ฮาโหลว.......... ซาเนียมาแล้วจ้า เมื่อปีที่แล้ว ซาเนียได้มีโอกาสไปเยี่ยมชม ศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราช พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหาร วันนี้ซาเนียอยากจะมาบอกเล่าแนะนำแหล่งเรียนรู้ที่ซาเนียพานักเรียนไปให้ทุกคนได้รู้จักกันค่ะ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหาร ตั้งอยู่ที่ ตำบลละหาร อำเภอยี่งอ จังหวัดนราธิวาส สถานที่หาง่าย เดินทางสะดวกเพราะอยู่ติดถนนใหญ่เลยค่ะ ก่อตั้งเมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2552 ตอนนี้ก็ผ่านมาประมาณ 10 กว่าปีแล้วนะคะ โดยนายรัศมินทร์ นิติธรรม มีแนวคิดเพื่ออนุรักษ์ และสืบสานวัฒนธรรมท้องถิ่นให้คงอยู่ นำเอาเอกลักษณ์หรือศิลปะดั้งเดิมทางด้านภูมิปัญญามาประยุกต์เป็นผลิตภัณฑ์ที่ร่วมสมัย สู่การเป็นเศรษฐกิจสร้างสรรค์ เพื่อสร้างรายได้ สร้างอาชีพให้ชุมชนอย่างยั่งยืน โดยใช้ชื่อ " ขุนละหาร " เป็นแบรนด์ เนื่องจากเป็นชื่อพระราชทานสมัยรัชกาลที่ 5 และเพื่อเป็นเกียรติแก่ผู้ก่อตั้งหมู่บ้าน แค่อ่านประวัติก็อยากรู้แล้วใช่ไหมคะ ว่าพิพิธภัณฑ์ที่นี่มีอะไรให้เราได้เรียนรู้และรู้จักนราธิวาสเพิ่มขึ้น ซึ่งจะครอบคลุมเกี่ยวกับ วิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณี ภูมิปัญญา และศาสนา ว่าแล้วก็อย่ารีรอ เราไปเช็คอินด้วยกันนะคะภายใน พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหาร จะจัดเก็บรวบรวมศิลปะวัตถุหลากหลายประเภท ทั้งเครื่องมือเครื่องใช้ท้องถิ่นและของชนชั้นปกครอง ไม่ว่าจะเป็นของใช้ในชีวิตประจำวัน เครื่องมือประกอบอาชีพ และอุปกรณ์การแสดงนาฏศิลป์ ซึ่งจัดแสดงเป็นห้อง ๆ บนบ้านไทยสมัยโบราณ เรียงลำดับตั้งแต่ประตูทางเข้าจนถึงบันไดทางออก ดังนี้ ห้องภูมิหลัง ห้องนี้จะจัดแสดงเครื่องมือเครื่องใช้ ที่เป็นเครื่องปั้นดินเผาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ สมัยลังกาสุกะ ซึ่งเป็นไฮไลท์ที่น่าสนใจและสำคัญมากที่สุดของที่พิธภัณฑ์แห่งนี้ บางชิ้นก็สามารถหาดูได้ยากมาก ๆ เลยค่ะห้องเครื่องใช้ไม้สอย เนื่องจากจังหวัดนราธิวาส เป็นชุมชนที่นับถือศาสนาอิสลามซะส่วนใหญ่ จึงจัดแสดงเครื่องใช้ไม้สอยของชาวมลายูในชายแดนภาคใต้ เช่นเครื่องทองเหลืองแบบต่าง ๆ ที่ขูดมะพร้าว เป็นต้นห้องพิธีกรรม ห้องนี้จะจัดแสดงอุปกรณ์เกี่ยวกับการแสดงนาฏศิลป์ ซึ่งเป็นประเพณีพิธีกรรมการแห่นก ชุดการแสดงมะโย่ง (ซาเนียไปนานแล้วค้นรูปไม่เจอน้าเลยอดให้ชมเลย)ห้องสายน้ำ ชาวมลายูในพื้นที่นราธิวาสจะอยู่ใกล้ทะเลและแม่น้ำลำคลอง ส่วนใหญ่จึงประกอบอาชีพประมง ห้องนี้จึงจัดแสดงวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้ในการประมงทั้งน้ำจืดและน้ำเค็มค่ะ เช่น แห คันเบ็ด เป็นต้น ห้องศาสตราวุธ ห้องนี้จะจัดแสดงและนำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับศาสตราวุธในสมัยโบราณ เช่น กริชแบบต่าง ๆ รวมถึงดาบด้วยนะคะห้องนันทนาการ เมื่อเราเดินมาจนสุดทางบนบ้าน ก็จะเจอห้องสุดท้ายห้องนี้จะเป็นห้องโถงกว้างมีระเบียง ลมพักเย็น ๆ จะจัดแสดงวัสดุอุปกรณ์เกี่ยวกับกิจกรรมนันทนาการต่าง ๆ เช่น กรงตั๊กแตนประชันเสียง ที่ดักนกคุ่ม เครื่องเล่นจอเกาะ เป็นต้นปัจจุบันมีการปรับปรุงพิพิธภัณฑ์และจัดให้เข้าชมทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.00 - 16.00 น.โดยไม่เก็บค่าเข้าชม มีที่จอดรถให้เรียบร้อย กรณีเข้าชมเป็นหมู่คณะจะต้องโทรศัพท์แจ้งการนัดหมายก่อนล่วงหน้า เนื่องจากเป็นแหล่งเรียนรู้ที่มีนักเรียนมาเรื่อย ๆ เลยจ้า หากใครมีโอกาสมาเที่ยวนราธิวาสแล้วอยากเรียนรู้วิถีชีวิตของที่นี่ ซาเนียก็อยากแนะนำให้มาแวะชม ศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราช พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหาร กันนะคะ ซาเนียรับรองค่ะว่าทุกคนจะต้องได้เห็นนราธิวาสในมุมมองใหม่แน่นอนจ้าภาพถ่ายโดย ซาเนีย (ผู้เขียน)