เสน่ห์ของเมืองหัวหิน ถูกซ่อนไว้ภายใต้คำขวัญของเมืองหัวหินที่ว่า หัวหิน ถิ่นมนต์ขลัง ทะเลสวย นักมวยดัง พระราชวังงดงาม การได้เดินมาเยือนหัวหินถิ่นมนต์ขลังเพื่อสัมผัสกับเสน่ห์ของเมืองหัวหินซึ่งเป็นเมืองตากอากาศระดับโลกที่รองรับนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติที่เดินทางมา เพื่อสัมผัสกับบรรยากาศและเสน่ห์ของเมืองที่แฝงด้วยความหลากหลายของอาหารศิลปวัฒนธรรมประเพณีการละเล่นและชุมชนเก่าแก่เก่าแก่ที่มีอารยสถาปัตย์อาคารบ้านเรือนวัดวาอารามและความเป็นคนพื้นถิ่นหัวหินซึ่งมีเอกลักษณ์ในการพูดสำเนียงเหน่อ ๆ แบบคนหัวหิน ที่คนทั่วไปได้ยินน้ำเสียงแล้วจะต้องอมยิ้มและอาจเผลอตกใจก็ได้น้องหัวหินภูมิใจนำเสนอการท่องเที่ยวชุมชน ซึ่งเป็นการท่องเที่ยวแนวใหม่ ซึ่งกำลังเป็นที่นิยมในกลุ่มคนทุกเพศทุกวัยและกลายเป็นเทรนด์การท่องเที่ยวที่ติดอันดับต้น ๆ ของประเทศและรูปแบบการท่องเที่ยวทั่วโลกที่อยากสัมผัสวิถีชีวิตของผู้คนในท้องถิ่นเพื่อเรียนรู้อัตลักษณ์และเสน่ห์ของชุมชน ผ่านสถานที่ท่องเที่ยวชุมชนหัวหินซึ่งซ่อนเรื่องราวบางอย่างที่รอให้มาเยือน และแบ่งปันความประทับใจเหล่านี้สู่สายตาชาวโลกจุดท่องเที่ยวชุมชนสถานีแรก ที่น้องหัวหิน อยากแนะนำคือ สถานีรถไฟหัวหินสถานีรถไฟหัวหิน เป็นสัญลักษณ์ของเมืองหัวหิน ซึ่งถูกจัดตั้งขึ้นมานานกว่าร้อยปีโดยอาคารสถานีรถไฟออกแบบด้วยสถาปัตยกรรมที่เป็นเอกลักษณ์และได้รับรางวัลสถาปัตย์กรรมดีเด่น ด้วยการออกแบบ อาคารสถานีรถไฟหัวหิน ประกอบด้วยอาคาร 2 หลัง เป็นอาคารชั้นเดียว โครงสร้างเสา-คานคอนกรีตเสริมเหล็ก ผนังไม้ หลังหนึ่งมีรูปแบบสถาปัตยกรรมวิคตอเรียนแบบ Stick Style หลังคาจั่วปาดมุม (hipped gable) มุมกระเบื้องว่าว ด้านหน้ามีมุขทางเข้า 3 มุข ผนังตกแต่งด้วยการตีไม้แบ่งเป็นช่วงจังหวะและมีเท้าแขนไม้รับชายคา ส่วนอีกหลังหนึ่งมีรูปแบบและองค์ประกอบแบบไทยประยุกต์ ก่อสร้างขึ้นในปีพ.ศ. 2454 ติดกับสถานีรถไฟหัวหิน คือ พลับพลาพระมงกุฎเกล้าฯ หรือเรียกกันว่า พลับพลาสถานี เป็นพลับพลาจตุรมุข เดิมมีชื่อว่า พลับพลาสนามจันทร์ ตั้งอยู่ในบริเวณพระราชวังสนามจันทร์ จังหวัดนครปฐม พลับพลานี้มีไว้ในการเสด็จประทับทอดพระเนตรกองเสือป่าและลูกเสือทั่วประเทศทำการฝึกซ้อมยุทธวิธีเป็นประจำทุกปี การรถไฟแห่งประเทศไทยได้รื้อถอนมาเก็บไว้ต่อมาในปี พ.