ทุกท่านคงทราบดีว่า ละครบุพเพสันนิวาสนั้น เป็นละครที่อิงประวัติศาสตร์จริง ๆ ในหลายส่วนครับ เรื่องหนึ่งที่เกิดขึ้นจริงในประวัติศาสตร์คือ การรัฐประหารสมเด็จพระนารายณ์ โดยออกพระเพทราชา เหตุการณ์ก็เป็นพระเพทราชากระทำการสำเร็จนั้นแหละครับ โดยอ้างเหตุผลของการกระทำว่า ทำเพื่อรักษาเเผ่นดินอยุธยาให้พ้นเงื้อมมือของพวกฝรั่งเศสซึ่งจะเข้ามายึดครองอยุธยา คราวนี้ถึงคราวที่ว่า ผมจะมาชำแหละให้ฟังครับว่า การกระทำของออกพระเพทราชานั้น เป็น วีรบุรุษ หรือ กบฏ โดยอยากให้ทุกท่านยกเลิกเอาความคิด ดี ชั่ว เอาออกไปก่อนนะครับ เพราะต้องการให้ทุกท่านร่วมวิเคราะห์ไปกับผมแบบ "ไร้มายาคติ" หรือ "อารมณ์ร่วมกับเหตุการณ์ที่เราไม่ได้อยู่ร่วมเหตุการณ์" วัดพระศรีสรรเพชญ์ ที่เก็บพระบรมอัฐิพระมหากษัตริย์กรุงศรีอยุธยา https://unsplash.com/photos/6dMtbq7iyYc ต้องบอกก่อนเลยครับว่าโดยตัวของสมเด็จพระนารายณ์นั้น ในแผ่นดินของพระองค์มีชาวต่างชาติเข้ามามากหน้าหลายตาจริงอย่างที่ละครได้กล่าวไว้นั้นแหละครับ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ผมจะไม่มาพูดถึงเรื่องนี้หรอกนะครับ แต่จะขอกล่าวหลักฐานเชิงวิเคราะห์ให้ฟังครับว่า นักประวัติศาสตร์หลายท่านที่มีชื่อเสียงต่างวิเคราะห์การเมืองไทยสมัยพระนารายณ์เอาไว้ครับว่า "มีความตึงเครียด" อันเนื่องมาจากตัวของสมเด็จพระนารายณ์เองนั่นแหละครับ เพราะท่าทีของสมเด็จพระนารายณ์ คือ ไม่ไว้ใจขุนนางสยาม ซึ่งเป็นคนของตัวเองแท้ ๆ มิหนำซ้ำ ยังไปยกย่องพวกฝรั่งและขุนนางฝรั่งอย่างเกินหน้าเกินตา ถึงขนาดเคยด่าขุนนางตนเองกลางท้องพระโรง ประมาณว่าโง่ สู้เจ้าพระยาวิไชเยนทร์ไม่ได้ นี่คือเหตุผลหนึ่งที่สำคัญครับที่ทำให้ขุนนางสยามจำนวนมาก ไม่พอใจในตัวของพระองค์ วัดไชยวัฒนาราม สร้างสมัยพระเจ้าปราสาททอง พระบิดาสมเด็จพระนารายณ์ https://unsplash.com/photos/sQiYalV4i7E ประเด็นต่อมา คือ การไปประทับที่ลพบุรีบ่อย ๆ หลาย ๆ ท่านอาจจะคิดว่า เป็นเพราะพระองค์โปรดธรรมชาติในเมืองลพบุรี ทรงชอบคล้องช้างบ้างแหละ อะไรประมาณนั้น แต่จากการวิเคราะห์ของนักประวัติศาสตร์อีกเช่นกัน ก็กล่าวว่ามีนัยยะทางการเมืองที่ซ่อนอยู่ คือ ไม่โปรดประทับในอยุธยาเพราะไม่ไว้ใจสถานการณ์ทางการเมืองในอยุธยา พูดง่าย ๆ คือ กลัวการโดนรัฐประหารนั่นแหละครับ กับอีกประการหนึ่ง คือ ในช่วงนั้นกรุงศรีอยุธยามีปัญหากับทางพ่อค้าจากฮอลันดา ถึงขนาดมีการเอาเรือมาปิดปากอ่าวกันจนอยุธยาต้องยอมทำสนธิสัญญาด้วย (แต่ในกรณีที่มีปัญหากันนั้นอยุธยาเป็นฝ่ายกระทำผิดก่อนเองนะครับ) ทำให้ตัวของสมเด็จพระนารายณ์ไม่ไว้วางใจสถานการณ์ เพราะเรือขนาดใหญ่สามารถล่องเข้ามาถึงกรุงศรีอยุธยาได้ แต่ล่องมาที่ลพบุรีไม่ได้ จึงทำให้ทรงโปรดอยู่ที่เมืองลพบุรีและสร้างป้อมค่ายหนาแน่น โดยการหันไปคบค้ากับฝรั่งเศสและบริโภคเทคโนโลยีพวกฝรั่งเศสนั่นแหละครับประเด็นต่อมา คือ การคบค้ากับฝรั่งเศสอย่างเกินหน้าเกินตา