หากพูดถึงการทำเหมืองแร่ หลายคนคงเห็นภาพการขุดแร่ทำลายระบบนิเวศมากมาย แต่แท้จริงแล้วปัจจุบันการทำเหมืองแร่สร้างคุณประโยชน์มากมาย ไม่ว่าจะเป็นกระแสเงินมหาศาล การจ้างงาน การสร้างระบบสาธารณูปโภค การฟื้นฟูพื้นที่สีเขียว และที่สำคัญ การทำเหมืองแร่ยังเป็นการพัฒนาบ้านเหมืองและคุณภาพชีวิต ด้วยหลักการทำเหมืองแบบใหม่ นั่นคือการทำเหมืองควบคู่ไปกับการพัฒนาที่ยั่งยืนWhat is smart city ? เมืองอัจฉริยะคือเมืองที่ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่ทันสมัยและชาญฉลาด เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของการให้บริการและการบริหารจัดการเมือง ลดค่าใช้จ่ายและการใช้ทรัพยากรของเมือง และประชากรMae Moh Smart city หรือ “แม่เมาะเมืองน่าอยู่” จังหวัดลำปางพร้อมแล้วที่จะก้าวสู่เมืองอัจฉริยะ โดยมีเป้าหมายเพื่อมุ่งเน้นการส่งเสริมและพัฒนาชุมชนในพื้นที่ให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ในระยะยาวและยั่งยืน หลังจากถ่านหินหมดลงและเหมืองแม่เมาะปิดตัวในปีพ.ศ. 2594 ทั้งด้านพลังงาน เศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม โครงการแม่เมาะเมืองน่าอยู่มีการเดินหน้าขับเคลื่อนโครงการอย่างต่อเนื่อง โดยมีการร่วมมือกันระหว่างการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย เหมืองแม่เมาะ ชุมชนอำเภอแม่เมาะ และหน่วยงานอื่นๆที่เกี่ยวข้อง ทำให้โครงการแม่เมาะเมืองน่าอยู่หรือ Maemoh smart city ได้รับคัดเลือกให้เป็น 1 ใน 5 เมืองอัจฉริยะของประเทศ เมื่อวันที่ 13 สิงหาคม 2564 3 SMARTSMaemoh smart city หรือ แม่เมาะเมืองน่าอยู่ มีแนวทางพัฒนา 3 ด้าน ได้แก่ด้านพลังงานอัจฉริยะ (Smart Energy) เหมืองแม่เมาะนั้นเป็นแหล่งถ่านหินลิกไนต์ ที่ถูกใช้เป็นเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ้าของโรงไฟฟ้าแม่เมาะ ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญหลักในภาคเหนือ แนวคิด พลังงานอัจฉริยะ (Smart Energy) จึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยการนำเอาเทคโนโลยีเข้ามาจัดการพลังงานอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน การส่งเสริม Eco Vehicles อย่าเต็มรูปแบบไว้บริการนักท่องเที่ยงในช่วงเทศกาลเพื่อช่วยลดปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) ในพื้นที่การติดตั้ง Solar Rooftop ในศูนย์ฝึกอบรมของทาง กฟผ. แม่เมาะ ทำให้มีการใช้พลังงานทดแทน มากกว่า 30% ของพื้นที่อาคารโครงการ Biomass Co-Firing เพื่อรับซื้อพืชชีวมวลจากวิสาหกิจชุมชนเเละเครือข่าย นำมาผลิตเป็นเม็ดชีวมวล (Biomass Pellet) สำหรับส่งไปเป็นเชื้อเพลิงผลิตไฟฟ้าให้กับโรงไฟฟ้า 2. ด้านพลังงานอัจฉริยะ (Smart Energy) “แม่เมาะแบรนด์” นวัตกรรมและงานวิจัยที่ทางกฟผ.