อาหารเหนือยอดนิยม ในช่วงสงกรานต์ ของกิ๋นลำวันปี๋ใหม่เมือง เข้าสู่ช่วงเทศกาลสงกรานต์ หลายๆ คน คงกำลังเตรียมตัวจัดตารางท่องเที่ยว และหลายๆ คน ที่ไปทำงานต่างบ้านต่างเมือง ก็คงเตรียมตัวกลับบ้านในช่วงเทศกาลสงกรานต์ พ่อแม่พี่น้องทางบ้านต้องจัดเตรียมข้าวปลาอาหารไว้ต้อนรับลูกหลานแน่นอน สำหรับสงกรานต์ของทางภาคเหนือ ซึ่งเราเรียกกันว่า ประเพณีปี๋ใหม่เมือง ลูกหลานที่ไปร่ำเรียน ทำงาน สร้างครอบครัว ต่างเมือง ต่างจังหวัด ก็ใช้ช่วงเทศกาลวันหยุดยาวนี้กลับมาเยี่ยมบ้านเยี่ยมพ่อแม่พี่น้องที่อยู่ทางนี้แทบทุกหลังคาเรือน การรวมตัวกันมีสิ่งหนึ่งที่กลายเป็นวัฒนธรรมที่ขาดไม่ได้เลยคือเรื่องอาหารการกิน วันนี้ จะพาเพื่อนๆ มาดูว่า อาหารเหนือยอดนิยม ในช่วงสงกรานต์ มัดรวม 6 ของกิ๋นลำวันปี๋ใหม่เมือง มีเมนูใดบ้าง ที่แทบทุกหลังคาเรือนต้องมี และคุณไม่ควรพลาดเมนูแรก "น้ำเงี้ยว""บ้านก็ยะน้ำเงี้ยว"ประโยคนี้จะได้ยินบ่อยมากในช่วงเทศกาลสงกรานต์ หมายถึง ที่บ้านก็ทำน้ำเงี้ยวเหมือนกัน ช่วงสงกรานต์หนีไม่พ้นเมนูง่ายๆ ที่แทบทุกบ้านทุกหลังคาเรือนต้องมี จนบางทีของขาดตลาดกันทีเดียว น้ำเงี้ยวเป็นเมนูที่ทำง่าย หาซื้อง่าย เป็นอาหารเหนือ อาหารท้องถิ่นที่ขึ้นชื่อ แทบทุกตลาดในภาคเหนือจะต้องมีน้ำพริกน้ำเงี้ยวขาย แถมเครื่องประกอบทำก็หาง่ายตามท้องตลาด ไม่ว่าจะเป็นเนื้อ เนื้อหมู ไก่ ลูกชิ้น มะเขือเทศ ดอกงิ้ว เลือดไก่-หมูอัดก้อน เวลากิน กินคู่กับขนมจีน เส้นก๋วยเตี๋ยว หรือเส้นหมี่ขาว เครื่องเคียง ก็ประกอบไปด้วย ผักดอง ต้นหอม-ผักชี กระเทียมเจียว เครื่องปรุง ก็มะนาว บางบ้านตั้งหม้อเคี่ยวน้ำเงี้ยวหม้อใหญ่ๆ กันแต่เช้า ให้ลูกให้หลานตักกินกันได้ทั้งวัน และเป็นเมนูที่นิยมทำมากในวันที่ 15 เมษายน โดยในวันนี้จะเป็นวันที่ลูกหลานหรือคนในชุมชน หลังกลับจากทำบุญที่วัดแล้ว จะเดินสายรดน้ำดำหัวสุมาคาราวะผู้เฒ่าผู้แก่ในชุมชน ในหมู่บ้าน ส่วนบ้านใดที่มีผู้เฒ่าผู้แก่ จะก็ตระเตรียมหาของกินไว้ให้คนที่มาเยี่ยมเยือน หนึ่งเมนูที่นิยมมาก คือน้ำเงี้ยว>>ส่วนประกอบและวิธีทำน้ำเงี้ยว โดย Nampla << เมนูที่ 2 ข้าวซอยมีน้ำเงี้ยว