เป็นที่รู้จักกันดีว่า เมืองหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจของปักษ์ใต้ที่สำคัญมาก เพราะสะดวกด้วยการขนส่ง คมนาคมทุกช่องทาง มีพรมแดนติดต่อกับเพื่อนบ้านอาเซียน และมีความหลากหลายทางด้านศิลปวัฒนธรรมทั้งเรื่อง ความเป็นอยู่ของผู้คนหลาก เชื้อชาติ ศาสนา อาหารการกิน อาชีพ ศิลปกรรม และความเป็นเมืองแห่งการศึกษา เพราะมีสถาบันการศึกษามากมาย หากจะสืบสาวราวเรื่องประวัติความเป็นมาของเมืองหาดใหญ่ เท่าที่เล่าความสืบกันมา ก็เกิดจากพ่อค้าชาวจีน ที่เดินทางมาบุกเบิกตั้งรกรากสร้างเมืองหาดใหญ่ จนกลายเป็นบุคคลสำคัญและมีชื่อที่ถูกตั้งเป็นอนุสรณ์ไว้เป็นถนนสายสำคัญของเมืองหาดใหญ่ ถ่ายภาพโดยผู้เขียน การเรียนรู้ประวัติความเป็นมาของเมืองหาดใหญ่ จากแหล่งเรียนรู้ที่ได้รวบรวมข้อมูล หลักฐาน ประวัติความเป็นมาอย่างเป็นทางการ และสามารถสืบค้นข้อมูล ใช้อ้างอิงในเชิงวิชาการได้ ก็มีพิพิธภัณฑ์เมืองใหญ่ ซึ่งเป็นแหล่งเรียนรู้ประวัติความเป็นมาของเมืองหาดใหญ่ ซึ่งพิพิธภัณฑ์ดังกล่าว ตั้งอยู่ภายในมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ ในอาคารศูนย์ประณีตศิลป์ ซึ่งได้ถูกแบบมาเป็นพิเศษและเป็นสถานที่รวบรวมความรู้เกี่ยวกับเมืองหาดใหญ่ ภายใต้อาคารทรงไทย ที่ผสมผสานแนวคิดของมัสยิดตะโละมาเนาะกับอาคารกุฎิวัดท้ายยอ จังหวัดสงขลา มาเป็นแบบอย่างในการก่อสร้าง ภายในพิพิธภัณฑ์เมืองหาดใหญ่ จะบอกเล่าเรื่องราวความเป็นเมืองหาดใหญ่ตั้งแต่อดีตเป็นต้นมา ว่าเหตุใด จึงได้ชื่อว่า เมืองหาดใหญ่ โดยมีการจัดแสดงความรู้และภาพถ่ายประวัติ ออกเป็นสอง 2 มีพื้นที่ในการแสดงความรู้ต่าง ๆ เกี่ยวกับเมืองหาดใหญ่ 3 โซน โดยในแต่ละโซนจะมีความเชื่อมโยงถึงกันทั้งในแง่ของประวัติความเป็นมาของเมืองที่ถูกบอกเล่าผ่านภาพถ่ายในอดีต บทกวี บทเพลง และวัตถุโบราณ ที่สามารถเชื่อมโยงข้อมูลในเชิงประวัติศาสตร์ได้ ถ่ายภาพโดยผู้เขียนบรรยากาศในพิพิธภัณฑ์ ก็จะเต็มไปด้วยเรื่องราวที่บรรจุอยู่ในรูปแบบสื่อผสม ทั้งภาพนิ่งและสื่อทันสมัย ที่สำคัญคือ มีเจ้าหน้าที่คอยให้ความรู้เพิ่มเติมในกรณีที่นำชมอย่างเป็นทางการ ภายในห้องโถงมีเครื่องปรับอากาศ เย็นสบายให้ผู้ชมสามารถเรียนรู้ได้อย่างสะดวกสบาย เมื่อต้องการเข้าชมในแหล่งเรียนรู้นี้ สามารถเดินทางเข้าชมได้ทุกวันอังคาร -วันอาทิตย์ ในเวลาทำการ คือ ระหว่าง 08.30-16.30น. และจะปิดทำการทุกวันจันทร์และวันหยุดนักขัตฤกษ์ถ่ายภาพโดยผู้เขียนผู้เขียนมีโอกาส ได้เข้าไปศึกษาเรียนรู้ข้อมูลต่าง ๆ ในพิพิธภัณฑ์เมืองหาดใหญ่ ได้ทราบถึงประวัติความเป็นมาของปักษ์ใต้ ที่เชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์ชาติ ความเป็นมาของเมืองหาดใหญ่ แผนที่เส้นทางในโบราณ ข้าวของเครื่องใช้ในอดีต ภาพถ่ายเมืองหาดใหญ่ในอดีต เช่นภาพน้ำท่วมเมืองหาดใหญ่ ภาพสถานีรถไฟ และภาพเมืองเก่าที่หาชมได้ยาก นอกจากนี้ ยังได้ศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ ที่ถูกสร้างและพัฒนาขึ้นโดยตระกูลดิษยะศริน ที่มีความรักในอาชีพการศึกษา เพื่อสร้างโอกาสให้สังคมและเยาวชนมาเนิ่นนาน ถ่ายภาพโดยผู้เขียนการได้เรียนรู้เรื่องราวต่าง ๆ ของเมืองหาดใหญ่ ผ่านพิพิธภัณฑ์เมืองหาดใหญ่ ภายในมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ทำให้ทราบประวัติความมาอย่างต่อเนื่อง และสามารถเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ที่มีข้อมูลครบถ้วนสมบูรณ์ ที่สำคัญคืออยู่ใกล้ใจกลางเมืองหาดใหญ่ สำหรับนิสิตนักศึกษา หรือผู้มีความสนใจศึกษาวิจัยข้อมูลเรื่องเมืองหาดใหญ่ สามารถติดต่อขอข้อมูลหรือเข้าชมได้ตามวันเวลาที่แจ้งดังกล่าว ผู้เขียนเชื่อมั่นว่า หากเราได้เรียนรู้ประวัติความเป็นมาของบ้านเกิดเมืองนอนที่ถูกต้อง ก็สามารถปลูกฝังความรักและความภาคภูมิใจที่มีต่อบ้านเกิดเมืองนอนได้อย่างมีคุณค่า