โดยอย่างที่ทุกคนทรงทราบครับว่า สมเด็จพระนารายณ์ทรงโปรดเรื่องการค้าและสัมพันธ์กับทางฝรั่งเศสสมัยพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 อย่างมาก โดยทรงคิดว่าการที่หลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศสส่งทูตมาสยามเพราะต้องการเจริญสัมพันธไมตรีและมองว่าอยุธยาคือ อาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ แต่ในความเป็นจริงที่ปรากฏ ในบันทึกของบาทหลวง เดอ ชัวซีย์ เขียนไว้ชัดเจนว่า พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 มองสยามเป็นบ้านเมืองกึ่งบ้านป่าเมืองเถื่อน และต้องการมาสัมพันธ์ด้วยเพื่อให้เปลี่ยนมานับถือคริสตจักร เพื่อเผยเเพร่บารมีให้หลุยส์ที่ 14 แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น พระนารายณ์ทรงเอาใจฝรั่งเศสแบบเกินหน้าเกินตาจริง ๆ ครับ และกระทำเลิกที่รักมักที่ชัง ทำให้ขุนนางอยุธยาทวีคูณความไม่พอใจในตัวพระองค์ประการที่สำคัญ คือ การสนับสนุนฝรั่งเศสมาก ทั้งสร้างป้อม ให้อำนาจฝรั่งเศสนำคนมายังอยุธยาพร้อมอาวุธ และหนุนหลังฟอลคอน หรือเจ้าพระยาวิไชยเยนทร์ จนทำให้ขุนนางไม่พอใจ ไหนจะเรื่องศึกพระมาสร้างป้อม สร้างความไม่พอใจให้ฝ่ายคณะสงฆ์อย่างมาก และสุดท้าย เหล่าฝ่ายคณะพระสงฆ์ต่าง ๆ จึงเข้าร่วมหนุนหลังออกพระเพทราชาในการกระทำการยึดอำนาจของพระนารายณ์ อีกทั้ง การที่ให้ฝรั่งเศสส่งคนมาอยุธยาพร้อมเรือรบนั้น มีหลักฐานชัดเจนครับว่าเป็นกลุ่มเจ้าพระยาวิไชยเยนทร์ที่อยู่เบื้องหลังในการตกลงกับฝรั่งเศสที่ต้องการเปลี่ยนอยุธยาเป็นเมืองในอาณัติของฝรั่งเศส หรือง่าย ๆ คือ เมืองขึ้นนั้นแหละครับ ตรงนี้ก็เหมือนกับในละครบุพเพสันนิวาสกล่าว คือ ฝั่งออกพระเพทราชาทรงรู้ทัน และจึงรวบรวมกำลังคนและกระทำการแบบกองโจรในการกวาดคู่แข่งและศัตรูตนเองจนสิ้นและได้ปราบดาภิเษกตนเองขึ้นครองอยุธยาตอนลำดับวัดมหาธาตุเป็นวัดที่มีเจดีย์ศิลปะต้นอยุธยาจนถึงปลายอยุธยาให้ท่านได้ชม และเป็นวัดที่เป็นหลักเป็นศรีแก่พระนครวัดหนึ่งด้วย https://unsplash.com/photos/jQvGQs6Z_Rc จากเหตุผลทั้งหมดที่ผมนำมาใส่นั้น อาจเป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งครับ แต่ก็เป็นส่วนสำคัญที่สะท้อนให้เห็นว่า กรุงศรีอยุธยาในเวลานั้น หากพระเพทราชากระทำการช้า ก็อาจเสียเมืองเป็นเมืองขึ้นฝรั่งเศสไปได้ อีกทั้งปัจจัยการเมืองภายในที่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มีปัญหาด้วยการกระทำตัวแบบไม่เป็นกลาง และแสดงออกจนเกินหน้าเกินตา ทำให้เกิดความไม่พอใจในบุคคลหลายฝ่ายสมัยนั้น ทำให้สุดท้าย ออกพระเพทราชาจึงออกมากระทำการดังกล่าว สำหรับผมเเล้ว จะว่าท่านเป็นวีรบุรุษ ก็ว่าได้ไม่เต็มปาก เพราะการกระทำโดยวิธีรัฐประหารก็มีความเป็นกบฏไปในตัว แต่หากนำเหตุผลที่เกิดขึ้นทั้งหมดของช่วงก่อนหน้านั้นมาเป็นตัวตัดสิน ก็กล้าพูดเลยครับว่า พระเพทราชา เป็น ''วีรบุรุษ'' เครดิตภาพหน้าปก : https://unsplash.com/