พนัสนิคม นับว่าเป็นเมืองที่มีความโดดเด่นของงานฝีมือด้านหัตถกรรมเป็นอย่างมาก งานหัตถกรรมที่สร้างชื่อเสียงให้แก่เมืองพนัสนิคมคือ เครื่องจักสาน หนึ่งในเครื่องจักสานที่ได้รับความนิยมทั้งในและต่างประเทศนั้นคือเครื่องจักสานที่มาจากเมืองพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี ความโดดเด่นของเครื่องจักสานเมืองพนัสนิคมคือเป็นงานฝีมือของคนในชุมชน มีความประณีตสูง แข็งแรงคงทน และสีสันสวยงาม ซึ่งงานฝีมือเครื่องจักสานของคนในชุมชนพนัสนิคมนั้นจะมีการถ่ายทอดศิลปะหัตถกรรมจากรุ่นสู่รุ่น พัฒนาและยกระดับงานฝีมือให้มีมาตรฐานและความสวยงาม จนเป็นงานฝีมือที่ได้รับการยอมรับและมีราคาสูงภาพถ่ายโดย Piyaporn.Jan ภาพถ่ายโดย Piyaporn.Janคนในชุมชนบ้านหนองสองห้อง ตำบลนาวังหิน อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี ได้บอกเล่าถึงขั้นตอนการทำฝาชีและชะลอมในเบื้องต้น ดังนี้ขั้นตอนการสานฝาชี 1. ก่อฐานดาว 6 เหลี่ยม แล้วสอดตอกเวียนขวา 2. สานเปียเป็นลาย 2 3 หรือ 5 แถว แล้วแต่เรากำหนด 3. จากนั้นดึงตอกให้แน่นแล้วสานต่อด้วยลายขัด จนหมดทั้งแผ่น 4. เมื่อได้แผ่นดาวแล้ว ขึ้นรูปโดยใช้พิมพ์หรือขวดแก้ว ในที่นี้ใช้ขวดแก้วในการขึ้นรูป 5. จากนั้นจึงใช้ไม้ลิ้มทากาวแปะกับขอบฝาชีทั้งสองด้าน แล้วใช้คลิปหนีบหนีบให้ไม้ลิ้มประกบกับฝาชีติดกันแน่นขึ้น 6. รอให้กาวแห้ง เป็นอันเสร็จภาพถ่ายโดย Piyaporn.Janภาพถ่ายโดย Piyaporn.Janขั้นตอนการสานชะลอม 1. ก่อฐานเป็นรูปดาว โดยใช้ตอกความยาวประมาณ 35 นิ้ว ก่อเป็นรูปดาวความกว้างประมาณ 8 นิ้ว ก่อตอกขึ้นมา 14 เส้น ทั้ง 6 ด้าน ความกว้างของฐานชะลอมสามารถกำหนดขนาดตามต้องการ 2. พอได้ฐานแล้ว ใช้แม่พิมพ์ขนาดประมาณเท่ากับฐาน ในที่นี้ใช้แม่พิมพ์ 8 นิ้ว เพื่อใช้ขึ้นรูปชะลอม หลังจากนั้นก่อตอกขึ้นมาอีก 14 เส้น ก็เป็นอันเสร็จ 3. เมื่อความสูงของชะลอมได้ตามที่ต้องการ ก็ปล่อยตอกไว้เพื่อบรรจุสิ่งของ แล้วรวมปลายตอกที่เหลือ โดยใช้ตอก เชือก ยาง ริบบิ้น มัดปากชะลอมได้ตามต้องการภาพถ่ายโดย Piyaporn.Janภาพถ่ายโดย Piyaporn.Janภาพถ่ายโดย Piyaporn.Janภาพถ่ายโดย Piyaporn.Janภาพถ่ายโดย Piyaporn.Janจะเห็นได้ว่า การจักสานเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่คนรุ่นใหม่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ เนื่องจากเป็นศิลปาชีพที่สร้างรายได้ให้แก่ตนเอง ครอบครัว และชุมชน การสานฝาชีและการสานชะลอมก็เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่สามารถเริ่มต้นได้จากวัสดุ อุปกรณ์ ที่หาได้ง่ายภายในชุมชน เป็นการยกระดับคุณค่าของภูมิปัญญาชาวบ้าน โดยการนำวัสดุธรรมชาติมาทำให้เกิดการใช้ประโยชน์ได้ตามความต้องการ สร้างความประณีต ความสวยงาม ให้เกิดขึ้นกับผลิตภัณฑ์ เกิดเป็นที่นิยมให้กับผู้บริโภค และเกิดเป็นอาชีพให้กับคนในชุมชน ลดปัญหาการว่างงาน นอกจากนี้หากองค์กรภายในชุมชนสนับสนุนการพัฒนาภูมิปัญญาชาวบ้านดังเช่นการจักสานของชุมชนพนัสนิคม จะส่งผลให้เกิดการส่งออกผลิตภัณฑ์ภายในประเทศส่งออกสู่ตลาดโลก ทำให้เศรษฐกิจเกิดการหมุนเวียน และยังแสดงถึงศิลปหัตถกรรมของคนไทย นอกจากนี้ยังสร้างชื่อเสียงให้กับชุมชนและประเทศได้อีกด้วยภาพหน้าปกโดย Piyaporn.Jan