ก็ต้องมีข้าวซอย เมนูเส้นของทางเหนือที่เป็นที่นิยมในช่วงสงกรานต์เช่นกัน นอกจากเป็นเมนูประจำถิ่น ของคนเมืองเหนือเฮา ข้าวซอยยังเป็นเมนูที่ติดอันดับโลกมาแล้ว และก็ยังเป็นเมนูที่ทำง่ายไม่ยุ่งยาก หาซื้อของได้ตามตลาดในท้องถิ่นทั่วไปของภาคเหนือ น้ำข้าวซอยมีทั้งข้าวซอยไก่ ข้าวซอยหมู ข้าวซอยเนื้อ หรือลูกชิ้น ส่วนเส้น ก็เป็นเส้นข้าวซอยที่ซื้อสำเร็จ แล้วมาลวกน้ำร้อน บางบ้านก็จะซื้อเส้นหมี่เหลืองมาทอดกรอบ น้ำพริกข้าวซอยก็มีสำเร็จขาย เป็นหนึ่งเมนูที่ไม่ยุ่งยากคล้ายกับน้ำเงี้ยว สะดวก และง่ายต่อการเตรียมของ และทาน เหมาะทั้งทานกันในครอบครัว และใช้ต้อนรับแขกที่มาเยือน ส่วนเครื่องเคียงข้าวซอย ก็มีหอมแดง ผักดอง ต้นหอม-ผักชี เครื่องปรุง พริกคั่ว มะนาว >>ส่วนประกอบและวิธีทำข้าวซอย โดย Nampla<<เมนูที่ 3 ลาบจิ้นเมนูนิยมในคนเหนือ นิยมทั้งหญิงและชาย แต่ที่นิยมมากกว่าจะเป็นผู้ชาย คำพูดติดปากที่ได้ยิน "ป๊ะ!!กิ๋นลาบกั๋น" นอกจากวัฒนธรรมการกิน ความชื่นชอบ และชื่อที่คล้องจองมงคล จึงเป็นเมนูที่นิยมกันมาก ไม่ใช่เพียงแต่ช่วงสงกรานต์เท่านั้น ยังเป็นเมนูที่นิยมทำกันประจำลาบจิ้น ลาบ = สับละเอียด ,จิ้น = เนื้อ (วัว ควาย หมู)ลาบจิ้นของทางเหนือที่นิยมกันมากคือลาบจิ้นควาย วัว และหมู ตามลำดับ วิธีทำคือนำเนื้อที่ว่า มาลับละเอียด สับผสมเลือดสด ซอยเครื่องใน ผสมลงไป ปรุงด้วยเครื่องเทศต่างๆ ที่ทำออกมาเป็นน้ำพริกลาบ เดี่ยวนี้ด้วยความสะดวกรวดเร็ว มีน้ำพริกลาบที่ทำสำเร็จแล้ววางขายหาซื้อง่ายในทุกตลาด ราคาตั้งแต่ 5 บาท ขึ้นไป แต่บางบ้านก็ยังคงทำน้ำพริกลาบขึ้นมาเอง ขึ้นชื่อว่าลาบจิ้นของทางเหนือ วิธีทำส่วนประกอบส่วนผสม ก็แตกต่างกันบ้างเล็กน้อยตามพื้นที่ถิ่นที่อาศัย ลาบก็ยังมีลาบสด ลาบคั่วหมี่ ส่วนมากจะเป็นลาบหมูสด แต่ว่าเครื่องในต่างๆ ตะไคร้ใบมะกรูด ทอดแล้วคลุกผสมลงไป สงกรานต์ลูกหลานเจอหน้ากันนานๆ ที บ้างก็ลาบสู่กันกิน ปันโชคปันลาบแก่กัน ใครที่ไม่ชอบของดิบ ก็เอาไปคั่ว เป็นลาบคั่ว จะคั่วน้ำคั่วแห้งก็ตามแต่ที่นิยม>>วิธีทำลาบหมูสูตรเจียงฮาย จากคุณ manloso555<<เมนูที่ 4 แกงอ่อมจิ้นจิ้นลาบแกงอ่อม