ทำร่วมกันชุมชน โดยเข้าไปพัฒนาสินค้าหรือบริการและการตลาด ของสินค้าจากชุมชนแม่เมาะที่เป็นเอกลักษณ์ และผลิตภัณฑ์พลอยได้จากโรงไฟฟ้า และเหมืองแม่เมาะ สร้างมูลค่าพร้อมลดผลกระทบกับสิ่งแวดล้อม และเพิ่มรายได้ให้กับวิสาหกิจชุมชนท้องถิ่น นอกจากนี้ยังได้มีการส่งเสริมการท่องเที่ยว ด้วยการพัฒนาพื้นที่ในแม่เมาะให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวทั้งด้านธรรมชาติและสถานที่ท่องเที่ยวเชิงความรู้ เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวทุกเพศทุกวัย โดยมีเป้าหมายให้ดึงดูนักท่องเที่ยวมากกว่า 100,000 คนต่อปี ในปี 2565 โดยกิจจกรรมที่น่าสนใจที่จะจัดในเร็วๆนี้คือ “เทศกาลท่องเที่ยวแม่เมาะ ครั้งที่ 18 ” ที่จะถูกจัดขึ้นในวันที่ 12-13 และ 19-20 พฤศจิกายนนี้ ถือว่าเป็นหนึ่งกิจกรรมที่สนใจในหน้าหนาวที่จะถึงนี้เลย 3. ด้านสิ่งแวดล้อมอัจฉริยะ(Smart Environment) “เมืองที่มีสิ่งแวดล้อมที่ดีจะทำให้เมืองน่าอยู่ขึ้น” เป็นแนวคิดที่จะรักษาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน มีหมู่บ้านเข้าร่วมโครงการมากกว่า 30 % ในแม่เมาะ โดยมีการเพิ่มพื้นที่สีเขียว ปลูกต้นไม้ในพื้นที่ฟื้นฟูสภาพเหมืองหรือที่ทิ้งดิน สนับสนุนการจัดตั้งป่าชุมชน โดยมีมีพื้นที่ป่ามากกว่า 30,000 ไร่ และช่วยลดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) มากกว่า 100,000 ตันต่อปี นอกจากนี้แล้วยังมีการพัฒนาระบบประเมินปริมาณฝุ่นและคุณภาพอากาศ และ แอปพลิเคชัน “Lampang Hotspot” เพื่อช่วยลดปัญหาหมอกควันและไฟป่าที่มักเกิดขึ้นในช่วงฤดูหนาว และใช้ในการเฝ้าระวังไฟป่า เป็นประโยชน์แก่เจ้าหน้าที่ทีมดับไฟป่าแล้วยังช่วยประชาชนป้องกันการเกิดปัญหาทางด้านสุขภาพ พร้อมรับมือกับปัญหาฝุ่นควันได้อย่างทันท่วงที จากประสบการณ์ของผู้เขียนที่เคยได้ไปเยือนแม่เมาะ แม่เมาะในปัจจุบันถือว่าได้มีการพัฒนาจากครั้งที่เคยไปเมื่อตอนยังเด็กมาก ทั้งเรื่องการนำเทคโนโลยีเข้ามาจัดการพลังงานและการพัฒนาชุมชนให้ยั่งยืน ซึ่งหลาย ๆ พื้นที่ของแม่เมาะเกิดจากการอพยพคนจากพื้นที่เดิม ที่เคยตั้งหลักปักฐานอยู่ในบริเวณบ่อเหมือง มาตั้งเป็นชุมชนใหม่บริเวณรอบบ่อเหมือง ทำให้เมืองแม่เมาะยังคงความเป็นชุมชน มีชีวิตชีวา ไม่ได้ลบเลือนอัตลักษณ์และวัฒนธรรมเดิมของชุมชน ตลอดทั้งยังมีการฟื้นฟูธรรมชาติให้อุดมสมบูรณ์ และยังมีการสนับสนุนให้ชาวบ้านในแต่ละชุมชนรอบบริเวณบ่อเหมืองสามารถหาเลี้ยงชีพได้ด้วยตนเอง ช่วยให้เข้าถึงการศึกษา การขนส่ง และเทคโนโลยี เป็นแม่เมาะที่เห็นได้ชัดว่ากำลังจะก้าวเข้าสู่ smart city อย่างแท้จริง อยากสนับสนุนให้ผู้อ่านทุกคนได้ลองไปสัมผัสแม่เมาะแบบที่ผู้เขียนได้เคยไปสัมผัส แล้วจะได้รู้ว่าแม่เมาะเมืองน่าอยู่นั้นเป็นเรื่องจริง ขอบคุณรูปภาพจากรูปหน้าปก รูปที่ 1 รูปที่ 2 และ รูปที่ 4 จากผู้เขียน รูปที่ 3 โดย egat.co.th จาก การไฟฟ้าผลิตแห่งประเทศไทย7-11 Community ห้องลับเมาท์มอยของกินของใช้ในเซเว่น อะไรดีอะไรใหม่ ต้องรู้ ต้องคุย ต้องแชร์