เชื่อว่าหลายคนเคยผ่านประสบการณ์การเป็นริดสีดวงทวารมาก่อน แม้จะไม่ใช่โรคร้ายแรงถึงชีวิต แต่สร้างความเจ็บปวดทรมานให้กับผู้ป่วยเป็นอย่างมาก ถ้าใครอยากรู้ว่ามันทรมานอย่างไร ลองอ่านบทความนี้ดูนะคะ "ริดสีดวง : การมาเยือนที่ยาวนาน (และทรมานสุดใจ)" ผู้เขียนเล่าจากประสบการณ์ตรงที่เป็นริดสีดวงทวารมาเกือบเดือน ผู้เขียนเคยอ่านประสบการณ์ของผู้ป่วยบางคนที่มีอาการรุนแรงมากถึงขั้นต้องผ่าตัด แต่โชคดีที่ผู้เขียนมีอาการไม่รุนแรงมากนัก จึงรักษาด้วยการกินยาทั้งเพชรสังฆาตแบบแคปซูล และยาแก้อักเสบและแก้ปวดอื่น ๆ เพื่อให้บรรเทาอาการจนกระทั่งหายเป็นปกติ สำหรับใครที่ไม่รู้จักเพชรสังฆาตมาก่อน เพชรสังฆาตเป็นสมุนไพรที่มีลำต้นเป็นปล้อง คนสมัยก่อนปลูกไว้ตามบ้าน แต่เอามากินสด ๆ เลยไม่ได้ เพราะมีสารผลึกรูปเข็มที่ทำให้ระคายปากและคอ ต้องหั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ กินพร้อมกับกล้วยสุก หรือนำไปบดเป็นผงแห้งใส่แคบซูล โดยรับประทานครั้งละ 2 แคบซูล วันละ 4 ครั้ง ก่อนอาหารและก่อนนอน ซึ่งผู้เขียนกินเพชรสังฆาตแบบแคปซูลต่อเนื่องประมาณ 10-15 วัน อาการก็ค่อยทุเลาและหายดี เพชรสังฆาตถือเป็นสมุนไพรที่นิยมนำมารักษาอาการริดสีดวงทวารและได้ผลมากที่สุด ยืนยันโดยตัวผู้เขียนเองที่ใช้รักษาทุกครั้ง Source: Wikipedia Commons โดย Sreejithk2000 นอกจากเพชรสังฆาตแล้ว ยังมีสมุนไพรอีกหลายชนิดที่สามารถรักษาอาการริดสีดวงทวารได้ แต่ทั้งนี้ ผู้เขียนยังไม่เคยลองใช้สมุนไพรเหล่านี้เลย (จะพยายามไม่ให้มีโอกาสได้ใช้ เพราะจะระวังไม่ให้ตัวเองเป็นริดสีดวงทวารอีก) แต่สำหรับใครที่เป็นริดสีดวงทวารอยู่ และกำลังหาวิธีรักษาด้วยตนเอง ผู้เขียนขอแนะนำเพชรสังฆาต และสมุนไพรอื่น ๆ ดังต่อไปนี้ ว่านหางจระเข้ เป็นสมุนไพรอีกชนิดที่นอกจากช่วยรักษาโรคริดสีดวงทวารแล้ว ยังช่วยบรรเทาอาการปวดและคันจากริดสีดวงทวาร โดยใช้ว่านหางจระเข้เหน็บทวารหนักหลังอุจจาระ หลังอาบน้ำ หรือก่อนนอน ก่อนอื่นต้องทำความสะอาดทวารหนักให้แห้งและสะอาดก่อน จากนั้น นำว่านหางจระเข้มาปอกเปลือกส่วนนอกของใบออก แล้วเหลาส่วนปลายให้แหลมเล็กน้อยเพื่อเหน็บช่องทวารหนัก ก่อนเหน็บควรแช่ตู้เย็นเพื่อให้สอดได้ง่าย ทั้งนี้ ควรเหน็บว่านหางจระเข้วันละ 1-2 ครั้ง จนกว่าจะหายเป็นปกติ นับว่าเป็นยาเหน็บรักษาที่มีส่วนผสมจากธรรมชาติ ปราศจากสเตียรอยด์ซึ่งมีผลข้างเคียงทำให้ผิวบางลงและแสบได้ง่าย จึงเป็นตัวเลือกในการใช้รักษาได้ดีอีกทางหนึ่ง Source: Pixabay โดย WandererCreative อัคคีทวาร เป็นสมุนไพรที่มีชื่อบอกสรรพคุณอยู่แล้วว่าเกี่ยวกับทวาร ในตำราแพทย์พื้นบ้านบอกว่า สามารถใช้ได้หลายวิธี ได้แก่ การนำรากหรือต้นขนาด 1-2 ข้อนิ้ว ฝนกับน้ำปูนใสจนข้น แล้วทาที่ริดสีดวงทวารโดยตรง หรือนำใบที่ตากแห้งมาบดเป็นผง คลุกกับน้ำผึ้งรวง แล้วปั้นขนาดเท่าเม็ดพุทรา รับประทานครั้งละ 2-4 เม็ด ติดต่อกัน 7-10 วัน หรือนำใบที่ตากแห้งมาป่นเป็นผงโรยในถ่านไฟ และใช้ควันรมหัวริดสีดวงทวารเพื่อให้ยุบตัวลง เป็นวิธีการรักษาด้วยสมุนไพรที่ค่อนข้างยุ่งยากเล็กน้อย แต่ถ้าทำตามได้จะช่วยให้อาการริดสีดวงทวารดีขึ้นในเร็ววันแน่นอน Source: Wikipedia Commons โดย John Robert McPherson ครอบฟันสี หรือ ครอบจักรวาล เป็นสมุนไพรที่พบได้ในภาคกลางและภาคตะวันออก