อะไรทำให้ไวรัสกลายพันธุ์ การระบาดของโรคโควิด 19 ในพื้นที่จังหวัดสมุทรสาครเมื่อต้นปี 2564 มีแหล่งที่มาจากแรงงานต่างด้าวเป็นสายพันธุ์ซึ่งตรงกับที่พบในเมียนมา ส่วนสายพันธุ์ที่มาจากสถานบังเทิงย่านทองหล่อที่ระบาดอยู่ในปัจจุบัน คือสายพันธุ์อังกฤษ B.1.1.7 เหมือนกับที่พบในกัมพูชา ซึ่งต้นตอการระบาดน่าจะมาจากการเคลื่อนย้ายประชากรของไทยและประเทศเพื่อนบ้าน และพบว่าสายพันธุ์อังกฤษที่กำลังระบาดอยู่ในขณะนี้มีความสามารถในการแพร่กระจายได้มากกว่าสายพันธุ์เดิม เมื่อไวรัสแพร่ระบาดเป็นวงกว้างประชากรเกิดการติดเชื้อเป็นจำนวนมากทำให้ไวรัสมีโอกาสเกิดการกลายพันธุ์ได้มากขึ้น การกลายพันธุ์ของไวรัสมีผลต่อคุณสมบัติบางประการของไวรัส เช่นอาจทำให้เกิดการแพร่กระจายของไวรัสได้ง่ายขึ้น หรือน้อยลง หรือมีผลต่อความรุนแรงของโรคที่จะทำให้เกิดโรคที่รุนแรงมากขึ้น หรือน้อยลงก็ได้เช่นกัน วัคซีนที่เรามีอยู่ทุกวันนี้ ต้านไวรัสโควิดที่กลายพันธุ์ไปแล้วได้ไหม ? จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลก คาดว่าวัคซีนโควิด 19 ที่มีอยู่ในปัจจุบัน (ต้นปี 2564) สามารถป้องกันไวรัสสายพันธุ์ใหม่ที่เกิดการกลายพันธุ์ได้บางส่วน เพราะวัคซีนที่ถูกพัฒนามาแล้วจะกระตุ้นการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันในวงกว้าง ดังนั้นการเปลี่ยนแปลง หรือการกลายพันธุ์ของไวรัสจะไม่ทำให้วัคซีนไร้ประสิทธิภาพอย่างสมบูรณ์ แต่ในกรณีที่วัคซีนได้ถูกพิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพลดลงต่อไวรัสที่กลายพันธุ์ เป็นไปได้ที่จะต้องปรับเปลี่ยนองค์ประกอบของวัคซีนเพื่อป้องกันต่อสายพันธ์ที่เปลี่ยนแปลงไป เช่นวัคซีนอาจจำเป็นต้องรวมสายพันธุ์มากกว่า 1 สายพันธุ์ หรือถ้าจำเป็นอาจต้องมีการฉีดวัคซีนเสริมเพิ่มเติมจากที่ฉีดไปแล้ว ในช่วงเวลาที่ผ่านมาเราอาจผ่อนคลายมากเกินไปทำให้เกิดการติดเชื้อเพิ่มมากขึ้น และหลังจากเทศกาลสงกรานต์จะต้องพบจำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นอย่างแน่นอน เนื่องจากมีการเคลื่อนย้ายของประชากรเป็นจำนวนมาก รวมทั้งการพบปะสังสรรค์ จะเป็นแหล่งของการแพร่กระจายโรค ดังนั้นการระบาดอาจเกิดขึ้นซ้ำ ๆ ถ้าทุกคนไม่ร่วมมือกันหยุดการแพร่กระจายเชื้อโควิด 19 การป้องกันตนเองสามารถทำได้ไม่ยากด้วยการล้างมือบ่อย ๆ สวมหน้ากากอนามัยเสมอเมื่อออกจากบ้าน หลีกเลี่ยงบริเวณที่มีฝูงชน และบริเวณที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวก และหากเป็นไปได้ให้รับวัคซีนเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันต่อโรค ซึ่งหลังจากได้รับวัคซีนแล้วอาจไม่ช่วยป้องกันโรคได้ 100 เปอร์เซนต์ แต่จะลดความรุนแรงของโรคได้แน่นอน ซึ่งจะหยุดการระบาดของโรคได้ เครดิตภาพจาก : @rawpixel.com / freepik ภาพปก / ภาพที่ 1 ภาพที่ 2 และ 3 โดยผู้เขียน