พระราชกรณียกิจที่ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงปฏิบัตินั้นมีมากมายสุดคณานับ และ 1 ในพระราชกรณียกิจที่เหล่าพสกนิกรรู้จักกันเป็นอย่างดีก็คือ มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ที่ทรงก่อตั้งขึ้น เมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2519 เพื่อช่วยเหลือราษฎรที่ยากไร้ในชนบท ด้วยการส่งเสริมอาชีพอื่นเพื่อให้มีรายได้เพิ่มขึ้น โดยมีการดำเนินงานนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาจวบจนปัจจุบัน ด้วยพระบารมีของพระองค์ท่าน ทำให้มูลนิธิมีศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพกระจายอยู่ทั่วทุกภาค และมีโครงการส่งเสริมศิลปาชีพในหลายจังหวัดทั่วประเทศ และ ศูนย์ศิลปาชีพบ้านเนินธัมมัง ที่จังหวัดนครศรีธรรมราชก็เป็นหนึ่งในจำนวนนั้น ศาลาศิลปาชีพบ้านเนินธัมมัง อาคารศูนย์หลังใหม่วันนี้ผู้เขียนขอนำท่านผู้อ่านมาชม แหล่งเรียนรู้ ศูนย์ศิลปาชีพบ้านเนินธัมมัง ตั้งอยู่ที่ ศาลาศิลปาชีพบ้านเนินธัมมัง หมู่ที่ 5 ตำบล แม่เจ้าอยู่หัว อำเภอ เชียรใหญ่ จังหวัด นครศรีธรรมราช การเดินทางการเริ่มต้นจากตัวเมืองนครศรีธรรมราช โดยทางรถยนต์ไปตามทาง หลวงแผ่นดินสายเพชรเกษม ( ทางหลวง หมายเลข 408 นครศรีธรรมราช-สงขลา ) ผ่านอำเภอเฉลิมพระเกียรติเข้าสู่อำเภอเชียรใหญ่ถึง สี่แยกบ่อล้อ ระยะทาง 35 กิโลเมตร แล้วเลี้ยวขวาไปสู่ ถนนหมายเลข 4151 (ถนนไปอำเภอชะอวด) อีก 3 กิโลเมตร หลังจากนั้นให้เลี้ยวซ้ายเข้าสู่ ถนนหมายเลข 4021 (ถนนไปตำบลเม่เจ้าอยู่หัว) อีก 10 กิโลเมตรก็จะเห็น อาคารศิลปาชีพบ้านเนินธัมมัง อยู่ทางขวามือเลี้ยวรถไปจอดบริเวณลานจอดรถด้านหน้าของศาลาศิลปาชีพบ้านเนินธัมมัง ซึ่งมีพื้นที่กว้างขวาง ศาลาศิลปาชีพเป็นอาคารขนาดใหญ่ 2 ชั้น สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2542 เพื่อทดแทนอาคาร ศูนย์ศิลปาชีพหลังเก่า ที่สร้างด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ใน สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในปี พ.ศ. 2537 ซึ่งตั้งอยู่ด้านขวามือของอาคารหลังใหม่ ปัจจุบันอาคารหลังเก่าใช้เป็นสถานที่ปฏิบัติงานของกลุ่มแม่บ้านเพื่อแปรรูปผลิตภัณฑ์จากกระจูด สมาชิกกลุ่มแม่บ้านกำลังทอผ้าอย่างขะมักเขม้น ทอเสร็จพับเก็บไว้อย่างดีประวัติของศูนยศิลปาชีพบ้านเนินธัมมังแห่งนี้ จัดตั้งขึ้นโดย มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในคราว สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จเยี่ยมราษฎรในพื้นที่บ้านเนินธัมมัง เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2536 