เมืองฟ้าแดดสงยาง ชื่อเมืองไฉน? มีเสน่ห์ชวนใหลหลงเหลือเกิน ฟ้าแดดสงยางเป็นชื่อเมืองโบราณแห่งหนึ่งของอำเภอกมลาไสยจังหวัดกาฬสินธุ์ มีความเป็นมาตั้งแต่อดีตเมื่อหลายร้อยปีที่ผ่านมา มีผู้คนอยู่อาศัย ตั้งถิ่นฐาน มีความเจริญรุ่งเรืองมายาวนาน จนปัจจุบันได้สูญหายไปเหลือเพียงร่องรอยทางประวัติศาสตร์ เศษอิฐหินปูนทรายสิ่งก่อสร้างที่เป็นหลักฐานพยาน หลักฐานที่สำคัญอย่างหนึ่งที่ยืนยันได้ว่าเคยมีชุมชนตั้งถิ่นฐานอยู่ที่นี้ คือ พระธาตุยาคู ... พระธาตุยาคู ตั้งอยู่ที่ ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ คำว่า”ยาคู” เป็นภาษาอีสาน แปลว่า พระผู้ใหญ่ ชาวบ้านเชื่อกันว่าในองค์พระธาตุบรรจุอัฐิของพระเถระผู้ใหญ่ที่ชาวเมืองเคารพนับถือ จึงเป็นที่มาของชื่อพระธาตุ บริเวณที่ตั้งพระธาตุเป็นที่ราบ โล่งกว้าง ปูทางเดินค้วยอิฐ ตัวพระธาตุสร้างจากอิฐสีแดง บางส่วนแตกหัก บางส่วนมีสีคล้ำดำ น่าจะเกิดจากตะไคร้น้ำ จากการค้นคว้าทางโบราณคดี สันนิษฐานว่า น่าจะมีการสร้างเพิ่มเติมหลายยุคหลายสมัย เนื่องจากมีศิลปะของแต่ละสมัยปรากฏในพระธาตุยาคู โดยมีลักษณะเป็นเจดีย์ทรงแปดเหลี่ยมก่อด้วยอิฐดินเป็นเจดีย์ทรง 8 เหลี่ยมย่อมุมไม้ 12 สร้างซ้อนกันในลักษณะเป็นจัตุรมุข มีบันไดทางขึ้น 4 ทิศ ใบเสมาหินทราย ผ่านกาลเวลามาเนิ่นนานหลายร้อยปีพระธาตุยาคูยังคงยืนตระหง่านบอกเล่าเรื่องราวจากอดีตอันไกลโพ้นแก่พุทธศาสนิกชนและยังคงอยู่ไปในกาลข้างหน้าอีกยาวไกล... เส้นทางเดินทางจากตัวจังหวัดกาฬสินธุ์ ไปตามเส้นทางกาฬสินธุ์-ร้อยเอ็ด เป็นถนนลาดยางแอลฟัตล์ ขนาดสองช่องทางจราจร ระยะทางประมาณ 20 กิโลเมตร หรือจากตัวอำเภอกมลาไสย ไปตามถนนหน้าโรงเรียนกมลาไสย ระยะทางประมาณ 6 กิโลเมตร ถึงทางแยกบ้านเสมาตัวพระธาตุตั้งอยู่ห่างจากหมู่บ้านออกไป เป็นถนนคอนกรีต ตั้งอยู่บริเวณกลางทุ่งนา ดื่มน้ำยังไม่หมดขวด กินขนมยังไม่หมดห่อเลย ถึงแล้ว ... ช่วงเดือนกุมภาพันธ์หรือช่วงวันเพ็ญเดือน 3 จะมีการจัดงานเทศกาลมาฆบูชา “มาฆปูรมี ทวารวดีมิ่งเหล้า เมืองฟ้าแดดสงยาง” ณ พระธาตุยาคู มีการออกร้านขายของที่ระลึกจากท้องถิ่น อาหารเครื่องดื่มโดยร้านที่เปิดขายของเป็นบ้านไม้โบราณซึ่งประดับด้วยตุงหลากสี พ่อค้าแม่ค้าที่ประจำอยู่ที่ร้านค้าแต่งกายด้วยชุดประจำถิ่นย้อนยุค ที่บริเวณ จัดงานนมัสการพระธาตุ... ที่ตื่นตาตื่นใจ คือ “ตุง” หลากสีสันล้วนสดใสละลานตา แขวนห้อยย้อยลงมาตามเสาไม้ไผ่ที่ปักไว้ จำนวนนับไม่ถ้วนด้วยแรงศรัทธาจากผองชนที่เชื่อว่า ตุงที่ทำขึ้นนี้เป็นพุทธบูชาแด่องค์พระศาสดา จนสามารถเรียกได้ว่า เป็น “ทะเลตุง” ยามเมื่อลมพัดปลิวไสวยิ่งชวนให้หลงเหมือนดังว่า ได้มาว่ายวนอยู่ในอดีตแห่งเมืองฟ้าแดดสงยาง เมืองโบราณที่ได้สูญหายไปกับกาลเวลาอันเนิ่นนานมาแล้ว กล่าวกันว่า เมื่อมากราบไหว้พระธาตุยาคู จะได้รับอานิสงส์ให้ร่มเย็นเป็นสุข อุดมสมบูรณ์ มีความสงบเบิกบาน มาสักครั้ง มากราบพระธาตุยาคู เบิ่งทะเลตุง ที่กมลาไสย กาฬสินธุ์... เรื่องโดย : เนรัญ ธารา ภาพโดย : เนรัญ ธารา