ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เกิดขึ้นจากพระราชดำริของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร หรือ ในหลวงรัชกาลที่ 9 แห่งราชวงศ์จักรี ที่ต้องการฟื้นฟูพื้นที่ป่าเสื่อมโทรม และพัฒนาศูนย์ศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนาในเขตที่ดินชายทะเล โดยที่ตั้งของศูนย์แห่งนี้ อยู่ที่ ตำบลคลองขุด อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี ที่นี่นอกจากจะเปิดเป็นศูนย์ให้ความรู้และพัฒนาอาชีพราษฎร แล้ว ยังมีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ ที่ถือว่า เป็นไฮไลท์ของที่นี่เลย โดยทางศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ ได้จัดเส้นทางศึกษาธรรมชาติ โดยมีความยาวประมาณ 1.6 กิโลเมตร อาจจะเหมือนไกลแต่ถ้าไปเดินจริงๆ ใช้ระยะเวลาเพียง 45 นาที ถึง 1ชั่วโมงเท่านั้น หรือบางท่านอาจจะใช้เวลามากกว่านี้ เพราะมัวหลงไหลในบรรยากาศและธรรมชาติ หรือเพลิดเพลินไปกับการถ่ายรูป เพราะสองข้างทาง ท่านจะได้พบกับต้นโกงกางเป็นร้อยๆต้น และยังมีต้นไม้ที่ขึ้นตามป่าชายเลนอีกมากมาย ยังไม่รวมสัตว์ทะเลนาๆชนิดอีกนะ ซึ่งการเดินตามเส้นทางนอกจากจะได้ชมธรรมชาติอย่างที่บอกไปข้างต้นแล้ว ทางศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ ยังได้จัดสถานที่ให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยวที่มาเดิน โดยจะออกแบบเป็นศาลาแห่งการเรียนรู้ มีทั้งหมด 10 ศาลา ได้แก่ ศาลาที่ 1 กำเนิดอ่าวคุ้งกระเบน ศาลา 2 ไม้เบิกนำ ศาลา 3 ดงฝาด ศาลา 4 ป่าปลูก ศาลา 5 ปู่แสม ศาลา 6 โกงกาง ศาลา 7 ป่าไม้ ศาลา 8 ลำพู ศาลา 9 ประมง ศาลา 10 เชิงทรง แต่ละศาลาก็จะมีนิทรรศการหรือบอร์ด ที่อธิบายและให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว เพื่อสร้างความเข้าใจอันดีระหว่างคนและธรรมชาติ อีกหนึ่งไฮไลที่ไม่ควรพลาดเมื่อมาเดินยังเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติแห่งนี้ คือการเดินขึ้นไปยังหอดูเรือนยอดไม้ ที่มีความสูงถึง 15 เมตร เมื่อขึ้นไปถึงข้างบน ท่านจะได้พบกับวิวของป่าชายเลน และอ่าวคุ้งกระเบน ที่คุ้มค่าแก่การเหนื่อยจะขึ้นมามาก นอกจากนี้ท่านยังจะได้ชมนกนาๆชนิด ที่อยู่ในบริเวณนี้อีกด้วย รู้หรือไม่ ในอดีตบริเวณแห่งนี้มีความอุดมสมบูรณ์มาก สามารถพบหญ้าทะเลได้ทั่วๆไป และยังมีพะยูน หรือที่ชาวบ้านในแถบนี้เรียกกันว่า หมูดุด อาศัยอยู่ แต่ในปัจจุบันไม่มีพะยูนอาศัยอยู่ในบริเวณนี้แล้ว มีเพียงอนุสรณ์ จ้าวแห่งคุ้งกระเบน ที่ตั้งอยู่บริเวณศาลาพะยูนให้เราได้ระลึกถึงเพียงเท่านั้น ติดต่อสอบถาม ที่ตั้ง : ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี โทรศัพท์ : 0-3943-3216-8 โทรสาร : 0-3943-3209 ภาพทุกภาพถ่ายโดยผู้เขียน นามปากกา : ลองเขียนดู