ศ. 2517 ทางผู้ว่าการรถไฟฯ เห็นควรว่าควรนำพลับพลาสนามจันทร์มาปลูกสร้างขึ้นใหม่ที่หัวหินเพื่อเป็นที่ประทับขึ้นและลงรถไฟและได้ตั้งชื่อใหม่ว่า “พลับพลาพระมงกุฎเกล้าฯ” นอกจากนี้พื้นที่ใกล้ ๆ สถานีรถไฟ สามารถเยี่ยมชมห้องสมุดสถานีรถไฟ และถ่ายรูปกับต้นจามจุรียักษ์อายุ 100 กว่าปี ที่แผ่กิ่งก้านตระหง่านคู่สถานีรถไฟหัวหินมาเป็นเวลายาวนาน และไม่ไกลจากสถานีรถไฟ จะแวะมาหาแรงบันดาลใจ จากวีรบุรุษคนหัวหินนักมวยชื่อดังโผนกิ่งเพชรหรือมานะดอกสีบวกแชมป์โลกคนแรกของ ชาวไทยในสวนสาธารณะโผน กิ่งเพชร ซึ่งอยู่ใกล้กับที่ตั้งสำนักงานเทศบาลเมืองหัวหินในปัจจุบัน มีเรื่องเล่าว่าเมื่อครั้งโผน กิ่งเพชร ขึ้นชกเพื่อชิงแชมป์โลก ขณะทำการแข่งขันกำลังอ่อนแรงเหมือนจะพ่ายแพ้ เมื่อตนเองทราบข่าวว่าพ่อหลวงของชาวไทย ทรงทอดพระเนตรชมการแข่งขันอยู่ ก็ทำให้โผน กิ่งเพชร มีกำลังใจฮึกเหิมและสามารถเอาชนะคู่ต่อสู้ได้ในที่สุด จึงเป็นที่มาของตำนานวีรบุรุษยอดนักสู้ของคนหัวหิน จวบจนทุกวันนี้ อาคารสถานีรถไฟหัวหิน “อาคารอนุรักษ์ดีเด่น” ได้รับรางวัลด้านการอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น พ.ศ. 2525 จากสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ต้นจามจุรียักษ์ สถานีรถไฟหัวหิน จุดท่องเที่ยวชุมชนต่อไป คือ ศูนย์โอทอป หัวหิน เสน่ห์การท่องเที่ยวหัวหินในมิติการท่องเที่ยวชุมชน นอกจากสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงามอย่างหาดทรายทะเล การได้สัมผัสกับบรรยากาศวิถีชุมชน อย่างตลาดเช้าของเกษตรกรในหัวหิน ซึ่งนำผลผลิตท้องถิ่นและของฝากมาจัดจำหน่ายที่ศูนย์โอทอปหัวหิน มีสินค้าเกษตรขึ้นชื่ออย่างทุเรียนป่าละอู ที่จะได้ทานกันเพียงปีละครั้งหรือเมืองแห่งสับปะรด จากไร่รุ่งเรือง ซึ่งถูกจัดจำหน่ายไปทั่วโลก ก็เป็นของดีเมืองหัวหินก็ถูกนำเสนอไว้ที่ศูนย์โอทอป หัวหิน ซึ่งได้รับการพัฒนาให้เป็นร้านค้าชุมชนและศูนย์ฝึกอาชีพ เพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากและพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรและกลุ่มวิสาหกิจในหัวหิน โดยมีสัญลักษณ์ “หนูจวบ” ซึ่งเป็นคำย่อของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ที่ถูกสื่อสารผ่านสัญลักษณ์มาสคอต “น้องสับปะรดหนูจวบ” หากคิดถึงของฝาก ของอร่อย อยากทราบเรื่องราวเมืองแห่งสับปะรด ก็สามารถเรียนรู้ได้ที่ศูนย์โอทอป หัวหิน จุดท่องเที่ยวชุมชนต่อไป คือ วัดหัวหินและชุมชนพูลสุข จากหนังสือเล่าเรื่องเมืองหัวหิน ระบุประวัติความเป็นมาของชุมชนพูลสุขและวัดหัวหินว่าเกิดขึ้นในระยะเวลาใกล้เคียงกันโดยชุมชนพูลสุขนั้น เกิดขึ้นจากการนำชื่อของปู่พูลและย่าสุข ซึ่งเป็นบุคคลสำคัญของเมืองหัวหินมาตั้งชุมชน และความเกี่ยวข้องระหว่างชุมชนพูนสุขกับวัดหัวหินนั้นคือวิถีชีวิตของชาวบ้านที่นับถือพระพุทธศาสนา โดยวัดหัวหินนั้นถูกเล่าลือถึงความศักดิ์สิทธิ์ของหลวงพ่อนาควัดหัวหิน