สัมผัสวีถีคนสองน้ำ ที่บ้านบานา อ่าวปัตตานีนั้นเป็นขุมทรัพย์ทางธรรมชาติของทุกคน มีทรัพยากรณ์ทางทะเลอันอุดมสมบูรณ์ มีเรืองราวประวัติศาสตร์ยาวนาน ทำให้ชุมชนชายฝั่งรอบอ่าวปัตตานีมีเรื่องราววิถีชีวิต ภูมิปัญญาที่น่าค้นหาอยู่มากมาย หนึ่งในนั้นคือ ชุมชนบ้านบานา บานา เป็นภาษาเปอร์เซียแปลว่า ท่าเรือ ในอดีตบ้านบานาแห่งนี้เป็นท่าเรือที่มีการค้าขายกับต่างประเทศ เช่น จีน ฮอลันดา โปรตุเกส และ อาหรับ เป็นต้น ในอดีตเคยมีเรือมาจอดเทียบท่าที่นี่เรียงรายนับร้อยลำ บานา ยังเป็นแหล่งประมง แหล่งเกลือหวานที่เป็นของขึ้นชื่อเมืองปัตตานี วันนี้ นายรอบรู้ นักเดินทาง ขอถือโอกาสพาทุกคนเที่ยวชุมชนบ้านบานากัน เที่ยวสะพานไม้ เดินชมป่าโกงกาง สะพานไม้บานา เป็นสะพานไม้ที่ทอดยาวสู่อ่าวปัตตานี สร้างขึ้นเพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษณ์ป่าชายเลน โดยสะพานไม้ที่ทอดยาวลงไปในทะเลทำให้เราได้เห็นทิวทัศน์อันสงบเงียบเรียบง่ายของอ่าวอีกด้วย นอกจากสะพานที่ทอดยาวไปในทะเลแล้ว ที่นี่ยังมีสะพานไม้ลัดเลาะเข้าไปในป่าโกงกาง ไปสำผัสธรรมชาติ ชมวิว นั่งตากลม ให้ความสุข สบาย ไม่น้อย… ล่องเรือดูวิถีชีวิตยั่งยืน หลังจากชมความงามบนชายฝั่งของบ้านบานากันเรียบร้อย เราก็ลงเรือประมงมุ่งสู่ท้องทะเลเพื่อชมวิถีชีวิตประมงพื้นบ้าน และการอยู่ร่อมกันอย่างยั่งยืนของคนกับธรรมชาติ บ้านบานาตั้งอยู่ชายเลของอ่าวปัตตานี ที่นี่มีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรณ์ทางทะเล ชาวบ้านทำประมงพื้นบ้าน จับปลา เลี้ยงหอย และยังมีอาชีพขับเรือพานักท่องเที่ยวชมความงามของอ่าวปัตตานีอีกด้วย ชาวบ้านบานายังอยู่ร่วมกับธรรมชาติแบบพึ่งพา ด้วยการทำบ้านปลา ที่ทำจากต้นไม้ กิ่งไม้ นำมาปักในทะเล เพื่อเป็นที่อยู่อาศัยของสัตน์น้ำ เป็นที่หลบภัย และทำให้ปลามีพื้นที่ในการขยายพันธุ์และอนุบาลสัตว์น้ำ เป็นการอยู่ร่วมกันอย่างยั่งยืนระหว่างคนและธรรมชาติได้ดีจริงๆ เกลือหวาน ของขึ้นชื่อปัตตานี ที่เรียกว่าเกลือหวาน ไม่ใช่ว่ารสชาติของเกลือบ้านบานานั้นหวานแต่อย่างใด แต่เกลือที่นี่ เค็มกำลังดี ไม่เค็มจัดจนเกินไป เกลือที่นี่นังมีแร่ธาตุเฉพาะตัว ทำให้รสชาติกลมกล่อมต่างจากที่อื่น เมื่อนำไปปรุงอาหารจุได้ความเค็มที่กลมกล่อม รสชาติอร่อย คนปัตตานี้ทำนาเกลือมาเป็นร้อยปี และที่บ้านบานาแห่งนี้ยังเป็นนาเกลือผืนเดียวของภาคใต้อีกด้วย เพราะพื้นที่ที่เหมาะสมกับการทำนาเกลือ น้ำทะเลในอ่าวไม่เค็มจัด สภาพอากาศเอื้ออำนวยในฤดูแล้ง จึงทำให้นาเกลือบ้านบานาเป็นพื้นที่เศรษฐกิจสำคัญในอตีด เกลือหวานที่ปัตตานียังผลิตกันด้วยวิธีดั้งเดิม ใช้เครื่อไม้เครื่องมือที่เป็นภูมิปัญญาตกทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ภาพนาเกลือในดินแดนปลายด้ามขวานอาจไม่ใช่ภาพที่คุ้นตานักท่องเที่ยวมากนัก แต่หากได้ลองลิ้มรส คุณอาจต้องหิ้วเกลือถุงใหญ่กลับเข้าครัวที่บ้านก็เป็นได้ มื้อเที่ยงแสนอร่อย มาถึงถิ่นชาวประมง จะไม่แวะกินข้าวได้อย่างไร เพราะชื่อเสียงว่าที่นี่อุดมสมบูรณ์ เกลือหวานรสชาติดี จึงต้องขอพิสูจน์สักครั้ง อาหารของที่นี่เป็นอาหารพื้นบ้านที่วัตถุดิบหาได้ในชุมชน เช่น ปลา กุ้ง หอย แต่รสชาติไม่ธรรมดา อาจเพราะความสดของวัตถุดิบ เพราะเกลือดีมีคุณภาพ และเพราะฝีมือแม่ครัวบ้านบานา ผสมกลมเกลียวกันจนเป็นกับข้าวรสเลิศ ที่ต้องบอกว่ามาบ้านบานาแล้ว…ต้องห้ามพลาด!!