ของมันคู่กันแกงอ่อมจิ้น เมนูที่ขาดไม่ได้ของจาวเหนือ มีจิ้นลาบก็ต้องมีแกงอ่อม เป็นเมนูที่มักทำขึ้นมาคู่กัน แกงอ่อมจิ้นที่นิยมคงไม่พ้นเนื้อที่มาทำลาบ ได้แก่ ควาย วัว หมู แต่จะใช้เนื้อส่วนที่ต่างกัน ในช่วงวันสงกรานต์บางบ้านตั้งหม้อแกงอ่อมหม้อใหญ่เหมือนงานเทศกาลงานบุญยังมี เพราะตั้งกินเป็นอาหารหลัก และเป็นอาหารกินแกล้ม ไว้สังสรรค์ได้ ตั้งเตาถ่านอุ่นร้อนไว้ตลอดเวลา ยิ่งตั้งนาน รสชาติยิ่งดี ทั้งความหอมของเครื่องเทศ และความเปื่อยยุ่ยของเนื้อ กินกับข้าวเหนียว ข้าวสวยก็เข้ากัน ตักใส่ปากน้ำแกงร้อนๆ ความหอม ความเข้มข้น ช่างเข้ากันและคล่องคอ แกงอ่อมจิ้น มีทั้งแบบน้ำใน และน้ำข้น น้ำใสก็คือแกงใส่เครื่องแกงเคี่ยวตามปกติ ใส่น้ำเพี้ย แกงน้ำข้นก็คือแกงใส่เลือดสด ใส่น้ำเพี้ย หวานๆ มันๆ ขมนิดๆ รับรองความอร่อยจัดเต็ม เชื่อได้สงกรานต์นี้หลายบ้านต้องมีแน่นอน>>วิธีทำแกงอ่อมจิ้น สูตรทางเหนือ จากคุณ ใบมิ้นต์<< เมนูที่ 5 ห่อนึ่งอีกหนึ่งเมนูอาหารเหนือยอดนิยมในช่วงสงกรานต์ "ห่อนึ่ง" ที่นิยมคือ ทำเพื่อไปวัด และทำกินกันในบ้าน แต่จะเน้นไปวัดมากกว่า วันที่ 15 เมษายน ของทุกปี ทางเหนือจะมีประเพณีทำบุญตานขันข้าว สรงน้ำพระ ชาวบ้านนิยมทำอาหาร และขนมหวานเพื่อไปทำบุญถวายอุทิศส่วนกุศลไปให้ปู่ ย่า ตา ยาย ญาติ พี่ น้อง ที่ล่วงลับไปแล้ว ห่อนึ่ง เป็นเมนูที่นิยมทำกันมากและเราจะได้รับอานิสงค์จากการทำเพื่อไปวัดไว้กินกันเองในครอบครัว ห่อนึ่ง มีทั้งห่อนึ่งไก่ หมู ปลา เนื้อ แล้วแต่ความถนัดและความชอบ ที่เป็นที่นิยมกันมากคือห่อนึ่งไก่ ส่วนผักที่ใช้ทำห่อนึ่งก็เป็นผักทั่วไปหรือผักพื้นบ้านที่หาได้ในสวนของตัวเอง หรือหาซื้อได้ในตลาดที่จัดชุดไว้สำหรับทำแกงแค เราเรียกผักแกงแค ชุดละ 10 บาทขึ้นไป คั่วไก่กับน้ำพริกใส่ผัก ใส่ข้าวคั่ว ตักใส่ใบตองห่อให้เรียบร้อย นำไปนึ่ง เท่านี้ก็เรียบร้อย วัดครึ่งหนึ่ง คนบ้านครึ่งหนึ่ง ^_^>>วิธีทำห่อนึ่งไก่ โดย Nampla << เมนูที่ 6 แกงขนุนตัวตึงอาหารเหนือ และเมนูเด็ดของช่วงสงกรานต์ ทุกบ้านต้องได้ทาน ทุกบ้านต้องมี วันปากปี๋ ตามประเพณีปี๋ใหม่เมือง