และความเชื่อที่ว่าจะบันดาลให้ผู้ที่เดินทางมาบนบานศาลกล่าวถึงสิ่งที่ปรารถนาได้สมหวัง นอกจากนี้ภายในวัดหัวหิน ยังมีโบราณสถานอย่างพระอุโบสถหรือโบสถ์ที่มีศิลปกรรมภาพวาดพุทธประวัติที่สวยงามเสน่ห์ของชุมชนพูนสุข คือ การตั้งคำถามถึงชื่อถนนและตรอกซอกซอยต่าง ๆ ที่สะดุดตาในชุมชนชวนให้อดสงสัยไม่ได้ว่า ถนนหรือซอยเหล่านั้น มีประวัติความเป็นมาอย่างไร เช่น ซอยบิณฑบาตร ถนนเสละคาม ถนนนเรศดำริห์ ถนนเดชานุชิต ถนนแนบเคหาสน์ นอกจากนี้ ยังมีตำนานเรื่องเล่าเกี่ยวกับห้าแยกหมาชะงักในชุมชนพูนสุข ซึ่งเป็นที่ตั้งของตลาดดอนมะขามในอดีต ก็ผู้มาเยือนได้สัมผัสวิถีชีวิตในอดีตผ่านบ้านเก่าในย่านนี้ นอกจากนี้ ยังมีบ้านเก่าของนักมวยดัง โผน กิ่งเพชร ตั้งมีถิ่นกำเนิดอยู่ในชุมชนพูลสุข ก็รอให้นักท่องเที่ยวเดินค้นหาว่า บ้านของนักมวยชื่อดี ตั้งอยู่จุดไหนในชุมชน ที่สามารถเดินทางไปCheck In เพื่อบอกให้โลกรู้ว่า เราได้มาเยือนชุมชนพูนสุข ชุมชนประวัติศาสตร์ของเมืองหัวหินแล้ว แล้วอย่าลืมแวะศูนย์หัตถกรรมชุมชนพูลสุข ซื้อพัดใบตาล ของฝากหนึ่งเดียวในชุมชนด้วยนะจุดท่องเที่ยวชุมชนต่อไปคือ ศาลเจ้าแม่ทับทิม วิถีชีวิตของคนหัวหิน มีเอกลักษณ์แตกต่างจากเมืองอื่น โดยเฉพาะความเชื่อ ประเพณี การละเล่นที่เกี่ยวข้องกับอาชีพและวิถีชีวิต ศาลเจ้าแม่ทับทิมเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ โดยศาลเจ้าแม่ทับทิม หัวหิน อยู่ในกลุ่มศาลเจ้าพ่อสายน้ำเขียว เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และเคารพสักการะของชาวหัวหินมาช้านาน เป็นสถาปัตยกรรมแบบจีน ปัจจุบันมีรูปเคารพหลายองค์ คือ เจ้าพ่อสายน้ำเขียว เจ้าแม่กวนอิม และเจ้าแม่ทับทิม มีเรื่องเล่าจากคนเก่าแก่ของหัวหินว่า มีแผ่นไม้ลอยทวนน้ำเข้ามาทางหมู่บ้านประมงหัวหิน ชาวบ้านเห็นเป็นอัศจรรย์จึงนำมาสักการะและสร้างศาลขึ้นเรียกกันว่า ศาลเจ้าพ่อสายน้ำเขียว ซึ่งเป็นที่เคารพของชาวประมงหัวหินอย่างมาก โดยก่อนออกเรือไปจับปลาในทะเลจะมีการจุดประทัดขอพรจากเจ้าพ่อก่อนเพื่อความเป็นสิริมงคลนอกจากนี้บริเวณกลุ่มศาลเจ้าพ่อสายน้ำเขียวยังมีจุดชมวิวมองเห็นชายหาดได้แบบ 180 องศา สามารถมองเห็นสะพานปลา และหาดหัวหินได้อย่างชัดเจน นับเป็นจุดไฮไลท์อีกแห่งของหัวหินที่ต้องแวะมาให้ได้ จุดท่องเที่ยวชุมชนต่อไปคือ หาดหัวหิน ไฮไลท์สำคัญของการมาเที่ยวหัวหิน คือ การได้สัมผัสกับหาดทรายขาวของชายหาดหัวหินซึ่งมีลักษณะพิเศษตรงที่ความละเอียดนอกจากนี้ลมทะเลหัวหินยังมีลักษณะพิเศษตรงที่ไม่ทำให้เกิดความเหนียวตัวและบรรยากาศของชายหาดหัวหินรายล้อมไปด้วยกิจกรรมต่างๆเช่นการขี่ม้าบนชายหาด