หลังจากที่ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาประเทศไทยต้องประสบกับข่าวสัตว์ทะเลหรือสัตว์ป่าต้องมาตายเพราะการกินขยะพลาสติกแทนอาหาร หลายภาคส่วนทั้งหน่วยงานของรัฐ ผู้ประกอบการภาคเอกชน ห้างร้านไปจนถึงประชาชนส่วนใหญ่ก็พากันตระหนักถึงพิษภัยของขยะพลาสติกกันมากขึ้น และทุกฝ่ายต่างก็ช่วยกันหาหนทางในการลดขยะพลาสติกไม่ว่าจะเป็นการใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง ใช้กล่องกระดาษแทนกล่องโฟม แต่ก็ยังมีขยะพลาสติกอีกจำนวนมากที่แฝงตัวอยู่ในชีวิตประจำวันของเรา ดังนั้นเรามาอัพเดทกันดีกว่าค่ะว่าที่ผ่านมามีนวัตกรรมอะไรใหม่ ๆ ที่จะมาช่วยลดการเกิดขยะพลาสติกลงไปได้บ้าง กระบองเพชร ใครจะไปเชื่อว่าเจ้าไม้หนามอย่างกระบองเพชรก็สามารถนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติคล้ายกับพลาสติกได้ แต่ล่าสุดทีมนักวิจัยจากประเทศเม็กซิโกก็ค้นพบว่าสารสกัดจากกระบองเพชรมีคุณสมบัติสามารถนำไปทำเป็นไบโอโพลิเมอร์ที่ย่อยสลายได้และปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม และขณะนี้ทีมวิจัยกำลังค้นหาสายพันธุ์กระบองเพชรที่จะสามารถทำให้ผลิตโพลิเมอร์ที่มีความคงตัวและมีคุณสมบัติที่ดีขึ้นเพื่อนำมาใช้ทดแทนพลาสติกต่อไปในอนาคต ใบไม้ ส่วนต่าง ๆ จากพืช หลายคนอาจจะเคยได้เห็นกันมาบ้างแล้วกับกล่องกระดาษที่ใช้ในการบรรจุอาหารแทนกล่องโฟม ซึ่งกล่องกระดาษเหล่านั้นก็ทำมาจากวัสดุธรรมชาติแตกต่างกันไป เช่น ชานอ้อย ใยหยวกกล้วย แต่นอกจากบรรจุภัณฑ์ที่เป็นรูปทรงกล่องแล้ว ก็ยังมีการคิดค้นนำใบไม้หรือส่วนของพืชบางชนิดมาอัดขึ้นรูปเป็นรูปจานสำหรับการใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง เช่น ภาชนะจากกาบหมาก หรือจากใบทองกวาว โดยนำใบไม้เหล่านี้ไปตากและอบให้แห้งสนิทก่อนนำมาอัดขึ้นรูปเป็นรูปทรงตามต้องการ ซึ่งภาชนะเหล่านี้สามารถใช้ใส่อาหารได้เช่นเดียวกับจานชามทั่วไปโดยไม่มีการรั่วซึม หลอดจากธรรมชาติ หลอดพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้งก็นับว่าเป็นหนึ่งในขยะพลาสติกที่ถูกทิ้งมากที่สุดไม่แพ้ถุงพลาสติกเช่นกัน ปัจจุบันจึงมีการผลิตหลอดแบบใช้ซ้ำที่ทำจากวัสดุหลากหลายเช่นโลหะอลูมิเนียม พลาสติกแบบแข็ง แก้ว หรือยาง แต่อย่างไรก็ตามเมื่อหลอดเหล่านี้ถูกทิ้งหรือหมดอายุการใช้งานก็จะกลายเป็นขยะที่ย่อยสลายยากอยู่ดี จึงมีการนำพืชที่มีลักษณะเป็นทรงกระบอกแท่งกลวงมาใช้แทนหลอดกันมากขึ้น เช่น ตะไคร้ ก้านข้าว ผักบุ้ง ไม้ไผ่ ไปจนถึงพาสต้าเส้นกลวง ซึ่งข้อดีของการประยุกต์ใช้พืชแทนหลอดคือมีความคงทนกว่าการใช้หลอดกระดาษ สามารถย่อยสลายได้อย่างรวดเร็ว แต่อาจจะต้องระมัดระวังเรื่องความสะอาดก่อนใช้ สาหร่ายทะเล สาหร่ายทะเลถือเป็นพืชที่มีความมหัศจรรย์มาก เพราะจากรูปร่างหน้าตาของมันดูแล้วไม่น่าจะนำมาทำเป็นพลาสติกใสได้เลย แต่ถ้าลองนึกว่า วุ้นที่เรารับประทานกันนั้นแท้จริงแล้วทำมาจากสาหร่ายสีแดง ทำไมจะเป็นไปไม่ได้ที่จะนำสาหร่ายสีแดงมาผลิตเป็นโพลิเมอร์ธรรมชาติใช้แทนพลาสติก และปัจจุบันนี้ก็เริ่มมีการนำไบโอโพลิเมอร์ที่ผลิตจากสาหร่ายมาใช้เป็นบรรจุภัณฑ์สำหรับใส่อาหารแทนพลาสติกจริง ๆ กันแพร่หลายมากขึ้น ไม่แน่ว่าในอนาคตเราอาจจะได้เห็นซองขนมที่ไม่ใช่ซองพลาสติกวางขายทั่วไปตามร้านสะดวกซื้อก็ได้ ปลาทะเล ข่าวการผลิตไบโอโพลิเมอร์จากปลาทะเลเพิ่งได้รับการเผยแพร่ไปเมื่อไม่นานมานี้เองโดยนักออกแบบผลิตภัณฑ์ชาวอังกฤษ ซึ่งปลาทะเลที่นำมาใช้ไม่ได้มาจากการไปหว่านแหจับปลามาเพิ่ม แต่เป็นการใช้เศษปลาที่เหลือทิ้งจากอุตสาหกรรมการประมงมาผ่านกระบวนการจนได้ไบโอโพลิเมอร์ที่มีคุณสมบัติดีใกล้เคียงพลาสติกของจริงมาก แตกต่างกันที่ว่าสามารถย่อยสลายได้เองในระยะเวลาเพียงไม่นาน และขณะนี้ก็กำลังอยู่ในระหว่างพัฒนาปรับปรุงคุณสมบัติให้ดียิ่งขึ้นต่อไป เป็นเรื่องน่ายินดีที่มนุษย์เราสามารถคิดค้น ประยุกต์ สร้างสรรค์ และประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติเพื่อมาใช้ทดแทนพลาสติกได้ แต่ในขณะนี้ผลิตภัณฑ์เหล่านี้กำลังอยู่ในระหว่างการพัฒนา ซึ่งถึงแม้ว่าเราจะยังไม่มีโอกาสได้ใช้พลาสติกจากกระบองเพชรหรือปลาทะเลกันจริง ๆ แต่เราก็สามารถช่วยลดการสร้างขยะพลาสติกกันได้ง่าย ๆ โดยการไม่ซื้อ ไม่รับ ไม่ใช้ พลาสติกประเภทใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง ถ้าทุกคนร่วมแรงร่วมใจกันคนละไม้คนละมือรับรองว่าไม่นานขยะพลาสติกเกิดใหม่จะต้องหายไปจากประเทศไทยแน่นอน ขอบคุณภาพประกอบบทความจาก pexel.com