เครดิตภาพปก paola-chaaya-unsplash.com "โรคซึมเศร้า" โรคยอดฮิต ปัจจุบันนี้มีข่าวคนฆ่าตัวตายเพราะโรคนี้กันมาก ฟังชื่อดูเหมือนว่ามันจะไม่อันตราย แต่ถ้าไม่เป็นจะไม่รู้ว่ามันอันตรายแค่ไหน มีอยู่ช่วงหนึ่งที่คำว่าโรคซึมเศร้าเป็นเรื่องเท่ ถ้าใครพูดถึง มีบางคนที่บอกคนอื่นว่าตัวเองเป็นซึมเศร้าเพราะรู้สึกว่าโรคนี้มันเป็นภาวะของคนยุคนี้ แต่คนที่พูดมักไม่ได้เป็นจริง หรือเป็นแต่ไม่ใช่โรค อาจจะเป็นแค่เครียด เพราะมีอาการคล้ายกัน เครียดและเศร้า และสำหรับบางคนที่ทำหน้าดูถูกเมื่อใครบอกว่าเป็นโรคนี้ บางคนดูแคลนว่าแค่ซึมและเศร้า มันจะมีอะไรมากมาย ก็เลยไม่ได้สนใจ กว่าจะรู้ ก็สายไปแล้ว ไม่ต้องพูดถึงอาการของมันก็แล้วกัน เพราะอาจจะเกิดอุปาทานรู้สึกว่าตัวเองเป็นโรคนี้เข้าไปแล้ว และเอกสารของจิตแพทย์และหน่วยงานทางด้านสุขภาพจิตน่าจะมีบอกไว้แล้ว สิ่งที่จะพูดนี้เป็นเรื่องที่ประสบมาจริงๆและบอกเล่ากันแบบง่ายๆ บ้านๆ ไม่อิงวิชาการ ถ้าแพทย์บอกว่าไม่ถูก ก็จะเถียงว่าผมเป็นมาจริงๆ เป็นด้วยตัวเอง เครดิตภาพ camila-quintero-unsplash.com โรคซึมเศร้าเหมือนคนถูกผีเข้า เหมือนถูกของ อธิบายให้ดีหน่อยคือว่าองค์ลง คุณยังไม่เป็นโรคซึมเศร้าถ้ายังไม่มีอาการเหมือนองค์ลง มันเป็นแบบไหน คืออาการเหมือนมีองค์เข้าประทับในวูบเดียว เช่นพูดคุยหัวเราะสนุกกับเพื่อนแล้วจู่ๆ ก็วูบ คือชอร์ต เกิดอาการไม่อยากพูดคุยต่อ หายใจไม่สะดวก อยากนอน อยากนั่งเฉยๆ เหมือนคุยๆ กันแล้วหัวข้อสนทนาเปลี่ยนปุบปับไปถึงเรื่องแฟนเก่าที่ทิ้งไป จู่ๆ คุณก็ไม่อยากพูดถึง เหมือนชื่อแฟนเก่าเป็นกับดัก เป็นยาสั่งที่ถูกวางในอาหาร เป็นรหัสลับ แต่ในกรณีนี้มันแทบไม่มีอะไรให้เรารู้เลยว่าสิ่งไหนที่เป็นรหัส อาจจะพอนั่งใคร่ครวญดูได้บ้าง แล้วก็พอจับสังเกตได้บ้าง เช่นว่า คำบางคำ เรื่องบางเรื่อง ภาพบางภาพ พระอาทิตย์ตก ต้นไม้ แมว หมา สิ่งของ แต่ส่วนมากก็ไม่รู้ชัด นั่นเพราะคนเป็นโรคนี้ไม่ได้สังเกตอาการตัวเอง เครดิตภาพ daria-nepriakhina-unsplash.com อาการถูกของนี้จะนำไปสู่อะไรอื่นอีก มันก็จะพาไปสู่ถนนที่พุ่งหาหุบเหว แปลว่า อาการมันเกิดจากเคมีในสมองซึ่งเราไม่สามารถควบคุมได้ เหมือนตอนที่เราโมโหจนยั้งใจยั้งอารมณ์ไม่ได้ เหมือนอาการกลัวเครื่องบิน หรือกลัวอะไรแปลกๆ ไร้สาระ เช่นกลัวรูพรุน ต่อให้ใครมาบอกว่าอย่ากลัว และเราเองก็รู้ดีว่าไม่เห็นมีอะไรน่ากลัว แต่เราก็ห้ามความกลัวนั้นไม่ได้ ต่อให้คุณรู้ตัวอยู่ว่าคุณเศร้า หดหู่ แต่ก็ไม่มีทางบังคับใจให้พูดหรือยิ้มได้ ไม่สามารถบังคับตัวเองให้หลุดจากภาวะนั้น อุปมาว่าจังหวะนั้นเหมือนคุณขับรถลงเขา ซึ่งเบื้องหน้าคือหน้าผา ถนนมีเส้นเดียวซึ่งคุณไม่สามารเหยียบเบรกได้ เพราะเบรกแตกหรือรถรุ่นนี้ไม่มีเบรก คุณได้แต่นั่งรอให้รถไปถึงหุบเหว แต่ใครจะรู้ คุณอาจกำลังนั่งยิ้ม รอให้มันมาถึง นั่นแหละที่อันตราย เครดิตภาพ kyle-glenn-unsplash.com แต่อาการนี้ก็หายไปเหมือนผีถูกไล่ ใช่แล้ว มันมาแบบไหนก็ไปแบบนั้น ถ้าคุณหม่นเศร้าตอนเย็นๆ พระอาทิตย์ใกล้ตก คุณไม่มีความหิว แต่คุณต้องฝืนเพราะจะได้กินยา แล้วคุณก็เข้านอน อันเป็นพื้นที่ปลอดภัยของคุณ สักสองสามชั่วโมงผีร้ายก็ออก เหมือนผีออกจริงๆ คุณจะลุกขึ้นหาของกิน เพราะเป็นแบบนี้ บางครั้งโรคนี้ก็ถูกมองว่าเป็นเรื่องลึกลับ ผู้ป่วยบ้านๆไม่มีใครพุ่งไปหาหมออยู่แล้ว เพราะจะถูกตราหน้าว่าบ้า คุณไม่อยากเป็นคนบ้า คุณต้องหาสาเหตุอื่น และการวินิจฉัยด้วยวิธีอื่นมีแต่พึ่งหมอไสยศาสตร์ ซึ่งคุณจะกลับบ้านพร้อมน้ำมนตร์ เครดิตภาพ ben-white-unsplash.com จะคิดว่าคุณถูกผีเข้าก็ได้ แต่ถึงคุณจะถูกมองว่าผีเข้าก็ให้เชื่อเอาไว้ เพราะคนเป็นโรคนี้มันมีอาการคล้ายถูกปลดปล่อยออกจากสิ่งต่างๆ หมายถึงว่า สิ่งที่เคยชอบก็ไม่ชอบ สิ่งที่เคยหวังก็จะไม่หวัง คนที่สนุกกับการทำงานเพราะมีเป้าหมายจะเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ก็จะมีความคิดว่าจะทำไปทำไม เพราะงั้นคุณก็จะรู้สึกเหมือนถูกปล่อยลอยคอกลางทะเล คุณไม่รู้ว่าคุณป่วยเป็นอะไร ยิ่งหาก็ยิ่งไม่เจอ คุณจะยิ่งคว้าง การที่คุณเชื่อว่าคุณถูกผีเข้ามันทำให้คุณเกาะกุมเข้ากับอะไรสักอย่าง แปลว่าคุณมีความเชื่อมั่นกับอะไรสักอย่างแล้ว ซึ่งแปลอีกอย่างว่าคุณยอมรับว่าตัวเองป่วย และคุณจะหาทางรักษา หรือพูดอีกอย่างว่า คุณไม่ได้อยากปล่อยตัวไปกับรถจนตกเหว