ถ้าเห็นโดยไม่รู้จักชื่อ ผู้เขียนคงคิดว่าดอกไม้สีเหลืองนี้สวยดี ไม่น่าเชื่อว่าต้นไม้ชนิดนี้แล้วมีสรรพคุณทางยารักษาอาการได้หลายชนิดรวมถึงริดสีดวงทวารด้วย โดยนำรากของต้นครอบฟันสีประมาณ 150 กรัม มาต้มเอาน้ำข้น ๆ ดื่มประมาณ 1 ถ้วยชา วันละ 1-3 ครั้ง ส่วนกากที่เหลือนำมาต้มและเอารมที่ทวารหนัก ให้พออุ่น ๆ สามารถทนได้ ทำวันละ 5-6 ครั้ง และเอาน้ำอุ่น ๆ ชะล้างแผลริดสีดวงทวารจนกระทั่งทุเลาและหายเป็นปกติ ตอนที่ผู้เขียนรักษาตัวก็ใช้วิธีแช่ก้นในน้ำอุ่นประมาณ 15-20 นาที แต่ไม่เคยผสมอะไรลงไปในน้ำเลย สำหรับใครที่รักษาด้วยการแช่น้ำอุ่นด้วย แนะนำว่าให้ทำควบคู่กันไปด้วยค่ะ Source: Flickr โดย Thangaraj Kumaravel สุดท้ายคือ หนานเฉาเหว่ย หรือ ป่าช้าเหงา เป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์เย็น มีสรรพคุณในการลดน้ำตาลในเลือดและความดันโลหิต แม้ว่าจะไม่ได้ช่วยรักษาโรคริดสีดวงทวารโดยตรง แต่สามารถบรรเทาอาการให้ดีขึ้นได้ โดยการรับประทานใบสด ๆ หากใบขนาดใหญ่ไม่เกินฝ่ามือ ให้รับประทานไม่เกินวันละ 1–3 ใบ หากใบใหญ่เท่าฝ่ามือให้รับประทานเพียง 1 ใบ โดยให้ประทานหนึ่งครั้ง แล้วเว้นระยะไปอีก 2-3 วันค่อยรับประทานใหม่ หรืออีกวิธีหนึ่ง คือ นำใบมาต้มกับน้ำดื่ม โดยเลือกใบขนาดฝ่ามือ 3 ใบมาต้มกับน้ำ 1 ลิตรไม่เกิน 5 นาทีให้พอเดือด และดื่มเพียงวันละ 1 แก้ว หลังตื่นนอน ผู้เขียนเองก็ได้รับคำแนะนำให้ใช้หนานเฉาเหว่ยในการรักษาริดสีดวงทวารเช่นกัน แต่ไม่ได้ทำอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากเห็นข้อมูลของผลข้างเคียง คือ ไม่ควรรับประทานหรือดื่มต่อเนื่อง เนื่องจากมีฤทธิ์เย็น อาจทำให้ความดันโลหิตต่ำได้ Source: Wikipedia Commons โดย MaziIwu อย่างไรก็ตาม สมุนไพรแต่ละชนิดย่อมมีผลข้างเคียงที่แตกต่างกันไป ผู้ที่ต้องการใช้สมุนไพรรักษาริดสีดวงทวาร ควรศึกษาสรรพคุณให้ละเอียดจากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือก่อนนำมาใช้ ถ้ามีอาการข้างเคียงหลังใช้สมุนไพร ให้หยุดและหาวิธีอื่นที่เหมาะสมแทน หากอาการไม่ดีขึ้น ควรไปพบแพทย์เพื่อรักษาด้วยวิธีที่ถูกต้องต่อไป ในช่วงที่เป็นริดสีดวง ผู้เขียนก็พยายามหาทุกวิถีทางในการรักษาให้หาย แต่ทุกแหล่งข้อมูลกล่าวตรงกันว่า ริดสีดวงทวารเป็นโรคที่เกิดจากพฤติกรรมของตัวบุคคลนั้น ๆ สมุนไพรช่วยรักษาโรคให้หายได้ก็จริง แต่ไม่ได้หายขาด ถ้ามีพฤติกรรมแบบเดิม ๆ อย่างผู้เขียนเองก็ใช้เพชรสังฆาตรักษาอาการจนหายดีทุกครั้ง แต่ก็กลับมาเป็นอีก เพราะยังไม่เลิกพฤติกรรมเสี่ยงต่อการเป็นริดสีดวงทวาร ดังนั้น วิธีการรักษาและป้องกันที่ดีที่สุดคือ การปรับพฤติกรรมของตนเองไม่ให้เสี่ยงต่อการเป็นริดสีดวงทวาร โดยเริ่มจากการรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง เพื่อป้องกันการท้องผูก ช่วยให้ขับถ่ายคล่องขึ้นโดยไม่ต้องใช้ยาระบาย หลีกเลี่ยงอาหารแสลงหรือรสจัด ที่ทำให้เกิดอาการท้องเสีย เข้าห้องน้ำทันทีเมื่อรู้สึกปวดอุจจาระ ไม่ควรนั่งขับถ่ายเป็นเวลานานหรือเบ่งอุจจาระแรงเกินไป รวมไปถึงพฤติกรรมอื่น ๆ ที่ส่งผลต่ออาการริดสีดวงทวาร ถ้าคุณยังไม่ปรับพฤติกรรม ริดสีดวงทวารจะกลับมาเยือน และสมุนไพรที่ว่าทั้งหมดนี้ จะไม่ใช่ทางเลือกที่ช่วยคุณได้อีกต่อไป ภาพปก : WikipediaCommons โดย Gió Đông และ Jeffdelonge