หลังทรงรับทราบถึงปัญหาความเดือดร้อนของชาวบ้านว่า ผลผลิตการทำนาได้รับผลน้อย ผู้นำครอบครัวต้องออกไปรับจ้างทำงานในที่ต่างถิ่น จึงมีพระดำริให้ มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ จัดตั้งศูนย์ศิลปาชีพขึ้น เพื่อส่งเสริมให้แม่บ้านได้รวมกลุ่มสมาชิกทอผ้าขึ้น ผ้าที่ทอนั้นใช้ผ้าฝ้ายที่ทางกองศิลปาชีพจัดส่งมาให้ เมื่อทอเสร็จเรียบร้อยก็รวบรวมส่งให้กับกองศิลปาชีพนำไปจำหน่าย เป็นการสร้างรายได้ให้แก่สมาชิกไม่ต้องไปทำงานต่างถิ่นเหมือนเมื่อก่อน นอกเหนือจากการการทอผ้าแล้ว สมาชิกยังมีการทำผลิตภัณฑ์จากกระจูด ถักโครเชต์ การปักผ้าด้วยมือ เป็นลวดลายต่าง ๆ ที่สื่อถึงวัฒนธรรมไทยเป็นการเพิ่มมูลค่าให้สินค้าอีกด้วย ผู้เขียนได้เข้าไปชมในตัวอาคารชั้นล่าง เห็นกลุ่มสมาชิกกำลังทอผ้าด้วย กี่กระตุก กันอย่างขะมักเขม้น เสียง กี่ทอผ้า ดังกระทบกันเป็นจังหวะ ตอนที่สองเท้าย่ำไม้เหยียบหูกเพื่อเปลี่ยนสีและลายผ้าตามที่ต้องการ มือซ้ายก็จับฟืมตบด้ายเส้นต่อไปให้เรียงสวย ส่วนมือขวาก็ดึงสายกระตุกอย่างพร้อมเพรียงดูแล้วเพลิน ผลิตภัณฑ์จากกระจูดที่ศูนย์ศิลปาชีพบ้านเนินธัมมังเมื่ออุดหนุนสินค้าผ้าทอจำนวนหนึ่งแล้ว ผู้เขียนก็เดินลงจากอาคารศิลปาชีพไปชมการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากกระจูดที่ อาคารศูนย์หลังเ่ก่า ก็เห็นกลุ่มแม่บ้านกำลังสานกระจูดอย่างทะมัดทะแมงแสดงออกถึงความชำนาญเป็นอย่างยิ่ง กระจูด หรือ จูด นั้นเป็นพันธุ์ไม้จำพวก กก ลำต้นกลม สูงประมาณ 1 - 2 เมตร ออกดอกเป็นกระจุกแน่นคล้ายดอกกระเทียม ชอบขึ้นในพื้นที่น้ำขังที่เรียกว่า พรุ เมื่อนำต้นกระจูดไปตากแดดจนแห้งสนิท สามารถนำมาผลิตงานจักสานได้เป็นอย่างดี เ่ช่น สานเสื่อ (ภาคใต้เรียก สาด ) คือ เสื่อกระจูด หรือ สาดกระจูด ในศูนย์ศิลปาชีพแห่งนี้ กลุ่มแม่บ้านนำ กระจูด มาสานเป็นผลิตภัณฑ์หลายอย่าง เช่น กระเป๋าเครื่องใช้ต่าง ๆ ผลิตภัณฑ์เหล่านี้จะนำไปจำหน่ายเป็นสินค้า OTOP เป็นของดีประจำชุมชน ก่อนกลับวันนี้ผู้เขียนได้เลือกซื้อกระเปาสวย ๆ 2 ใบไปฝากแม่บ้านด้วยศูนย์ศิลปาชีพบ้านเนินธัมมัง เป็น แหล่งเรียนรู้ในชุมชน ที่น่าสนใจยิ่ง โดยทางศูนย์ได้เปิดสอนงานฝีมือให้แก่บุคคลที่สนใจ ทั้งชาวบ้านและนักเรียน นักศึกษา ได้ฝึกอาชีพโดยไม่มีค่าใช้จ่ายใด ๆ โดยกลุ่มสมาชิกแม่บ้านได้ถ่ายทอดความรู้ เป็นการขยายกลุ่มศิลปาชีพให้เติบโตยิ่ง ๆ ขึ้นไป ถ้าท่านผู้อ่านสนใจสามารถมาศึกษาดูงานได้ที่ ศูนย์ศิลปาชีพบ้านเนินธัมมัง หมู่ 5 ตำบลแม่เจ้าอยู่หัว อำเภอเชียรใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช เปิดทำการทุกวันในเวลา 08.00-17.00 นาฬิกาครับ ภาพประกอบทั้งหมดโดยผู้เขียน