ดอยขุนสถาน เป็นดอยที่ตั้งอยู่ในเขต ต.สันทะ อ.นาน้อย จ.น่าน เป็นอีกดอยหนึ่งที่มีชื่อเสียงเรื่องอากาศดีและภูมิทัศน์ที่สวยงาม โดยเฉพาะภูมิทัศน์ของถนนที่คดเคี้ยวตัดกับทิวเขาสลับซับซ้อนไกลสุดลูกหูลูกตา มีชุมชนชาวม้งตั้งถิ่นฐานอยู่ตลอดแนวเขา เป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติขุนสถานและสถานีวิจัยต้นน้ำขุนสถานซึ่งมีการทดลองปลูกนางพญาเสือโคร่งเพื่อเป็นร่มเงาให้ต้นกาแฟอีกด้วย ในระยะหลังมานี้ ดอยขุนสถานจึงเริ่มเป็นที่รู้จักมากขึ้นในฐานะเส้นทางชมดอกนางพญาเสือโคร่งบาน นอกเหนือจากเส้นทางดอยอินทนนท์ใน จ.เชียงใหม่ และเส้นทางดอยผาตั้งใน จ.เชียงราย เมื่อคุณขึ้นไปถึงขุนสถานแล้ว จะไม่พบโรงแรมหรือรีสอร์ท 3 ดาวขึ้นไปแน่นอน (อย่างน้อยก็ ณ ตอนนี้) แต่ถึงกระนั้นคุณจะสามารถหาที่พักที่มีที่นอนอุ่นนุ่ม ๆ เครื่องทำน้ำอุ่นพร้อมอาหารเช้าในราคาสมเหตุสมผลได้ไม่ยากนัก ในบทความนี้จะขอรีวิวที่พักเล็กน้อย ให้พอเห็นภาพรวมของที่พักบนดอย อุทยานแห่งชาติขุนสถาน : พื้นที่ของที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนสถานนั้น อยู่บนม่อนสูงและลาดชัน จึงมีพื้นที่สำหรับสิ่งปลูกสร้างไม่มากนัก แต่ถ้าคุณสามารถจองบ้านพัก หรือลานกางเตนท์บนนั้นได้ (ช่วงปลายธันวาคม-ต้นมกราคม เต็มเร็วมาก) ก็จะได้พบวิวงดงามแทบจะ 360 องศา สามารถนั่งชิลหน้าเตนท์ จิบกาแฟ ชมพระอาทิตย์ขึ้นยามเช้าได้เลยทีเดียว สามารถเข้าไปติดต่อได้ตามลิงค์ท้ายบทความ ช่วงสิ้นปี พื้นที่ของที่ทำการอุทยานจะแน่นขนัดไปด้วยนักท่องเที่ยวที่มาพักรับลมหนาว รอชมแสงแรกของปี แต่ทำใจไว้บ้างเพราะอาจจะเจอฝุ่นควันปกคลุมท้องฟ้าอันเนื่องมากจากการเผาป่าหรือเผาเศษวัสดุการเกษตรได้ ขอแจงไว้สักนิด...บนที่ทำการอุทยานฯ มีต้นนางพญาเสือโคร่งยังไม่มาก คุณจะพบเพียงประปรายระหว่างทางที่ขึ้นมายังอุทยานฯ หากต้องการชมดงนางพญาเสือโคร่ง ต้องถอยกลับลงไปที่สถานีวิจัยต้นน้ำขุนสถาน สถานีวิจัยต้นน้ำขุนสถาน : บริเวณนี้มีการทดลองปลูกต้นสน บ๊วย และปลูกนางพญาเสือโคร่งเพื่อเป็นร่มเงาให้ต้นกาแฟตามไหล่เขารอบสถานีวิจัยเป็นจำนวนมาก จึงถือเป็นจุดไฮไลท์ในการชมนางพญาเสือโคร่งบานเลยก็ว่าได้ เวลาที่แสงสว่างเหมาะสำหรับถ่ายภาพซากุระดอยสีชมพูตัดกับฟ้าสีครามคือช่วงหลัง 10 นาฬิกาโดยประมาณ แต่ต้องทำใจกับการจราจรที่ติดขัดตรงตีนม่อนด้วย หรือมิฉะนั้นควรมาในช่วง 7-9 นาฬิกา เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาดังกล่าว