อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี มีแหล่งเรียนรู้แห่งหนึ่งที่น่าสนใจที่เหมาะเป็นแหล่งทัศนศึกษาแนวเชิงวัฒนธรรม คือ พิพิธภัณฑ์หนังใหญ่วัดขนอน จริง ๆ แล้วหลายคนรู้อยู่แล้วว่าพอพูดถึงหนังใหญ่ จะหาดูได้ก็ต้องไปวัดขนอน แต่หลายคนยังไม่รู้ว่า นอกจากการเขาไปชมการแสดงหนังใหญ่กันสด ๆ แล้วในวัดยังมีพิพิธภัณฑ์ ที่สะสมและอนุรักษ์รูปหนังใหญ่ที่หาดูได้ยากมากแล้วในปัจจุบัน“หนังใหญ่” เป็นศิลปวัฒนธรรมขั้นสูง ที่มีมาตั้งแต่โบราณผ่านมาหลายยุค หลายสมัยครับ โดยใช้คนและรูปหนังในการแสดง และมีวงดนตรีไทยประกอบในการดำเนินเรื่องในการแสดง ซึ่งปัจจุบันถ้าใครใคร่ดู ก็ต้องมาที่วัดขนอน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี นี่แหละครับพิพิธภัณฑ์หนังใหญ่วัดขนอน จัดสร้างขึ้นเพื่อสืบสานและอนุรักษ์หนังใหญ่ และองค์ความรู้ต่าง ๆ เกี่ยวกับหนังใหญ่ไว้ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษา เรียนรู้ และเห็นคุณค่า ทั้งตระหนังถึงความสำคัญของวัฒนธรรมของชาติที่ยังคงหลงเหลืออยู่ ท่ามกาลเวลาเดินไปข้างหน้าอยู่ตลอดเวลา ซึ่งปัจจุบันได้มีการเก็บรักษาตัวรูปหนังใหญ่ ที่มีเหลืออยู่ทั้งหมด 313 ตัวอาคารพิพิธภัณฑ์จะมีลักษณะเป็นบ้านเรือนทรงไทย ทำจากไม้ หลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผาแบบโบราณ ให้ความรู้สึกเหมือนกำลังย้อนเวลาไปศึกษาอดีต ไปสัมผัสเรื่องราวในอดีตด้วยตัวเอง บริเวณอาคารพิพิธภัณฑ์จจะมีต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงา ใครที่ขึ้นมาชมพิพิธภัณฑ์แล้วจะรู้สึกเย็นสบาย ได้พักผ่อนและได้เรียนรู้งานศิลป์ไปด้วยข้างในพิพิธภัณฑ์จะจัดแสดงรูปหนังที่ผ่านการแกะสลักด้วยลวดลายที่ประณีต รูปหนังส่วนใหญ่จะเป็นตัวละครในวรรณคดีรามเกียรติ์ ในภาพทางด้านซ้ายจะเป็นรูปของหนุมาน ตรงกลางจะเป็นรูปของพระนารายณ์ ทางขวาจะเป็นรูปของยักษ์ ที่เห็นแล้วพอจะนึกออกกันได้บ้าง เพราะสมัยตอนเด็ก ๆ เราน่าจะได้เรียนวรรณคดีรามเกียรติ์กันมาแล้วนอกจากการจัดแสดงรูปหนังแล้วก็มีป้ายให้ข้อมูลเกี่ยวกับหนังใหญ่ ซึ่งถ้าไม่มาที่นี่เราจะไม่มีโอกาสได้ทราบข้อมูลนี้เลย เช่น หนังครูหรือหนังเจ้า เป็นตัวหนังที่ประกอบด้วย หนังพระฤาษี พระอิศวร และพระนารายณ์ ในการสลักต้องทำเป็นพิเศษโดยช่างในการสลักต้องนุ่งขาวห่มขาวถือศีล 8 ตั้งเครื่องสังเวยบูชาครู และหนังที่ใช้ในการทำก็ต้องเป็นหนังวัวที่โดนเสือกัดตาย ฟ้าผ่าตาย หรือออกลูกตายเท่านั้น ไม่ใช่เรื่องง่ายจริง ๆพิพิธภัณฑ์หนังใหญ่วัดขนอน ตั้งอยู่ภายในวัดขนอน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา 08.00-17.00 น. ทางวัดได้จัดแสดงเชิดหนังใหญ่ทุกวันเสาร์เวลา 10.00-11.00 น. เพียงรอบเดียว ส่วนนักเรียน นักศึกษาที่เดินทางมาทัศนศึกษาเป็นหมู่คณะควรติดต่อล่วงหน้า โดยจะมีค่าใช้จ่ายรอบละ 2,500 บาท สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม โทร. 0 3223 3386 ถ้าใครสนใจแนะนำให้มาเรียนรู้ด้วยตัวเองที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ แล้วคุณจะรู้ว่างานศิลป์ของบรรพบุรุษไทยไม่แพ้ชาติใดจริง ๆ-----------------ภาพโดย มะม่วงน้ำปลาหวาน