ซึ่งมีน้อยคนทราบว่าจำนวนของม้าบนชายหาดหัวหินมีจำนวนเท่าไหร่ ชายหาดร้านอาหารชายทะเล View ทะเลสวย บรรยากาศน้ำขึ้นลงและวิถีชีวิตของชาวบ้านที่งมหอยเก็บหอยกาบหอยเสียบเพื่อนำไปสร้างอาชีพสร้างรายได้ในช่วงฤดูการที่ลมทะเลและคลื่นลมไม่แรงชายหาดหัวหินถือเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญมีโรงแรมเก่าซึ่งปัจจุบันเป็นโรงแรม 5 ดาวแต่ยังคงเต็มไปด้วยกลิ่นอายของความเป็นท้องถิ่น โดยโรงแรมรถไฟในอดีต กลายเป็นโรงแรมเซ็นทาราแกรนด์หัวหินในปัจจุบัน แม้กระทั่วโรงแรมฮิลตันหัวหิน ซึ่งในอดีตเป็นวังที่พำนักของพระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ นอกจากนี้หากใครได้ติดตามละครดังๆอย่างเช่นละครเรื่องปริศนาซึ่งนำแสดงโดยดาราชื่อดังอย่างศรรามเทพพิทักษ์หรือญาญ่าและณเดชก็จะพบว่าบรรยากาศของชายหาดหัวหินและโรงแรมใกล้ชายหาดหัวหินเป็น Landmark สำคัญในการถ่ายทำภาพยนตร์ที่นักท่องเที่ยวทั่วทุกมุมโลกไม่พลาดที่จะมาเช็คอินและเดินตามรอยละครปริศนา และและหากใครอยากทราบว่าพระเอกละครดังขี่ม้าเบอร์อะไรบนชายหาดหัวหิน คงต้องมาเป็นสายสืบหาด้วยตนเอง ถึงจะได้เป็นแฟนละครตัวจริง จุดท่องเที่ยวชุมชนต่อไป คือ บ้านแนบเคหาสน์ บ้านแนบเคหาสน์ ถือเป็นชุมชนขนาดใหญ่ที่มีชุมชนขนาดเล็กซ่อนอยู่ มีวิถีชีวิต อาชีพของผู้คนที่น่าสนใจ เช่น บ้านแนบเคหาสน์อายุ 100 ปี ซึ่งเป็นบ้านไม้โบราณตั้งอยู่บนถนนแนบเคหาสน์ หรือซอยแนบเคหาสน์ 1 ซึ่งเดิม ชื่อว่า ซอยรวมเผ่า ที่มีประวัติความเป็นมาของชื่อซอยจากเรื่องเล่าของชาวประมง ที่ขึ้นจากทะเล แล้วมาท่องเที่ยวเพื่อพักผ่อนกินดื่มในซอยแห่งนี้ เหมือนการรวมกลุ่มคนไว้ แม้กระทั่งซอยแนบเคหาสน์ 8 ซึ่งประดิษฐานศาลเจ้าพ่อเสือ อันเป็นสถานที่พิเศษบริเวณบ้านแนบเคหาสน์ ที่คนหัวหิน ให้ความเคารพนับถือและมีความเชื่อว่าการไหว้สักการะศาลเจ้าพ่อเสือทำให้ชีวิตมีสิริมงคล นอกจากนี้ภายในซอยแนบเคหาสน์ 8 ยังมีภูมิปัญญาบุคคลประดิษฐ์เรือประมงพื้นบ้านจำลองโดยคุณมนตรี คงยนตร์ ซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่บอกเล่าวิถีชีวิตชาวประมงถึงการแปรรูปปลาทะเลปลาตากแห้ง ให้กลายเป็นชีวิตของชาวประมงพื้นบ้านหัวหิน อนึ่งบริเวณบ้านแนบเคหาสน์ยังสามารถเดินทอดน่องสัมผัสวิถีชุมชน ปรากฎ Street Art หัวหิน เพื่อบอกเล่าเรื่องราวความเป็นเมืองหัวหินและความทรงจำของผู้คนที่มีต่อบ้านพ่อ ที่นักท่องเที่ยวสายชุมชน ปั่นจักรยาน หรือเดินทอดน่อง ไม่ควรพลาดที่จะเจ้าจุดนี้ เพื่อเช็คอินถ่ายภาพที่ระลึกสวย ๆ งาม ไว้ เตือนความทรงจำเมื่อเดินทางมาเยือนถิ่นหัวหิน บ้านแนบเคหาสน์ ชุมชนเก่าเล่าเรื่องเมืองหัวหิน สตรีทอาร์ตถนนพูลสุข