ครอบครัวของฉันเป็นครอบครัวที่อยู่บนดอย ฐานะครอบครัวเราก็อยู่ในระดับปานกลาง ไม่ลำบากในเรื่องการหาของกิน เพราะที่บ้านของเราธรรมชาติยังสมบูรณ์ หาของกินมาเลี้ยงตัวเองและครอบครัวได้สบาย อะไรที่เราทำเอง ปลูกเองได้ เราก็จะทำเอง เพื่อที่เราจะได้ไม่เพิ่มภาระในการใช้เงินมาเลี้ยงครอบครัวเรา เพราะพ่อ หรือผู้นำของครอบครัวเราไม่ชอบการเป็นหนี้ ของกินหลักเลยที่เราทุกบ้าน ทุกครอบครัวต้องมี นั่นก็คือ ข้าว บ้านของเรา ปลูกข้าว ข้าวเจ้านะคะ หรือเรียกอีกอย่างคือ ข้าวเจ้าดอยนั่นเองค่ะข้าวเจ้าดอย ข้าวที่ครอบครัวเราจะปลูกกินเอง เพื่อเลี้ยงคนในครอบครัว หากเหลือเรากินไม่หมด ข้าวที่เหลือเรายังสามารถเอาไปเลี้ยงสัตว์ที่แม่เป็นคนเลี้ยงไว้ เช่น หมูดำ ไก่ ข้าวทุกเม็ดพ่อกับแม่จะสอนเราเสมอว่า อย่าเอาทิ้ง ถ้าเรากินไม่หมดก็ให้สัตว์กิน พ่อกับแม่กำลังจะสอนเราว่า ให้เราเห็นค่าของข้าวที่เราปลูก เพราะแต่ละขั้นตอนเราจะรู้ว่ากว่าเราจะได้ข้าวมาแต่ละเม็ด มันมีขั้นตอนหลายอย่าง เริ่มจากการหว่านต้นกล้า จากนั้นก็เตรียมนา ที่ที่เราจะปลูก พอต้นกล้าได้ช่วงอายุของมันแล้ว เราก็จะถอนมาปลูกลงในนาของเรา ที่เขาเรียกกันว่า การดำนานั่นเอง พอปลูกเสร็จแล้วก็จะเป็นช่วงที่เราต้องดูแลมัน ให้น้ำพอประมาณ ไม่น้อยไม่มาก แต่เมื่อปีที่แล้วเราประสบปัญหาภัยแล้ง เรามีน้ำเข้านาน้อยมาก พ่อต้องแก้ปัญหาโดยการสูบน้ำจากบ่อที่พ่อขุดไว้ใกล้ที่นา ช่วงนั้นลำบากจริง พ่อกับแม่ถึงขั้นเครียดกันเลยทีเดียวเพราะกลัวต้นข้าวจะตาย แต่ข้าวเราก็รอดมาจนได้ถึงฤดูการเก็บเกี่ยว บ้านของเรายังมีวิธีการช่วยเหลือกันระหว่างชาวบ้านนะ ถึงแม้เดี๋ยวนี้จะมีความเจริญเข้ามาในหมู่บ้านหลายอย่าง ในเรื่องการเก็บเกี่ยวผลผลิตเขาก็จะเวียนกันไปช่วยแต่ละคน ถ้าคนไหนไม่ได้มีที่ดินหรือที่นาสำหรับปลูกข้าวกินเอง เขาก็มาลงแรงช่วยเราในการเก็บเกี่ยวข้าว เพื่อแลกกับข้าวของเราไป ข้าวเจ้าหรือข้าวดอยที่เราปลูก เราได้พันธ์ุมาจากจังหวัดแม่ฮ่องสอน หรือจากญาติกันนี้แหละคะ พันธ์ุข้าวที่เราเอามา เวลาหุงกินจะมีกลิ่นหอม เม็ดข้าวจะขาวสะอาด เม็ดจะคล้ายๆ กับข้าวญี่ปุ่น แต่ข้าวพันธ์ุที่เราเอามามันจะไม่เหนียวเท่าข้าวญี่ปุ่น และเม็ดข้าวจะไม่ใหญ่เท่าข้าวญี่ปุ่นนะคะ ข้าวที่เราปลูกจะได้มาทุกปี ไม่มีปีไหนเลยที่เราไม่ได้ข้าวมาเอาไว้กิน จะเหลือทุกปีด้วยซ้ำ ข้าวที่เราปลูกกินเอง เราเน้นกินกันในครอบครัว ก็จะมีบ้างที่เขามาซื้อข้าวเราไป แม่ก็จะขายให้ราคาลิตรละ 20 บาท ถ้าเป็นถัง ก็ถังละ 400 บาท เราทำมาแบบนี้ตลอด เราเลยไม่ต้องใช้เงินในการซื้อข้าวเลย ลดค่าใช้จ่ายของเราไปอีกอย่างหนึ่ง เครดิตภาพทั้งหมดจาก : ผู้เขียน