เรียนสนุก นั่งลุกสบาย กับการจัดการเรียนรู้โดยใช้เกมเป็นฐาน ( Game based learning- GBL ) สำหรับการจัดการเรียนรู้โดยใช้เกมเป็นฐานหรือ Game based learning ถ้าจะเรียกเข้าใจง่าย ๆ คือ การเรียนโดยใช้เกมในการสอน แล้ว “เกม” คืออะไร เกม คือสื่อในการจัดการเรียนรู้สำหรับครูและต้องมีเนื้อหาที่สอดคล้องกับรายวิชา กับเนื้อหา และที่สำคัญต้องสนุกและเข้าใจง่าย ผมจะเน้นตรงสนุกและเข้าใจง่ายเพราะสำหรับผมแล้ว การเรียนในห้องเรียนคืออะไรที่น่าเบื่อมากที่สุดสำหรับผม เพราะครูเอาแต่บรรยายอย่างเดียวจนไม่สนใจนักเรียนสุดท้ายมันก็ไม่เกิดประโยชน์อะไรจากแบบนั้น แต่ถ้าครูมีวิธีจัดการเรียนรู้ให้เด็กสนุกกับมัน จนเกิดความอยากที่จะเรียนแล้ว ครูไม่จำเป็นเลยที่จะต้องตามเด็กให้เข้าเรียนอีก ในอดีตที่ผ่านมามีนักวิชาการหลายท่านได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ให้ตอบสนองต่อความต้องการของผู้เรียน จนเกิดคำศัพท์ใหม่คือ Plearn มาจาก Play บวกกับ Learn ชื่อไทยว่า “เล่นปนเรียน” ในการเรียนแบบเล่นปนเรียนเป็นเรียนรู้ที่ทำให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความเข้าใจอย่างแท้จริง เมื่อเรียนแล้วมีความสุขใครก็อยากเรียน แต่ถ้าผู้เรียนเคร่งเครียดเกินไปสุดท้ายผลก็กลับมาตัวผู้เรียน เครียด สอบตก โดดเรียน และอาจถึงกับคิดสั้น ข้อดีของการใช้เกมเป็นฐาน หรือ Game based learning-GBL ถ้าพูดถึงข้อดีของการจัดการเรียนรู้โดยใช้เกมเป็นฐานอันดับแรกที่ผู้เรียนจะได้คือ “ ความสุข” เชื่อเหลือเกินว่าการทำสิ่งใดแล้วมีความสุขมันก็อยากทำต่อ และ “สนุก” บางทีนักเรียนบางคนเรียนหนักจนไม่รู้ว่าการเรียนก็มีความสุขเช่นกัน นอกจากนี้นักเรียนยังจะได้แสดงความกล้าแสดงออก ความคิดสร้างสรรค์ และได้รับรู้ทัศนคติของนักเรียน และการทำงานเป็นทีม การอยู่กับกลุ่มเพื่อนช่วยกันทำเกิดความสามัคคีในกลุ่มเพื่อน และความสัมพันธ์ระหว่างครูกับนักเรียนจะเพิ่มคงมากขึ้น เมื่อนักเรียนวางใจครูผู้สอนแล้ว นักเรียนจะสามารถปรึกษาเรื่องต่าง ๆ ของเขาได้ บางคนต้องทนกับความอัดอั้นใจที่ไม่สามารถบอกใครได้ ดังนั้นครูต้องสร้างความไว้วางใจให้กับนักเรียนโดยใช้เกมในการสานสัมพันธ์ ใช้ในห้องเรียนอย่างไร ทำอย่างไร เรียนถึงสนุก นั่งลุกสบาย GBL สำหรับการนำไปใช้ในห้องเรียนก็ไม่ยากเย็นเพียงแค่เข้าใจความต้องการของนักเรียนและทำให้มันสอดคล้องกับสิ่งที่ครูต้องการที่จะสอน และตระหนักถึงความปลอดภัย ความเหมาะสม และไม่ล่อแหลมทำให้เด็กคิดลึก โดยมีหลักในการใช้ดังต่อไปนี้ การสรรหา เป็นการเลือกใช้สื่อให้เหมาะสมกับผู้เรียนและต้องตรวจสอบว่ามีอุปกรณ์ครบสำหรับการใช้ให้เพียงพอต่อความต้องการของนักเรียน เช่น คอมพิวเตอร์ หนังสือ บอร์ดเกม ฯลฯการเลือกเกมให้เหมาะสมกับนักเรียน ต้องดูเนื้อหาของครูและทำออกแบบเกมหรือหาเกมที่สอดคล้องกับผู้เรียนและต้องคำนึกถึงความเหมาะสมกับนักเรียน เช่น บอร์ดเกม แอปพลิเคชั่น หรือหาข้อมูลตามแหล่งอ้างอิงต่าง ๆ การทดลอง เมื่อครูผู้สอนได้เกมมาแล้วต้องทดสอบกับตัวเองหรือเพื่อนครูด้วยกันและทำให้เกิดความสอดคล้องกับเนื้อหา เป็นการประยุกต์และต่อยอดของเกมการอ้างอิง เป็นการหาแหล่งข้อมูลสนับสนุนให้สื่อที่ใช้มีความน่าเชื่อถือและใช้ได้ผลมากที่สุด เช่น เว็บ Educade เป็นเว็บไซต์ที่รวบรวมทั้งวิดีโอและเนื้อหาต่าง ๆ ให้เลือกนำไปใช้ได้การนำไปใช้ เมื่อได้สื่อที่เหมาะสมและ ครูต้องเข้าใจหลักการใช้ สามารถอธิบายกติกาให้เข้าใจ ชัดเจน การสะท้อนคิด เป็นขั้นตอนสุดท้ายคือการนำผลจากการเล่นเกมมารีวิวโดยให้เด็กได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับสื่อที่ครูนำมาใช้ จะเป็นประโยชน์ต่อครูเป็นอย่างมาก เพราะจะได้นำไปปรับปรุงเพื่อให้เกมในครั้งต่อไปให้สนุกมากยิ่งขึ้น ภาพถ่ายโดย : จิรวัฒน์ (ผู้เขียน) เกมมีความสำคัญมากสำหรับเด็กถ้าครูมีการนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ที่สูงสุด จะทำให้เห็นอะไรหลาย ๆ อย่างที่ครูไม่เคยเห็น ครูต้องตระหนักและหันมาให้ความสำคัญต่อผู้เรียนให้มาก คำนึงถึงความต้องการของเขา ผมเชื่อเหลือเกินว่า จะทำให้เด็กเกิดการเรียนรู้อย่างแท้จริง