หรือสงกรานต์ล้านนา ถือเป็นวันเริ่มต้นปีใหม่ของชาวล้านนา ซึ่งเชื่อว่าหากได้กินแล้วจะหนุนนำชีวิตให้ก้าวหน้าเจริญรุ่งเรือง มีคนค้ำชูอุดหนุน ฉะนั้นวันปากปี๋ หรือวันเริ่มต้นปีใหม่ของชาวเหนือเรา วันที่ 16 เมษายน แต่ละบ้านจะหอมอบอวลไปด้วยกลิ่นแกงขนุน และเย้ายวนด้วยกลิ่นชะอม ต่อสู้ฟาดฟันกับกลิ่นแกงของเพื่อนบ้าน จนรวมเป็นพลังกลิ่นแห่งความมงคล นอกจากทำกินกันเองเพื่อเป็นสิริมงคลของคนในบ้าน ยังแบ่งปันไปยังบ้านหรือญาติพี่น้องที่มาเยี่ยมมาเยือนกันในวันนั้น แบ่งปันกันกิน แบ่งปันมงคล แกงขนุนเป็นแกงน้ำใสตามแบบฉบับของแกงเหนือ ประกอบไปด้วยลูกขนุนดิบที่คัดเลือกมาอย่างพอเหมาะ แกงกับหมูสามชั้น กระดูกหมู หรือแกงใส่ปลาทูเค็ม ผักประกอบไปด้วย มะเขือเทศ ผักแค (ใบชะพลู) และผักหละ (ชะอม) ต้นหอม-ผักชี กินกลับปลาทูเค็มทอดหรือย่าง แคปหมู คนเมืองแต้ๆ ต้องกินกับหอมแดง-หอมขาว (กระเทียม) สด ลำแต้ๆ จ้าว................>>วิธีทำแกงขนุน จากคุณ Khaomao<< นอกจากเมนูที่กล่าวมายังมี อาหารเหนือยอดนิยมในช่วงสงกรานต์ อีกหลากหลายเมนู ที่นิยมกินกัน ทั้งอาหารคาว หรือขนมหวาน ต่างๆ นี่เป็นเพียง 6 เมนู ยอดนิยม ที่ช่วงสงกรานต์ไม่ว่าจะไปบ้านใด บ้านนั้นจะต้องมี 1 ใน 6 เมนูนี้อย่างแน่ๆ เผลอๆ บางบ้านยังมีครบทั้ง 6 เมนู ของกิ๋นลำวันปี๋ใหม่เมือง เชื่อว่าหลายๆ ต้องเคยกินแน่นอนช่วงสงกรานต์ตามประเพณีวัฒนธรรมของทางเหนือ หรือประเพณีปี๋ใหม่เมือง ประเพณีที่ลูกหลานจะได้กลับบ้านกลับจอง อยู่พร้อมหน้าพร้อมตากัน ประเพณีครอบครัวแสดงความเคารพต่อบุพการีผู้สูงวัย ศิษย์แสดงความเคารพต่อครูบาอาจารย์ ผู้น้อยแสดงความเคารพต่อผู้ใหญ่ ผู้สูงวัยแสดงความเมตตาด้วยการให้พรแก่ลูกหลาน ประเพณีทำบุญแก่บรรพบุรุษผู้ล่วงลับ ส่งเสริมประเพณีวัฒนธรรมทำนุบำรุงศาสนา ล้วนเป็นเรื่องดีงามของจาวล้านนาเฮา...."สวัสดีปี๋ใหม่เมืองจ้าว".........................ภาพปกและภาพประกอบทั้งหมดโดยผู้เขียน Namplaขอบคุณบทความอาหารเหนือจากคุณ Manloso555 ,ใบมิ้นต์ ,Khaomao หิวใช่ไหม อยากหาของกินอร่อย ๆ ใช่หรือเปล่า ส่องร้านเด็ดร้านดังได้ที่ App TrueID โหลดฟรี !