เครดิตภาพ ian-espinosa-unsplash.com หมออาจจะรักษาด้วยยา หรือคุณจะรักษาด้วยน้ำมนตร์ก็ไม่เป็นไร นั่นเป็นสัญญาณแรกว่าคุณยังอยากมีชีวิต ทำไมมันสำคัญ เพราะโรคนี้มันอันตรายตรงที่มันพาคุณไปจบชีวิตด้วยมือของคุณ เหมือนคุณเห็นว่ารถพุ่งลงเหว แต่คุณไม่คิดจะทำอะไร นอกจากปล่อยตัวไป เพราะคุณว่ายอยู่กลางทะเล เพราะคุณไม่รู้ว่าจะอยู่ต่อไปทำไม นั่นเป็นจุดที่ร้ายแรงแล้วนะ ตอนนั้น คุณเชื่อไปแล้วว่าถนนเส้นนั้นพาไปสู่เหว และที่ก้นเหวนั้นคุณจะพบอะไรบางอย่าง เครดิตภาพ grant-ritchie-unsplash.com ใกล้ๆเหวจะมีทางเลี้ยว ถนนมันมุ่งไปหาเหวและรถคันนี้ไม่มีเบรกก็จริง แต่มันมีพวงมาลัย ให้คุณมองไปทางซ้าย มันจะมีถนนเล็กๆ แยกออกไป ถนนนำไปข้างล่างเหมือนกัน ไปสู่ก้นเหวเหมือนกัน แต่มันจะช้ากว่าตกหน้าผา และคุณยังหายใจอยู่ เลี้ยวไปที่ถนนตรงนั้นแหละ แต่ก่อนที่จะไปถึงจุดนั้นนะ ถ้าคุณรู้สึกว่าคุณเหมือนถูกผีเข้าแล้ว คุณก็พยายามบอกเพื่อนให้รู้บ้าง และก่อนที่จะสายไป เวลาที่ผีออก ให้คุณจดอาการที่เป็นเอาไว้ เวลาที่คุณไม่ได้เป็น (ตอนนี้คุณยังไม่ได้เป็นตลอดเวลา)ให้คุณจดเอาไว้หน่อย ไว้อ่านตอนที่มันเป็น จดอะไรก็ได้ ที่จะเป็นคำเตือนตัวเอง และอาจต้องหาทางช่วยตัวเองให้พ้นจากอาการนั้นก่อน ถ้ายังไม่อยากพบหมอ หรือพบหมอแล้วก็อาจจะต้องช่วยตัวเองด้วย (แต่หมอคงแนะนำคุณในที่สุด) เท่าที่คิดได้การตั้งความหวังเล็กๆ น้อยๆ นั้นช่วยได้ การเปลี่ยนแปลงตัวเองเล็กน้อย เช่นเปลี่ยนทรงผม เปลี่ยนวิธีแต่งตัว พยายามคิดหาวิธีที่จะมีความสุข วิธีง่ายๆ และอย่าวางแผนอะไรในระยะยาว คิดแผนระยะสั้นที่สำเร็จได้เร็ว สำหรับผม พยายามเขียนเล่าเพื่อบอกตัวเองเอาไว้ และบอกคนอื่นด้วย หากมีใครมาเจอ คุณต้องไม่ตกลงไปในเหวโง่ๆ นั้น และผีตัวนั้นต้องไปหาที่สิงสถิตที่อื่น คุณรักตัวเอง รักโลกใบนี้ และมีคุณค่ากับโลกใบนี้มากมาย เราทุกคนรักคุณ *โรคซึมเศร้า (Depression) โรคซึมเศร้าเป็นโรคทางจิตเวช สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย โรคนี้มักมาจากมรสุมชีวิตและการสูญเสีย มีอาการคล้ายที่เห็นใกล้เคียงกับอาการเศร้าหรือเสียใจทั่วไป