเสบ นอกจากนี้ยังมีการใช้ยี่หร่าดำ ในโรคไขข้อ ปวดศีรษะ ปวดหลัง เบื่ออาหาร หมดประจำเดือน อัมพาต การอักเสบ ความบกพร่องทางจิต กลาก และความดันโลหิตสูง เป็นต้น ขอบคุณภาพจาก vandycandy / Adobe Stock จากรายงานการศึกษาวิจัยพบว่า ยี่หร่าดำมีสารสำคัญอย่าง Thymoquinone ซึ่งเป็นสารในกลุ่ม Terpenes มีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระ ต้านไม่ให้เกิดการอักเสบ และฤทธิ์ในการส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกัน ในผู้ที่มีอาการหอบหืดจากการอักเสบ ด้วยสรรพคุณของยี่หร่าดำที่มีการใช้มาอย่างยาวนานในเรื่องระบบทางเดินหายใจ และจากงานวิจัยที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ และเสริมภูมิคุ้มกันในผู้ที่มีอาการหอบหืด จึงมีการศึกษาวิจัยต่อยอดสรรพคุณของยี่หร่าดำในการออกฤทธิ์ต่อเชื้อไวรัสโควิด-19 ซึ่งเป็นเชื้อไวรัสในระบบทางเดินหายใจ โดยการศึกษาวิจัยยี่หร่าดำนั้นทำในรูปแบบการศึกษาเทียบเท่าระดับโมเลกุล (molecular docking study) พบว่า Thymoquinone ในยี่หร่าดำนั้นอาจยับยั้งเชื้อไวรัส SARS–Cov-2 หรืออาจจะสามารถป้องกันไวรัสโควิด-19 ได้ นอกจากนี้การใช้สารประกอบอื่นๆในยี่หร่าดำ เช่น α-hederin, thymohydroquinone และ thymoquinone ในการศึกษาวิจัยแบบ in-silico study ของเชื้อไวรัสโควิด-19 พบว่าเป็นสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่อาจมีผลการรักษายับยั้งเชื้อไวรัสโควิด-19ได้เช่นกัน ขอบคุณภาพจาก GOKALP ISCAN / Pixabay อย่างไรก็ตามรายงานการศึกษาดังกล่าวของยี่หร่าดำเป็นเพียงการศึกษาในระดับโมเลกุล ภายนอกร่างกายเท่านั้น ยังไม่พบข้อมูลศึกษาการใช้ในสัตว์ทดลอง หรือในร่างกายมนุษย์ที่เพียงพอ ดังนั้นการนำยี่หร่าดำมาใช้รักษาหรือป้องกันเชื้อไวรัสโควิด-19 อาจจะต้องมีข้อมูลศึกษาการใช้เพิ่มเติม และควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสมุนไพรในการใช้ยี่หร่าดำเพื่อความปลอดภัย เนื่องจากมีรายงานวิจัยพบว่า การใช้น้ำมันยี่หร่าดำสกัดในปริมาณที่มากเกินไป ในผู้ที่มีภาวะอาหารไม่ย่อย (dyspeptic) อาจมีอาการคลื่นไส้ ท้องอืด และความรู้สึกแสบร้อน และพบว่ามีการเพิ่มขึ้นเล็กน้อยของเอนไซม์ตับและไตหลังการบริโภคน้ำมันสกัดและผงเมล็ดยี่หร่าดำ นอกจากนี้ไม่ควรรับประทานยี่หร่าดำในปริมาณที่มากเกินไปในมารดาที่ตั้งครรภ์ เนื่องจากมีรายงานพบว่ามีผลต่อพัฒนาการและเกิดการสลายตัวของทารกในครรภ์ หากมีการศึกษาข้อมูลการใช้ยี่หร่าดำ หรือสมุนไพรชนิดอื่นเพิ่มเติมในการรักษา หรือป้องกันเชื้อไวรัสโควิด-19 ผู้เขียนจะมาอัปเดตข้อมูลบทความเพิ่มเติมเพื่อเป็นประโยชน์ในการใช้สมุนไพรแก่ผู้อ่านต่อไป บทความ โดย ครั้งหนึ่ง...มีคุณค่า เทียนดำ ่โควิด-19 ยี่หร่าดำ เชื้อไวรัส เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !