ภาคอีสานจะมีประเพณีและวัฒนธรรม “ฮีตสิบสอง” หรือประเพณี 12 เดือน ในแต่ละเดือนก็จะแตกต่างกันไป แล้วแต่ว่าหมู่บ้านไหนจะยึดถือประเพณีเดือนไหนเป็นประเพณีใหญ่และสำคัญที่สุดของหมู่บ้าน เป็นโอกาศดีที่ชาวบ้านจะได้มารวมตัวกันเพื่อทำบุญสร้างวัดสร้างโบสถ์สร้างศาลา เช่น งานบวช งานปิดทองฝังลูกนิมิต งานบุญผะเหวด เป็นต้น ซึ่งเมื่อชาวบ้านได้ทำการประชุมและลงมติกันแล้วว่าจะจัดงานบุญประจำปีขึ้น มีอีกสิ่งหนึ่งที่ขาดไม่ได้นั่นก็คือ มหรสพภายในงาน “หมอลำหมู่” ซึ่งวันนี้ผู้เขียนจะพาทุกท่านมารู้จักกับหมอลำหมู่กันครับ ว่ามีหน้าตาเป็นอย่างไรหมอลำเป็นศิลปะและวัฒนธรรมอันเก่าแก่ของชาวอีสาน หมอลำนั้นมีมากมายหลายประเภท อาทิเช่น หมอลำกลอน หมอลำซึ่ง หมอลำเพลิน หมอลำเรื่องต่อกลอน ซึ่งในวันนี้เราจะมารู้จักกับหมอลำเรื่องต่อกลอน หรือที่คนอีสานมักจะเรียกว่า “หมอลำหมู่” หมอลำหมู่เป็นหมอลำที่มีวงขนาดใหญ่เวทีกว้าง 30-40 เมตร มีความลึกหลายชั้น มีสมาชิกในวงมากกว่า 200 ชีวิต แบ่งออกเป็นแผนก ๆ ไปตามความถนัดของแต่ละคน เช่น คอนวอย แดนเซอร์ นักร้องหรือหมอลำ นักดนตรี ช่างไฟ เครื่องเสียง ทุกคนจะรู้หน้าที่ทำงานโดยที่ไม่ต้องมีใครมาสั่ง หมอลำหมู่ในแต่ละฤดูกาลจะออกทำการแสดงประมาณ 8-9 เดือน คือช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนมิถุนายนของแต่ละปี และจะหยุดพัก 3 เดือนช่วงหน้าฝนเพื่อซ่อมแซมอุปกรณ์การแสดงและทำการซ้อมการแสดงในฤดูกาลหน้า ซึ่งช่วงนี้พนักงานทุกคนจะไม่ได้เงินเดือนนะครับ เพราะหัวหน้าวงจะจ่ายเป็นรายวันเฉพาะวันที่ออกทำการแสดง การแสดงนั่นจะมีเกือบทุกค่ำคืนในวงใหญ่ ๆ และมีชื่อเสียง เช่น วงเสียงอีสาน วงสาวน้อยเพชรบ้านแพง วงหมอลำใจเกินร้อย วงระเบียบวาทะศิลป์ เป็นต้น โดยจะย้ายจากจังหวัดหนึ่งไปอีกจังหวัดหนึ่งไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะปิดฤดูกาล หมอลำหมู่จะเริ่มทำการแสดงตั้งแต่เวลา 21.00 น. ไปจนถึงรุ่งเช้า ทำการแสดงกันทั้งหมด 9 ชั่วโมง โดยจะเริ่มจากคอนเสิร์ตเพลงแล้วคั่นด้วยการแสดงของตลก ซึ่งเป็นช่วงที่ผู้คนชอบมาก ๆ พอตกดึกก็ทำการลำเรื่องต่อกลอน จะเป็นเรื่องราวนิทานเก่า ๆ เช่น เงาะป่า ขุนช้างขุนแผน ซึ่งช่วงนี้ศิลปินจะได้มาลัยจากแม่ยกค่อนข้างมาก บางคนอาจได้ถึงแสนบาทต่อคืนก็มีความนิยมหมอลำหมู่ในภาคอีสานนั้นถือว่าสูงมาก ผู้คนจะไปปูเสื่อรอตั้งแต่ช่วงหัวค่ำ นั่งรอกันหลายชั่วโมงกว่าการแสดงจะเริ่มขึ้น และจะอยู่ดูแบบทรหดอดทนกันจนเช้าเพื่อเป็นกำลังใจให้กับศิลปิน บางคนทนไม่ไหวก็จะนอนรอแล้วตื่นขึ้นมาชมต่อ ใครที่ยังไม่เคยมีโอกาสก็ลองหาโอกาสไปรับชมกันให้ได้สักครั้งนะครับ รับรอบจะติดใจเครดิตภาพโดยผู้เขียน “แอมมี่คุง”