เก็บตะวันโฮล์มสเตย์ : ที่พักที่คุณสามารถล้อมวงหมูกระทะเคล้าวิวพระอาทิตย์ลับเหลี่ยมเขา แล้วตื่นขึ้นมาชมพระอาทิตย์ขึ้นจากดาดฟ้าของบ้านได้ รูปแบบที่พักให้อารมณ์เหมือนมาแวะนอนบ้านญาติ อยากได้อะไรให้ถาม ถ้าต้องการให้ตั้งอาหารให้นัดแนะได้ว่าจะรับเวลาไหน ตรงมุมไหนของบ้านได้ ที่นี่ต้องยอมรับเลยว่า เจ้าของและผู้ดูแล อัธยาศัยดีทุกคน สามารถเข้าไปติดต่อได้ตามลิงค์ท้ายบทความ นอกจากนี้ชั้นล่างของบ้านยังเป็นร้านชำขนาดย่อม มีสินค้าจิปาถะ ผลิตผลทางการเกษตรของคนในท้องถิ่นขาย เช่น ผักสวนครัว สตรอเบอร์รี่ เมลอน องุ่น เป็นต้น ที่แห่งเดียวกันนี้รับทำอาหารตามสั่งและหมูกระทะด้วย และร้านยังปิดค่อนข้างดึกพอให้คนมาช้าอุ่นใจได้บ้าง ขุนสถาน ฟาร์ม & เฮาส์ : เป็นที่พักกลางสวนเกษตรแบบผสมผสาน มีทั้งที่พักเป็นบ้านหลังย่อมและลานกางเตนท์ มีร้านขายสินค้าของฟาร์ม ขายกาแฟและจุดถ่ายภาพตั้งอยู่ริมถนนก่อนถึงที่ทำการอุทยานฯ โดยสองฝั่งถนนมีดงนางพญาเสือโคร่งให้แวะถ่ายภาพได้ หรือจะเดินลงไปชมสวนและเก็บองุ่นในโรงเรือนก็เป็นกิจกรรมที่น่าสนใจไม่น้อย การเดินทาง การเดินทางที่สะดวกที่สุดที่จะขึ้นไปยังดอยขุนสถาน คือ รถยนต์ (ควรเป็นรถที่กำลังขับเคลื่อนสูงด้วย) พร้อมด้วยคนขับที่ชำนาญการขับรถบนทางชันคดเคี้ยว มิเช่นนั้นอาจต้องเจอประสบการณ์เบรกพัง คลัชไหม้กันได้ นอกจากนี้สิ่งที่คุณควรตระหนักในการเดินทางโดยรถส่วนตัวคือ 1. เติมน้ำมันให้เต็มถัง...เพราะทั้งหมู่บ้านมีปั๊มหลอดอยู่แห่งเดียวและปิดตอนเย็น 2. เพื่อความปลอดภัยควรไปถึงปากทางแยกจากทางหลวงหมายเลข 101 ถนนยันตรกิจโกศล (เขต อ.ร้องกวาง จ.แพร่) เข้าไปยังทางหลวงหมายเลข 1216 ซึ่งเป็นเส้นทางสู่ดอยขุนสถาน ประมาณไม่เกิน 17.00 น. เพราะเส้นทางระหว่างนั้นจะมืดลงอย่างรวดเร็ว และไม่มีไฟถนนสองข้างทางอีกด้วย 3. ถ้าไปถึงช่วงเย็น ตระเตรียมเสบียงให้พร้อม เนื่องจากมีร้านค้าไม่มากนักที่เปิดถึงดึก หรือคุณอาจจะโทรสอบถามที่พักให้ช่วยเตรียมมื้อเย็นให้ก็ย่อมได้ Link : ชมวิว กาแฟ ที่พัก ลานกางเตนท์ > อุทยานแห่งชาติขุนสถาน https://www.facebook.com/KhunSathanNationalParkThailand/ : ที่พัก ร้านชำ หมูกระทะ ชมวิวพระอาทิตย์ขึ้น ชมวิวพระอาทิตย์ตก > เก็บตะวันโฮมสเตย์ https://www.facebook.com/Noobee36/ : ชมนางพญาเสือโคร่ง ที่พัก ลานกางเตนท์ กาแฟ เที่ยวฟาร์ม > ขุนสถาน ฟาร์ม & เฮาส์ https://www.facebook.com/saenyang.ti/