บริเวณบ้านแนบเคหาสน์ ภูมิปัญญาเรือจำลองประมงพื้นบ้านหัวหิน บ้านแนบเคหาสน์ ซอย 8 จุดท่องเที่ยวชุมชนต่อไป คือ ตลาดฉัตรไชย สถานที่พิเศษที่น้องหัวหินอยากพาไปสัมผัสกับตลาดในตำนาน คือ ตลาดฉัตรไชย หัวหิน เป็นตลาดเก่าแก่ที่มีชื่อเสียง ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในหมู่นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ โดยตลาดแห่งนี้ ถูกสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2469 โดยพลเอกพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธินฯ ทรงเป็นหัวหน้าในการจัดสร้างตลาดแห่งนี้ขึ้นลักษณะพิเศษทางสถาปัตยกรรมของอาคาร ตลาดฉัตรไชย คือก่อสร้างขึ้นด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก ลักษณะหลังคาเป็นรูป 7 โค้ง และในปัจจุบัน ตลาดแห่งนี้กลายเป็นแหล่งจำหน่ายสินค้า ที่ระลึก รวมถึงอาหารสดและอาหารแห้ง ที่ใครก็ต่างมุ่งหน้าไปหาของฝาก ของกิน และอาหารท้องถิ่นหัวหิน เพื่อประทับความทรงจำกลับไปจากอดีต บรรยากาศในตลาด 7 โค้งหรือตลาดฉัตร์ไชย หัวหิน อาหารพื้นบ้านคนหัวหิน ปิ้งงบหรือห่อหมก ขนมพื้นบ้านในตลาดฉัตร์ไชย หัวหิน จุดเช็คอินท่องเที่ยวชุมชนพูลสุข ที่น้องหัวหิน ได้นำมาเปิดเผยพื้นที่ เพื่อให้นักท่องเที่ยว ได้เข้าถึงวิถีชีวิต ชุมชนพูลสุข ก่อให้เกิดคุณค่าบางประการที่มีความหมายต่อการท่องเทีย่วหัวหิน อนึ่งการท่องเที่ยวในรูปแบบใหม่ จะนิยมใช้การท่องเที่ยวแบบรับผิดชอบ คือ มีส่วนร่วมในการเป็นเจ้าของสถานที่ท่องเที่ยวต่าง ๆ ดังนั้น หากได้มาเยือนหัวหินแล้ว จะเลือกเดินทอดน่อง จะปั่นจักรยาน หรือนั่งสามล้อปั่นชมเมืองหัวหิน ก็เป็นทางเลือกหนึ่งของการท่องเที่ยวชุมชนหัวหิน ที่ยังคงรอนักท่องเที่ยว มาสัมผัสเสน่ห์ความเป็นหัวหิน ที่ไม่มีวันลบเลือนความทรงจำได้ ยังมีความประทับใจอีกหลากหลาย รอให้ทุกคนไปเยือนชุมชนประวัติศาสตร์ เมืองหัวหิน ในถิ่น "ชุมชนพูลสุข" และน้องหัวหิน ขอเชิญชวนเพื่อน ๆ ทุกคนมาเที่ยวชุมชนด้วยกันนะ ขอบพระคุณแนวคิดสนับสนุนบทความนี้ จาก ดร.ศิวัช บุญเกิด รองปลัดเทศบาลเมืองหัวหิน และนายนพพร วุฒิกุล ผู้บริหารเทศมนตรีเทศบาลเมืองหัวหิน ผู้สนับสนุนแนวคิดท่องเที่ยวชุมชน ซึ่งบทความนี้เป็นผลผลิตส่วนหนึ่งเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชนพูลสุข หัวหิน จาก โครงการวิจัย “การพัฒนาเทศบาลเมืองหัวหินสู่เมืองแห่งการเรียนรู้ฯ ” สนับสนุนทุนวิจัยโดย หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.). เครดิตภาพถ่ายและภาพปก เป็นลิขสิทธิ์ของผู้เขียนบทความอัปเดตบทความท่องเที่ยวตามสถานที่อันหลากหลาย โหลดเลยที่ App TrueID ฟรี !